Komende zomer presenteert de Oude Kerk het nieuwste, monumentale werk van Giorgio Andreotta Calò (Venetië, 1979). Calò ontwikkelt site specifiek werk waarmee hij een ingrijpende verandering in het interieur van de kerk teweegbrengt. Door het plaatsen van rood folie en plexiglas voor de hoge glazen vensters past hij het licht en daarmee ook de sfeer in de kerk radicaal aan.

Wie tijdens de zomermaanden de kerk binnenloopt komt in een zee van rood licht terecht. Een niet te reproduceren ervaring. ‘s Avonds laat schijnt het rode licht naar buiten en voegt het zich bij het rode schijnsel van de talrijke bordelen en peeskamers rondom de kerk. Een zomer lang leeft de kerk mee met licht en donker; binnen en buiten circuleren om elkaar heen, op het ritme van zonlicht en de omdraaiing daarvan.

De kerk als doka

Met het rode licht brengt Calò de rooms-katholieke beeldtaal terug in het gebouw en reflecteert hij op de Beeldenstorm van 1566 en de ommekeer in religieus denken. Als een flashback naar de rooms-katholieke tijd van vóór de Alteratie. Ten gevolge van de Alteratie gingen parochiekerken en kapellen over in handen van de protestanten en kregen zij nieuwe namen. Sindsdien staat de oudste parochiekerk van de stad, de Sint Nicolaaskerk, dan ook als Oude Kerk bekend. Van het enig overgebleven katholieke glas-in-loodvenster (Maria-glas) maakt de kunstenaar gedurende de tentoonstelling directe impressies, als vertrekpunt voor een nieuw fotografisch werk waaraan ook de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten een bijdrage levert. Het rode licht beschermt het nog niet ontwikkelde beeld en schept dezelfde condities als een donkere kamer (doka). De hele zomer door functioneert de kerk als studio en doka.

Historische achtergrond

De Oude Kerk (1306) staat midden in het bruisende en hectische Wallengebied dat met haar nauwe straatjes, enorme bedrijvigheid en grote toeristenstromen een bijna beklemmend effect op je heeft. Eenmaal binnen in de kerk, waan je je in een oase van rust, ruimte en geschiedenis. Opvallend zijn de monumentale glasvensters. In de Middeleeuwen werden deze vensters voorzien van gebrandschilderd glas, waardoor het licht in talloze kleurvariaties naar binnen viel. Tijdens de Beeldenstorm van 1566 werden de meeste gebrandschilderde ramen in de Oude Kerk vernield. De Calvinisten gaven de voorkeur aan een sobere geloofsbeleving. Voor warme gevoelens was geen plaats. De kleur rood verdween grotendeels. De nieuwe glasvensters in blauwe, grijze of groene tinten hulden het interieur in een koud licht en doen dit tot op de dag van vandaag. Het werk van Giorgio Andreotta Calò creëert een nieuw inzicht in deze geschiedenis.

Permanent werk

Giorgio Andreotta Calò creëert in opdracht van de Oude Kerk tevens een permanent werk in het Heilig Graf. De decoraties op de facade van deze ruimte zijn de eerste elementen die de overgang van de gotiek naar de renaissance in Amsterdam markeren. Blikvanger is een Byzantijns gebeeldhouwd baldakijn. Ooit bevond zich hieronder een beeldengroep met de graflegging en bewening van Christus. Door met een spiegel het zonlicht op te vangen, wil de kunstenaar plaatselijk de lichtinval veranderen en de betekenisvolle plek activeren. Met de plaatsing van de spiegel, valt nu ook het licht van de zonsopgang binnen in de kapel, gelegen op het noorden. Met deze spiegeling wijzigt tevens de betekenis van het Heilig Graf. Van een ruimte voor de dood naar een plek van nieuw leven. Jaarlijks schijnt het licht dan gedurende een bepaalde periode precies op de plaats waar vóór de Alteratie de beeldengroep stond. Het werk wordt mede mogelijk gemaakt door de Italiaanse staat.

