Van geurige Arabica-koffie en zoete vruchtenlikeur tot oude Maya-tempels. Honduras in Midden-Amerika is een ontdekkingstocht waard, zowel in culinair als cultureel opzicht. Harmke bezocht de koffieplantages van Santa Isabel, ging langs bij een likeurstokerij in het schattige stadje Santa Rosa en bezocht de beroemde Maya-ruïnes van Copán op de grens met Guatemala.

San Pedro Sula

San Pedro Sula in Honduras staat weliswaar bekend als de gevaarlijkste stad ter wereld, maar wat is de kleine luchthaven mooi gelegen in een gebied met bergen, palmbomen en een meanderende rivier, de Rio Chamelecón! We zijn slechts op doorreis in deze stad en maken een tussenstop bij een verrassend moderne shopping mall, de City Mall, voor een sterke en geurige kop koffie. Dat Honduras een land met een echte koffiecultuur is, is ons meteen duidelijk. Het reisdoel van vandaag is het stadje Copán Ruinas op de grens met buurland Guatemala. De rit voert door bergachtig gebied en luisterrijk regenwoud. Bij een stalletje langs de kant van de weg kopen we bij een aardige jongen ramboetans, ze zijn geurig en rijp.

Koffieplantages van Santa Isabel

Op de route naar Copán brengen mijn reisgenoten en ik een bezoek aan de koffieplantages van Finca Santa Isabel van de familie Welchez. Hier groeien Arabica-bonen. In vrijwel heel Honduras is de aromatische Arabica de gangbare koffieboon. Met een kar getrokken door een tractor gaan we de plantages op. Links en rechts groeien de koffieplanten. “Koffieplaten gedijen het best op 800 tot 2000 meter,” vertelt medewerker Javier. Deze plantage ligt op 956-1350 meter, de ideale hoogte dus. Er groeien twaalf soorten Arabica-bonen, waaronder Caturra, Icatú, Obata en Pacamara. Alle koffiebomen worden hier met de hand geplukt. Javier:

“Het is net als met druiven: er zijn goede en slechte jaren. We streven naar de hoogste kwaliteit en gebruiken alleen de beste zaden. We kiezen alleen voor vrouwelijke planten, omdat die meer en vaker bonen produceren dan de mannelijke.”

De beste planten zijn die waarvan de wortel loodrecht naar beneden groeit. “Eigenlijk zijn we dus op zoek naar de perfecte vrouw,” lacht Javier. De oogst duurt van november tot maart. “In die periode zijn er hier wel driehonderd plukkers aan het werk.”

De Maya-ruïnes van Copán

In de middag komen we aan in het pittoreske plaatsje Copán Ruínas. De muren van de huizen hebben bonte kleuren en in de straten hangen slingers met blauw-witte vlaggetjes, de kleuren van de Hondurese vlag. Ons vriendelijke hotel, Camino Maya, ligt midden in het dorp op steenworp-afstand van de befaamde Maya-ruïnes van Copán. We zijn hier in het uiterste noordwesten van Honduras, het meest gecultiveerde en veiligste deel van het land. In het zuidoosten, op de grens met Nicaragua, is alleen jungle. “Ook voor het Maya-rijk lijkt daar de grens te zijn geweest,” vertelt gids Saul met wie we de volgende dag de ruïnes bezoeken. “De Maya-cultuur ontstond drieduizend jaar geleden in Mexico en vond in 200 voor Christus navolging in Honduras. Toen de Spaanse veroveraars in de zestiende eeuw op zoek waren naar goud en zilver in dit gebied stuitten ze voor het eerst op deze ruïnes. Van de ruïnes hier is misschien pas een vijfde deel ontdekt,” meent Saul. We lopen over het complex, vol wonderlijke beelden en tempels. Saul haalt een briefje van 1 lempira uit zijn portemonnee, de lokale munteenheid. Op het geld staat een van de tempels van Copán afgebeeld, de tempel die we op dat moment passeren.

