Fiets over een deel van het parcours van de proloog van de Tour de France, maar ontdek ook dat je vanuit Utrecht snel in het groen zit met de forten van de Hollandse Waterlinie en het stroomgebied van de Kromme Rijn. Ook de Romeinen waren hier al.

Op 4 en 5 juli trekt de Tour de France door Utrecht. Dat is niet toevallig, want Utrecht wil zich vooral profileren als fietsstad.

Utrecht is een unieke combinatie van oud en nieuw. In het begin van onze jaartelling was Utrecht al een versterkte Romeinse stad aan de noordgrens van het Romeinse rijk. Dat was de Limes langs de toenmalige loop van de Rijn.

In 695 werd Willibrord de eerste aartsbisschop van Nederland in Utrecht. De stad kreeg een centrale betekenis van het geestelijk leven van ons land. Diverse historische kerken getuigen nog hiervan. De prins-bisschoppen waren tot 1528 ook wereldlijke bestuurders. Behalve de huidige provincie Utrecht bestond het prinsbisdom ook uit Drenthe, het grootste deel van Overijssel en de stad Groningen. Met de reformatie in 1580 werd de bisschop uit Utrecht verdreven. De reformatie zorgde voor versobering van de stad. Vermaak was sterk aan banden gelegd. Tijdens de langdurige onderhandelingen over de Vrede van Utrecht, die in 1713 een einde maakte aan de Spaanse Successie Oorlog, kreeg Utrecht iets van de oude allure terug. De onderhandelaars uit heel Europa hadden wel een verzetje nodig.

Standbeeld van Willibrord

Utrecht werd in 1871 een belangrijk steunpunt in de Nieuwe Hollandse Waterlinie met een serie forten en diverse kazernes.

De omvang van Utrecht bleef echter beperkt. De eerste tekenen van grootstedelijke allure kreeg Utrecht met de opening van Hoog-Catherijne in 1973. Na de ontwikkeling van Leidsche Rijn in het begin van de 21 eeuw werd Utrecht pas een échte grote stad met meer dan 300.000 inwoners. Utrecht is volop in beweging. Dat is vooral merkbaar rond het Centraal Station. De oude binnenstad is nog altijd klein, maar bruist wel van het leven. Studenten bepalen voor een belangrijk deel het stadsbeeld.

De combinatie van oud en nieuw ervaren de ook renners tijdens de eerste 2 dagen van de Tour

Routeinformatie

Fietsroute: Tour du Tour Utrecht
Land: Nederland
Provincie: Utrecht
Lengte: 25 km
Beginpunt: Centraal Station Utrecht (Jaarbeurszijde)
Eindpunt: Centraal Station Utrecht
Op het Centraal Station van Utrecht zijn fietsen te huur.

• 00.0 Verlaat het station aan de Jaarbeurszijde: hier is het plein Stadskantoor voor het nieuwe stadskantoor. Ga op het fietspad langs de doorgaande weg linksaf. Voorbij tramhalte en NH-Hotel rechtsaf onder de sporen door.
• 00.5 Andere kant van de sporen even rechts en voor Mediamarkt linksaf. Bij Tivoli Vredenburg rechtdoor.
• 01.1 Tegenover de Bijenkorf beginnen de fietsknooppunten. Volg de knooppunten 31, 38, en richting 41
• 04.1 Bij spoorwegovergang even rechtsdoor van de knooppunten af naar het spoorwegmuseum. Keer daar terug naar dit punt en volg de knooppunten 41 , 44, richting 43
• 12.3 Voorbij plaatsnaam Bunnik van knooppunten af. Rechts bruggetje over naar witte huisjes met kerkje. door Dorpstraat. Bij verkeerslichten rechtsaf fietspad langs doorgaande weg.
• 13.4 Tweede verkeerlichten linksaf naar station. Naast station sporen oversteken. Na 150 via de loopbrug over de snelweg. Rechtsaf de ventweg naast de snelweg.
• 13.9 Onder viaduct door. Na 150 mtr rechtsaf.
• 15.5 Fort bij Vechten. Voor parkeerterrein linksaf. Knooppunt 39. Volg fietsknooppunten 98, 35, 36, richting 33.
• 17.8 Van knooppunten af. Rechtaf fietsbord Utrecht.
• 19.5 Station Utrecht Lunetten. Volg fietsborden Centrum.
• 21.5 Bij kruispunt Laan van Soesterberg rechtdoor langs spoor.
• 21.8 Langs nieuw station Utecht Vaartschee Rijn. Langs de sporen blijven
• 22.1 Voorbij ROC Midden Nederland met bocht mee naar links. Fietspad blijven volgen.
• 23.1 Op rotonde voorbij de brug rechtsaf.
• 23.5 Verkeerslichten rechtsaf op Jaarbeurs en kantoortoren Rabo af.
• 24.2 Voor Rabogebouw linksaf
• 24.6 Je bent weer op het plein voor het nieuwe stadskantoor.

