Texel is ons enige Waddeneiland met fietsknooppunten. Van alle eilanden heeft Texel ook de kortste bootverbinding. Alle aanleiding om vanuit Den Helder te vertrekken voor het fietsrondje van de maand juni 2021.
Den Helder is onmiskenbaar de Marinestad. Niemand minder dan Napoleon besloot tijdens de Franse bezetting dat Den Helder een marinebasis moest worden.
Na onze onafhankelijkheid in 1813 bleven de oorlogsschepen hier aanmeren.
Vaartuigen werden gebouwd en onderhouden op de Rijkswerf Willemsoord. In de Tweede Wereldoorlog raakte Den Helder zwaar beschadigd door bombardementen, maar de Duitsers braken ook de complete binnenstad af ten behoeve van hun Atlantik Wall.
De herbouw na de oorlog moest snel. Er was weinig aandacht voor sfeer. Er zijn daarna diverse plannen gemaakt, maar de stad heeft nooit sfeer gekregen. Een opmerkelijke uitzondering geldt voor de voormalige Rijkswerf Willemsoord.
Een unieke combinatie van monumentaal en trendy
Voor het station lijkt het standbeeld van De Jutter ons te begroeten. De fietsknooppunten naar de veerboot leiden om het terrein van de voormalige Rijkswerf heen, maar wij kiezen voor een variant over de voormalige werf aan de overzijde van de oude ophaalbrug.
Waar eens het repeterende gerakketak van het inschieten van klinknagels klonk en de vonken van het lassen wild om zich heen sprongen is nu een unieke combinatie van monumentaal en trendy, met sfeervolle terrassen en een broedplaats van nieuwe werkvormen.
Een deel van het complex is nu Marinemuseum. Aan de kade liggen legendarische schepen uit vervlogen jaren. Achter ieder schip zit weer een ander verhaal. Het ramschip de Schorpioen uit 1868 wilde maar niet zinken. De Abraham Crijnssen wist in 1942 gecamoufleerd als eiland uit Japanse handen te ontsnappen.
De Abraham Crijnssen
Hoog op het droge bevindt zich de onderzeeboot Tonijn met maar liefst 3 cilinders. Ook kunnen we een kijkje nemen op de brug van een van de Kojak’s. Vraag naar de details van de oud-marinemannen, die betrokken zijn bij het museum.
Tegenover de veerboot naar Texel staan de statige gebouwen van het Koninklijk Instituut voor de Marine, waar van oudsher officieren worden opgeleid. Ook Koning Willem-Alexander was een van de pupillen.
Het schapeneiland
Een bootreisje is altijd een leuke afwisseling. Opmerkelijk is hoe snel de Tesselstroom is geladen, want er kunnen 1700 passagiers en 380 automobielen aan boord. Voor het Marsdiep blinkt de gevaarlijke zandbank Noorderhaaks in het felle zonlicht.
Langs de Waddenkust brengt een prachtig fietspad op kustwering ons naar het vissersdorp Oudeschild. Onze banden knisperen door de schapenpoep op het pad, want Texel is het schapeneiland.
V.O.C.-verleden
Tot 1962 was Oudeschild met de rij knusse geveltjes in de Ruyterstraat de aanslagplaats van de veerboten uit Den Helder. De haven werd te klein voor grotere schepen, die ook steeds meer auto’s moesten overbrengen. Oudeschild kent een roemrijk verleden als havenplaats.
De windjammers van de V.O.C. sloegen hier voorraden voedsel in voor tijdens de lange reis naar de Oost. Het witte kerkje staat bekend als de Zeemanskerk. Grote zeehelden uit de Gouden Eeuw, Cornelis Tromp en Michiel de Ruyter, schonken de kerk kroonluchters.
Ook in de toekomst nog Texels bier?
In de voormalige zuivelfabriek van Oudeschild brouwt Texelse brouwerij de razend populaire Skuumkoppe, maar ook andere ambachtelijke bieren. In 1994 begonnen als een hobby van een paar vrienden, maar met vallen en opstaan uitgegroeid tot een flinke jongen onder de kleine brouwers.
