Het zika-virus houdt de wereld in de ban, vooral sinds het virus ook in Nederland opgedoken is. Het komt voornamelijk voor in Zuid- en Midden-Amerika, maar geïnfecteerde muggen verspreiden het behoorlijk snel. Er zijn tot nu toe nog geen medicijnen om de ziekte te genezen en vaccins zijn ook niet beschikbaar. Lees wat je kunt doen voor, tijdens en na je reis om je te beschermen tegen het virus.
Voorzorgsmaatregelen tegen het zika virus
Mensen raken besmet met het virus als ze gestoken worden door een geïnfecteerde mug. Een mug wordt drager van de ziekte als ze iemand prikt die is besmet met de ziekte. Klachten zijn bijvoorbeeld koorts, pijn in de gewrichten en uitslag. Het is vooral de gelekoortsmug, ook wel bekend als de denguemug (Aedes aegypti) die het zika-virus verspreidt. De mug steekt niet alleen overdag maar ook het begin van de avond. Voorzorgsmaatregelen die je kunt nemen als je in een risicogebied bent:
- Bedekkende kleding dragen (lange mouwen, lange broek)
- DEET gebruiken
- Onder een (geïmpregneerde) klamboe slapen
Zika is een risico voor zwangere vrouwen
De meeste volwassen zijn binnen één week weer genezen van het zika-virus. Bij zwangere vrouwen ligt dit echter anders. Het kan de foetus aantasten en het kan het centrale zenuwstelsel van de baby aantasten, waardoor de hersenen zich niet goed kunnen ontwikkelen omdat ze en te kleine schedel hebben. Een gevolg hiervan is dat het kindje verstandelijk gehandicapt kan raken. Het wordt zwangere vrouwen daarom afgeraden om naar bepaalde delen van Zuid- en Midden-Amerika te reizen. Overleg met een arts de noodzaak van de reis en stel deze uit als het niet noodzakelijk is.
Ook reizigers met een immuunstoornis of een chronische ziekte worden geadviseerd contact op te nemen met een behandelend arts of een reizigerskliniek voor, tijdens en na het reizen door een risicogebied.
Overdracht door seksueel contact
Er zijn aanwijzingen dat het zika-virus overgedragen kan worden door seksueel contact. In sperma van besmette mannen zijn virusdeeltjes aangetroffen. Daarom wordt er aangeraden om proberen zwanger te worden 2 maanden uit te stellen als je als vrouw of als man naar een risicogebied bent geweest. Tijdens deze maand wordt gebruik van een condoom, naast het gebruik van de anticonceptiepil, aangeraden om zwangerschap volledig uit te sluiten. Na één maand is het virus weer uit het lichaam verdwenen. Dhr. Wychgel, van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) / Ministerie van Buitenlandse Zaken zegt:
“De relatie tussen het virus en seksuele overdraagbaarheid moet nog vastgesteld worden. Stel dat je vrouw zwanger is of wil worden, dan kun je beter elk risico uitsluiten.”
Een man die besmet is met het zikavirus moet zes maanden wachten met het bezwangeren van een vrouw. Tot nu toe is er alleen nog bewijs dat mannen vrouwen kunnen besmetten. Andersom is het nog niet voorgekomen.
De Olympische Spelen zomer 2016
Wat houdt het zika virus in voor de Olympische spelen in Brazilië? Er worden van 5 tot en met 21 augustus 2016 meer dan 500.000 bezoekers verwacht in Rio de Janeiro. De Braziliaanse overheid heeft eind januari aangekondigd maatregelen te nemen. De olympische faciliteiten worden 4 maanden voor de opening van de spelen grondig gecontroleerd. Er wordt overgegaan op dagelijkse schoonmaakwerkzaamheden tijdens de spelen. Het Braziliaanse ministerie van Gezondheid informeert dat het in augustus over het algemeen koeler en droger is in Rio de Janeiro dan in andere periodes van het jaar, waardoor er naar verwachting minder insecten actief zullen zijn. Voorkom dat je gestoken wordt door muggen door eerder genoemde voorzorgsmaatregelen te volgen.
ZIE OOK: Grootschalige voorlichtingscampagnes in Brazilië tegen muggen
Dhr. Wychgel meldt namens het Ministerie van Buitenlandse Zaken dat er geen specifiek reisadvies geldt naar Brazilië.
Landen waar je kans loopt op besmetting met het zika virus
Het zika-virus is het eerst geconstateerd in Brazilië, maar inmiddels komt het voor in Aruba, Barbados, Bolivia, Bonaire, Colombia, Costa Rica, Curaçao, Dominicaanse Republiek, Ecuador, El Salvador, Frans-Guyana, Guadeloupe, Guatemala, Guyana, Haïti, Honduras, Jamaica, Kaapverdië, Marshall eilanden, Martinique, Mexico, Nicaragua, Panama, Paraguay, Puerto Rico, Saint Martin, Saint Vincent en de Grenadines, Samoa, Sint-Maarten, Suriname, Tonga, Trinidad en Tobago, Venezuela en de Virgin Islands.
Vraag op de site van het RIVM voor jouw vakantieland een actueel reisadvies op. Verder zegt het RIVM het volgende:
“Het is waarschijnlijk dat de ziekte zich de komende tijd verder zal verspreiden over de (sub)tropische delen van het Amerikaanse continent. Dit komt door intensief reisverkeer en door de aanwezigheid van de mug die dit virus kan overdragen. Deze mug komt voor in het Caribisch gebied en dus ook op de eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES). Deze eilanden hebben de status van een Nederlandse gemeente. In Nederland op het Europese continent komt de gelekoortsmug niet voor. Verspreiding is dan ook alleen te verwachten op Bonaire, Sint Eustatius en Saba.”
Zika risico’s binnen Europa en in Nederland
Onder de 30 reizigers bij wie het virus de afgelopen weken is vastgesteld bevinden zich geen zwangere vrouwen. Wel informeert het RIVM dat er waarschijnlijk meer mensen besmet zijn geraakt, en dat maar 1 op de 5 mensen klachten krijgt. Dhr. Wychgel besluit:
“De verspreiding van het zika-virus binnen Nederland en de rest van Europa is onwaarschijnlijk omdat de verantwoordelijke muggen hier niet voorkomen. Er is alleen een mogelijk risico via seksueel contact.”