Bezienswaardigheden en horeca onderweg.

00.8 Voorbij Tivoli Vredenburg kom je in het oude Utrecht. Stap even af op de brug over de Oude Gracht: en kijk uit over de bekendste gracht van Utrecht met de kenmerkende werfkelders die vanaf het water bevoorraad werden. Een groot aantal van deze kelders is nu horecabedrijf.

Je komt over een paar sfeervolle pleinen met als eerste de Neude met verschillende gevelwanden. De terrassen zijn populair. Op het plein vinden diverse festivals plaats.

Op het Janskerkhof staat de Janskerk met het oudste deel uit 1040. In de 16e eeuw is de kerk uitgebreid. Ook het Janskerkhof is een sfeervol plein met architectuur uit diverse tijden. Op het plein staat het ruiterstandbeeld van Willibrord: de eerst bisschop van Utrecht.

Sint Janskerk

Domkerk

De 112 meter hoge domtoren lijkt overal zichtbaar in en rond Utrecht. De bouw duurde van 1254 tot 1517. In 1674 verwoeste een tornado het middenschip. De ruïne heeft er nog tot 1826 gestaan. Sindsdien is de domkerk gescheiden van de Domtoren. Je kunt onder de domtoren doorfietsen. Dat doen de coureurs van de Tour de France op 5 juli ook. Verwacht geen valpartijen door het gedrang door dit muizengaatje, want het peloton maakt eerst rustig een toeristisch rondje door Utrecht, alvorens het startschot voor de daadwerkelijk race buiten Utrecht wordt gelost. Naar de top van de Dom is met 465 treden een fikse klim, maar je krijgt dan wel het uitzicht dat Rijk de Gooijer bezong het in 1956 in zijn hit “Als ik boven op de Dom kom…..”.

Hier fiets het peleton van de Tour de France doorheen

Lange Nieuwstraat

Vanaf de Dom fiets je door de Lange Nieuwstraat: een statige straat die al in het jaar 1300 bestond. In de straat bevinden zich diverse monumenten. Op nummer 14 is het Court Hotel in de voormalige rechtbank met een aangenaam terras. Op nummer 34 is de 15e eeuwse Kleine Vleeshal. Hier zetelde het gilde der slagers.

Naast deze hal is de Sint-Catherinekathedraal. De Kathedraal van het aartsbisdom Utrecht. De kathedraal grenst aan het voormalige karmelietenklooster uit de 15e eeuw. Bij dit klooster hoorde ook een brouwerij. Bierbrouwen was destijds vaak monnikenwerk. Je kunt door de binnentuinen van het klooster lopen. In een deel van het voormalige klooster is museum Catharijneconvent: het nationaal musuem voor christelijke kunst, cultuur en geschiedenis. Tot 16 augustus is er de expositie het geheim van de middeleeuwen in gouddraad en zijde, met o.a. de gewaden van David van Bourgondië. www.catharijeneconvent.nl

Op 106 is het Universiteitsmuseum en de Oude Hortus. Tussen de gebouwen ligt een prachtige tuin met een historische plantenkas. Een unieke plek voor een kopje koffie of een lunch.

De binnentuin van het universiteitsmuseum

Bijna aan het einde van de straat is het rijksmonument Beyerskameren uit 1597. Gebouwd als huisvesting voor armen.

De Beyerskameren: huisvesting voor armen

Nicolaikerk (03.0)

Het oudste deel van deze kerk is gebouwd in de 12e eeuw. In de 16e eeuw is de kerk fors uitgebreid. Sinds de reformatie is de kerk protestants.

Ledig Erf (03.3)

Aan het Ledig Erf is het gelijknamige café, dat geldt als een van de meest vermaarde etablissementen van de stad. Het terras met een schitterend uitzicht over het water zit bij fraai weer snel vol. Ook de buren hebben populaire terrassen.

Ledig Erf

Voorbij het Ledig Erf fiets je een stuk langs een singel om de om de oude stad. Dit zit ook in het parcours van de tijdrit op 4 juli.