Bierbrouwerij de Booi
De zuivelfabriek werd te klein, maar nieuwbouwplannen spleten de eilanders. Men is trots op het eigen bier, maar de nieuwe brouwerij zou het karakter van het eiland toch wel ernstig aantasten vreesden te tegenstanders. Na jaren van procederen hakte de Raad van State knoop in 2020 eindelijk door: de bouw op de nieuwe locatie kan doorgang vinden.
Ontvang elke maand gratis het Fietsrondje van de maand
Vul je e-mailadres in om een e-mail te ontvangen als er nieuwe fietsrondjes en verhalen beschikbaar zijn van Bert.
"*" geeft vereiste velden aan
Ieder voordeel heeft zijn nadeel. De groei werd zo gigantisch, dat biergigant Heineken zijn zinnen zette op het bedrijf. Het lijkt tegenstrijdig met de sombere berichten van Heineken over een stagnerende afzet door Corona. Er wordt gesproken over afvloei van personeel. De Texelse brouwerij had echter een topjaar tijdens de crisis. Er is steeds meer behoefte aan variatie. De bieren van het eiland kunnen een welkome aanvulling zijn op het aanbod in de Heineken-cafés. De Reus moet het hebben van Klein Duimpje. Begin november 2020 werd de overname bekend gemaakt.
“Er zal altijd bier op Texel gebrouwen worden”
klonk de belofte van de gigant. Het is maar afwachten wat de toekomst brengt. Wieckse Witte is vernoemd naar de Maastrichtse wijk op oostelijke oever van de Maas. Het bier wordt echter al vele jaren niet meer in Maastricht gebrouwen. Alle andere bieren van de door Heineken opgeslokte brouwerij de Ridder zijn verdwenen. Het monumentale brouwhuis aan de Maas stond vele jaren leeg. Ook in het Franse Sedan denkt men nog met weemoed terug aan de brouwerij die daar eens stond.
Een groene oase midden in de drukte
De hoofdplaats van het eiland Den Burg trekt in het seizoen een stroom aan bezoekers. Als contrast vinden we rust vinden op het middelpunt dat wordt gevormd door een kerk op een groen heuveltje: een soort groene oase. Ooit was dit een versterking. De kerk De Burght is uit de 15e eeuw, maar bij opgravingen zijn restanten gevonden van een kerkje uit de 11e eeuw.
Aan de burgwal staan een aantal authentieke Texelse huisjes; gedeeltelijk opgetrokken in hout. Er zijn ook een paar pandjes in deze stijl van meer recente datum. De huizen zijn erg gewild op de woningmarkt. Wat ons opvalt is de rust op de fietspaden zodra we Den Burgh verlaten hebben. Het lijkt alsof alle toeristen bij elkaar op kluitjes zitten.
Echte Texelse honing
Net als op veel andere fietspaden treffen we ook langs de kant een tafeltje met streekproducten te koop. Echte Texelse honing moet bijzonder zijn.
De Koog vormt duidelijk de concentratie van het strandleven. Een strook campings en recreatiewoningen volgt. Er is weinig ruimte voor het fietspad tussen de duinen en de vrij drukke Ruijslaan, maar na strandafslag 17 volgt wederom de rust in het nationaal park de Texelse Duinen met wisselende landschapen: stuikgewas, helmgras,heide en natuurlijk bossen.
IJsboerin Ans staat er (bijna) altijd
Het is hier zo rustig dat we geen enkel etablissement treffen om wat te eten of te drinken. Gelukkig staat bij fietsknooppunt 5 ijsboerin Ans Kikkert. Rond haar kleurrijke ijsbakfiets staan bijzondere zitjes om in alle rust te genieten van het likken aan een ijsje.
”Als het niet regent sta ik hier altijd.”
De ijsboerin beveelt in het bijzonder ijs aan bereid met melk van Texelse schapen. Met andere ambachtelijke streekproducten maken we kennis op landgoed De Bonte Belevenis. Je kunt er zelf ook aan meewerken door je eigen brood te bakken. “Wij houden van kleuren, gekke dingen en dieren. Alles bij elkaar een Bont geheel.”
Onderdeel is microbrouwerij de Boei. Nog niet opgeslokt door Heineken. De Boei brouwt jaarlijks 100.000 liter bier. “Dat lijkt veel, maar zelfs voor een kleine brouwer onder de kleintjes is het maar weinig,”krijgen we mee. We kunnen aanschuiven bij een rondleiding en in een winkeltje staan de acht specialiteiten te koop. Een cursus bier brouwen lijkt ons een leuk idee, maar buiten staan onze fietsen te wachten.