Sigarenfabriek in Santa Rosa

We verlaten Copán en gaan op weg naar de stad Santa Rosa, een historisch plaatsje met als blikvanger een wit kerkje met versieringen die wel van slagroom lijken gespoten. Het kerkje is gewijd aan Santa Rosa de Lima en ligt aan het centrale plein Parque la Libertade. Santa Rosa wordt ook wel The Capital of Coffee genoemd. Zo nemen we een kijkje bij de koffieplantages Seis Valles van Orlando Moreno en zijn zonen. We lopen over de plantages die op ongeveer duizend meter hoogte liggen en proeven ook hier geurige koffie. Sophia Alejandra, een van de beste barista’s uit Honduras, vertoont vandaag haar kunsten in de bijbehorende bar. Ze tovert een prachtige ijsbeer in mijn cappuccino. Santa Rosa is ook bekend om zijn sigaren. In 1765 stelden de Spaanse kolonisten een handelspost voor tabak in. Daarmee begon de geschiedenis van dit stadje. Nu prijkt in Santa Rosa sigarenfabriek La Flor de Copán, onderdeel van Imperial Tobacco. De fabriek staat in een buitenwijk en het lijkt wel Fort Knox… Hoge muren schermen het terrein af. Voordat we met een gids door de fabriekshallen mee mogen, dienen we te wachten op toestemming van de baas. Pas dan krijgen we een hesje om, een button opgespeld en een mondkapje aangereikt. De intense geur van tabak dringt zich al snel op. La For de Copán produceert louter longfiltersigaren. De tabaksbladeren worden zorgvuldig gedroogd en de sigaren worden met de hand gerold en van een label voorzien.

Likeur volgens oud familierecept

Er is meer te beleven in Santa Rosa. Zo nemen we een kijkje bij likeurstokerij Timoshenko, een soort winkel van Sinkel met stoffige houten kistjes en aan de wand elpeehoezen en vergeelde foto’s. Zoon André, een puber nog in FC Barcelona-shirt, staat ons te woord. Hij spreekt namelijk het beste Engels van de hele familie. De likeurstokerij werd in 1942 gestart door zijn overgrootmoeder Micaela Peña. Ze maakte fruitlikeur om een inkomen te vergaren en kreeg het advies het spul naar een bekende figuur te noemen. WOII woedde in die tijd en het werd Timoshenko, een Russische generaal over wie Micaela vaak in de krant las. De fruitlikeur is gemaakt van onder andere meloen, appel, perzik en kaneel. Pas in 2010 begon het familiebedrijf ook een koffielikeur te produceren. Ook dat werd een doorslaand succes. De koffielikeur zou goed zijn voor de spijsvertering, de bloedsomloop bevorderen en een beproefd antikatermiddel zijn. We proeven beide. De koffielikeur lijkt wat lichter dan de fruitlikeur, al bevatten beide producten evenveel alcohol, zo’n 20 procent. “De vruchtenlikeur drinken we meestal met honing en nance,” vertelt André. Nance is een klein geel vruchtje dat in de omgeving groeit.

Tip: Kaldi’s Koffee

De beste koffie van Santa Rosa wordt volgens Timoshenko geschonken bij Kaldi’s Koffee naast de kerk, vernoemd naar de geitenhoeder uit Ethiopië die de koffieplant zou hebben ontdekt. Zelfs een kopje Kopi Loewak, de exclusieve ‘civetkatkoffie’ uit Indonesië, is bij dit café voor 250 lempira (circa 10 euro) te bestellen.

Tip: Macaw Mountain

Macaw Mountain Bird Park & Nature Reserve nabij Copán is behalve vogelpark ook een educatiecentrum, botanische tuin en opvangplek voor gewonde en gestreste vogels. Het park ligt op een voormalige koffieplantage. Inheemse papagaaien en toekans fladderen er rond tussen de kleurrijke tropische bloemen en planten. www.macawmountain.org

Meer weten over Honduras?

Kijk op: www.honduras.travel & www.visitcentroamerica.com