Maliebaan (04.4)

Deze lommerrijke allee heeft een bijna on-Nederlandse allure. In de Gouden Eeuw mocht hier bij wijze van uitzondering balspelen beoefend worden, maar het was dan ook buiten de stad. Er kwamen theehuizen en welgestelde burgers bouwden hier hun tweede huis. Napoleon gebruikte de Maliebaan voor zijn parades. In 1883 werd hier de Algemene Nederlandse Wielrijders Bond opgericht (nu ANWB). De bond leek meteen succes te hebben, want in 1885 werd op de Maliebaan het eerste Nederlandse fietspad ingericht. Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog was de Maliebaan het bestuurlijk centrum van de NSB. Mussert zetelde in de villa op nummer 34. Ook de Sicherheitsdienst, de Luftwaffe en de Wehrmachtekommenendatur waren gevestigd aan de Maliebaan. Het voormalige station Maliebaan is gebruikt om meer dan 1200 joden op de trein te zetten op weg naar deportatie.

Om het nog ingewikkelder te maken, zat ook het verzet in diverse panden op de Maliepanden. Schijnbaar verwachten de Duitsers dat niet zo dicht bij het hol van de Leeuw.

Zowel op 4 juli als mede op 5 juli komt de Tour over de Maliebaan. Tourdirecteur Christian Prudhomme verlangde aanvankelijk dat er twee rijden bomen op de Maliebaan gekapt zouden worden voor een beter uitzicht vanaf de camera’s in de helikopter, maar dat vond men in Utrecht toch wel te ver gaan.

Spoorwegmuseum (04.4)

Dit museum is gehuisvest in het voormalige station Maliebaan uit 1874 van de Hollandse IJzeren Spoorwegmaatschappij. Destijds kende Nederland concurrerende spoorwegmaatschappijen. Door een pompeuze inrichting moest station Maliebaan reizigers weglokken van het andere station: Rijnspoorweg, later het Centraal Station. Station Maliebaan is door de excentrische ligging nooit een succes geworden. Steeds meer spoorlijnen werden aangesloten op Utrecht Centraal. Malieban leed jarenlang en sluimerend bestaan. In 1938 was de fusie van alle Nederlandse spoorwegmaatschappijen in de NS een feit. In 1939 sloot het station voor reizigersverkeer.
Sinds 1954 is Maliebaan het spoorwegmuseum.

Tot 26 juli huisvest het museum de expositie “Parijs is nog ver” over Nederlanders in de Tour.
De trein was in het begin belangrijk voor de tour. De grote ronde volgende het spoor, om alle materialen en volgers te vervoeren. De expositie brengt het voor- en tegenspoed van de Nederlanders op indringende wijze tot uiting. Bijvoorbeeld de wonderbaarlijke overleving van Wim van Est na zijn duikeling in het ravijn tijdens de afdaling van de Aubisque in de Tour de France van 1951. De originele fiets wordt getoond. Maar ook de onbekendere verhalen worden verteld, zoals die van meesterknecht Thijs Roks die in 1953, op weg naar de etappeoverwinning en misschien zelfs wel de gele trui, wordt gestuit door een gesloten spoorwegovergang. In plaats van eeuwige roem is zijn naam -door een passerende goederentrein!- in de vergetelheid terecht gekomen. Ook op de expositie een ploegenbus die gesponsord werd door een seksclub.

Expositie “Parijs is nog ver”

Gestuit door spoorbomen

Rietveld Schröderhuis (06.3)

Een opmerkelijk ontwerp van Gerrit Rietveld uit 1923 voor Truus Schröder- Schräder, die hier van 1925 tot haar dood in 1985 heeft gewoond. Het huis kende jarenlang een vrij uitzicht over het polderlandschap. Toen in 1964 de ringweg rond Utrecht werd opgehoogd voor een viaduct was Rietveld verbolgen.

Door het verdwijnen van het uitzicht had het huis zijn waarde verloren en kan het beter afgebroken worden

sprak de vermaarde architect uit. In het monument staat ook de vermaande stoel van Rietveld. Het huis is onder beheer van het Centraal Museum.

Rietveldhuis

Kromhoutkazerne (06.4)

Een rijksmonument uit 1911. In deze kazerne in de stelling Utrecht zat de genie. Opmerkelijk zijn de gebouwen rond het grote exercitieterrein. De Kazerne is nu een internationale studentencampus. Naast de kazerne is een nieuw complex verrezen met het hoofdkwartier van de Nederlandse landmacht.

Stroomgebied van de Kromme Rijn (07.8)

Ooit was de Kromme Rijn de hoofdstroom van de Rijn die uitmondde bij Katwijk, maar na het begin van onze jaartelling zocht steeds meer water zijn weg via de Lek richting Rotterdam. In 1122 werd de Kromme Rijn bij Wijk bij Duurstede afgedamd. Voor de aanvoer van water naar de forten is in 1885 een sluizencomplex aangelegd. De Kromme Rijn is een gezapig watertje in een idyllische omgeving met diverse natuurgebieden: een ideaal uitstapje voor de stedelingen.