De woestijn van Texel
Met de haven alweer in zicht maken we even een uitstapje naar de zuidkant van de Mokbaai. Een uniek landschap met de vogelreservaten. De Geul en de Petten. Ook grote grazers zoeken afkoeling in het water. Aan de Mokbaai staan de gebouwen van de Joost Dourleinkazerne van de Mariniers. Door bezuinigingen is het complex alleen nog maar in gebruik tijdens oefeningen.
Het eindeloze strand van de zuidkant van Texel doet ons wanen in een woestijn. Hier ontstaan jonge duintjes. Als echter de vloed op komt, is de zandvlakte ineens verdwenen onder het wassende water.
Voor de aankomst in Den Helder kijken we vanaf het dek uit op de terrasstoeltjes van Hotel Lands End op de zeewering. Daar willen we naar toe. Toch maar een Skuumkoppe.
Routeinformatie
Fietsroute: Den Helder-Texel
Land: Nederland
Provincie: Noord-Holland
Lengte: 38 km en 10 km varen
Beginpunt: Den Helder-station
Eindpunt: Den Helder-station
Route beschrijving met knooppunten
Steek voor het station haaks de weg over en ga bij de HEMA rechtsaf richting knooppunt 3, 1met de boot over 1, 25, 40, 39, 42, 51, 50 48, 49, 66, 23, 22, 21, 20, 17, 16, 15, 5, 11, 10, 9, 8,6,1,met de boot over, 1,3, richting 4 tot het station.
Ans de ijsboerin bij knooppunt 5
Horeca en winkels onderweg
- 8 km Oudeschild, bij knooppunt 39 even het centrum in. Daar is keuze.
- 12 km, Den Burg bij kooppunt 50 even het centrum in. Daar is keuze.
- 22 km, De Koog bij knooppunt 50 even links het dorp in. Keuze zat.
- 29 km, bij knooppunt 5 als het niet regent staat de vermaarde ijscokar van Ans de IJsboerin.
- 31 km, even voorbij knooppunt 11 is Landgoed de Bonte Belevenis, met een proeflokaal vol eigen producten.
- 32 km, De Hoorn bij knooppunt 32 biedt keuze.
Verblijf tips voor overnachten in Den Helder en op Texel
Hotel Lands End***
Unieke lokatie aan zee bij de ingang van de veerhaven. Niet ver van de Rijkswerf. Het hotel heeft een lift.
Hotel Studio Bosch Duin Strand***
Dichtbij strandafslag Donkere Duinen. Grote kamer en keuken met volledige uitrusting. Terras met ligstoelen. Fietsen zijn te huur. Vriendelijke beheerders.
Hotel Café Woud**
Eenvoudig hotel. Kamers met beperkte ruimte. Wel eigen badkamertje. Geen tweepersoonsbedden. Boven een ouderwetse kroeg met biljarts. Uitgebreid ontbijt. Niet ver van de Rijkswerf.
Kamperen
Camping de Donkere Duinen in Den Helder heeft altijd plaats voor fietsers met een tentje achterop.
De boten varen 1 keer per uur. Op drukke dagen ieder half uur. Raadpleeg:
www.teso.nl
Combinatie met ander fietsrondje
Je kunt dit rondje uitstekend combineren met het eerder verschenen fietsrondje Den Helder.
Pech onderweg met de Fiets?
Krijg je pech onderweg met de fiets? De Wegenwacht komt je tegenwoordig ook met de fiets of e-bike helpen met het speciale Wegenwacht Fiets abonnement. Sluit hem nu af voor maar €20 per jaar. Je krijgt zelfs in heel Nederland én België pechhulp van de Wegenwacht voor je (electrische) fiets via de ANWB Alarmcentrale. Ben je betrokken bij een ongeval met je fiets? Dan krijg je zelfs juridische hulp.
Ontvang elke maand gratis het Fietsrondje van de maand
Vul je e-mailadres in om een e-mail te ontvangen als er nieuwe fietsrondjes en verhalen beschikbaar zijn van Bert.
"*" geeft vereiste velden aan