Public programme

Tijdens een symposium op 21 juni, de langste dag van het jaar, spreken verschillende experts over de impact van iconoclasme en de hedendaagse of religieuze ervaring van het beeld. Sprekers zijn, naast Giorgio Andreotta Calò o.a. Lorenzo Benedetti, Dr. Marc de Kesel, Prof. Dr. Marcel Barnard, en Dr. Lieke Wijnia. Op vier vrijdagochtenden klinkt er muziek als onderdeel van de tentoonstelling in de vorm van de concertserie Silence. Curator muziek van de Oude Kerk, Jacob Lekkerkerker, selecteerde een aantal musici en composities die het gedachtengoed van de tentoonstelling onderstrepen. De tentoonstelling van Calò in de Oude Kerk vormt het middelpunt van de manifestatie Pay Attention Please!. Deze manifestatie, georganiseerd door Public Art Amsterdam in samenwerking met een aantal kunstinstellingen waaronder Rietveld Academie, Stedelijk Museum en De Appel, loopt van juni t/m september 2018. Vanuit de Oude Kerk zullen meerdere routes langs kunst in de Amsterdamse openbare ruimte voeren, waarbij het werk van Calò nu eens startpunt en dan weer eindpunt is. De routes onderzoeken onder andere welke impact kunst in de publieke ruimte heeft. De hashtag voor actualiteiten rondom het public programme is #redlightchurch.

Giorgio Andreotta Calò

Giorgio Andreotta Calò (1979) behoort tot een generatie kunstenaars die zich inspant om vanuit een analyse van het verleden het politieke en maatschappelijke heden te verklaren. Met zijn intuïtieve en organische werkwijze balt hij geschiedenissen samen om ze vervolgens door middel van een rituele performance of fysieke actie aan een specifieke locatie te koppelen. Als geen ander weet Calò het fysieke, symbolische en spirituele aaneen te smeden. Zo creëert hij ervaringen die zowel de kunstkenner als de niet-kenner raken. Cruciaal in de ontwikkeling van zijn werk was zijn verblijf aan de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten (2009/2011). Op de Biënnale van Venetië van 2017 verzorgde hij een monumentaal werk in het Italiaanse Paviljoen. In 2012 exposeerde hij in MAXXI, Rome en in 2011 participeerde hij in de Biënnale van Venetië waarvoor hij van Amsterdam naar Venetië liep. Het werk van Giorgio Andreotta Calò was in Nederland voor het laatst te zien in een solo-expositie in het inmiddels opgeheven Smart Project Space in Amsterdam (2012). Giorgio was genomineerde voor de Volkskrant Beeldende Kunstprijs en zijn werk bevindt zich in meerdere Nederlandse collecties waaronder die van het Stedelijk Museum Schiedam.

Oude kerk

De Oude Kerk startte in 2012 met een programma waarin hedendaagse kunst een relatie aangaat met het eeuwenoude monument. Inmiddels heeft zij zich op dit gebied een nog steeds groeiende reputatie verworven. In de Oude Kerk staat de kunstervaring centraal; de indrukwekkende installaties genereren nieuwe perspectieven op erfgoed en de wereld om ons heen. Standaard ontstaan de projecten op de plek zelf (site-specifiek), waarbij heden en verleden samen komen. De drie tentoonstellingen per jaar zijn tijdelijk van aard, en vullen 364 dagen van het jaar. Het public programme voorziet in een diepere verbinding met de tentoonstelling (come closer), een muzikaal moment (silence) en verdere verkenning van de context (o.a. performances).

Lees ook dit nieuws

Bunk Amsterdam biedt unieke ervaring ter ere van heropening Conservatorium hotel onthult unieke Bastiaan Woudt suite Youseum, Pockies en Ceizer openen samen ‘Lazy Land’