Stichting het Utrechts Landschap

Utrecht Science Park (08.0)

Links kijk je uit op de skyline van Utrecht Science Park. De universiteit van Utrecht breidde gestaag uit en de huisvesting in de stad werd steeds krapper. In 1962 werd daarom begonnen met nieuwbouw ten oosten van de stad. De naam was jaren de Uithof, maar dat had een negatieve klank. De architectuur was vrij saai, maar de laatste jaren krijgt Utrecht Science Park steeds meer leven en de gebouwen worden ook beduidend speelser, zoals de veelkleurige Casa Confetti uit 2008.

Fort Rhynauwen (08.8)

Dit is het grootste fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die is opgetrokken vanaf 1871. In tegenstelling tot de Oude Hollandse Waterlinie is nu ook de stad Utrecht in deze linie opgenomen. Bij een belegering konden grote stukken land onder water worden gezet. Tijdens mobilisatie zaten in Fort Rhynauwen ruim 500 militairen die meer dan 100 kanonnen bedienden. Het fort is nu onder beheer van Natuurmonumenten. Rondleidingen mogelijk op bepaalde tijden.

Theehuis Rhijnauwen (09.1)

Een prachtige locatie met terras aan de Kromme Rijn. Populair zijn de pannenkoeken. Dagelijks open vanaf 10 uur.

Theehuis Rhijnauwen

Koetshuis van Landhuis de Ridderhofstad (09.3)

Als je bij het theehuis even naar rechts gaat, dan ga je door de poort van het koetshuis van Landhuishuis de Ridderhofstad. Het gehele complex is een herberg van Stayokay. Voor het koetshuis is een leuk terras.

Bunnik (12.3)

Over een bruggetje kom je in het oude dorp met de oude dorpskerk met de romaanse toren uit de 13e eeuw. In de Dorpstraat is het goed vertoeven op het terras van Het Wapen van Bunnik.

Terrasje pakken in Bunnik

Fort bij Vechten (15.6)

Ook dit fort was onderdeel van de vermaarde Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het fort is recent geheel opgeknapt. In het Najaar van 2015 komt hier het Nationale Waterlinie Museum. Het fort is vrij toegankelijk van dinsdag t/m zondag van 11.00 tot 17.00 uur.
De brasserie is geopend van woensdag t/m zondag en serveert koffie, thee, gebak en eenvoudige lunches. 
Op zondag zijn er gratis rondleidingen om 14.00 en 15.30 uur.

Je fietst om het fort heen, maar het fort is goed verborgen. Op een paar plaatsen is de begroeiing gesnoeid en krijg je een kijkje op het fort. Onder alle heuveltjes zitten gebouwen. Links heb je uitzicht op de schootsvelden.

Castellum Fectio (16.4)

Aan het einde van het Fort bij Vechten staat rechts een uitkijktoren als herinnering aan een veel ouder fort uit de tijd van de Romeinen. De noordgrens van het Romeinse rijk, de Limes, werd hier verdedigd. Het fort wordt door kunstenaars opnieuw gevisualiseerd.

Bos Nieuw Wulven (16.6)

Links is een nieuwe natuurgebied met een aangenaam bos. Door het bos loopt een voormalige arm van de Kromme Rijn.

Landwinkel Nieuw Slagmaat (17.1)

Voor natuurproducten vers van het land. In het seizoen kun je hier kersen eten. Openingstijden:

• maandag 13 -18 uur
• vrijdag 13 -18 uur
• zaterdag 9 – 17 uur

Parcours proloog Tour de France (22.2)

Je komt op het parcours van de proloog van de Tour de France. De laatste kilometers gaan over brede wegen, zodat de snelheid hier fors opgevoerd kan worden. De renners hoeven dan niet op de fietspaden. De finish is voor het nieuwe stadskantoor van Utrecht: een gebouw in de vorm van een U. Er wordt nog altijd druk gewerkt in het stationgebied, dat een visitekaartje moet worden van het nieuwe Utrecht met een lang verleden.

Camping de Boomgaard in Bunnink

Een rustige camping zonder toeters en bellen: dichtbij de route.
Na de loopbrug over de snelweg voorbij station Bunnik linksaf de ventweg langs de snelweg op. Na een paar honderd meter ligt camping de Boomgaard. Je kunt de fietstocht ook vanaf deze camping beginnen en eindigen.