Brouwerijfietsronde Reinheitsgebot in Beieren

Beieren kent maar liefst 660 brouwerijen met veel variaties aan bieren. Al dat bier wordt nog altijd gebrouwen volgens het Reinheitsgebot: de oudste levensmiddelenwet ter wereld. Deze wet bepaalt dat bier alleen mag worden gebrouwen met water, gerst en hop. Hij bestaat dit jaar precies 500 jaar en dat wordt ook uitbundig gevierd. Voor onze oosterburen is dit Reinheitsgebot heilig. Beieren kent ook fraaie fietsroutes langs rivieren en tussen de hopstaken. Tijd voor een fietsrondje vanuit München door de Beierse biercultuur langs 30 brouwerijen.

Weihenstephan. Foto: Weihenstephan

De Isar slingert in een diepe sleuf door München. Een geluk voor München, want de Isar trad in periodes van heftige regenval en smeltende sneeuw vaak buiten haar oevers, maar in de Beierse hoofdstad hielden de inwoners de voeten altijd droog.

In het lint van weelderig groen merk je niets meer van het grootstedelijke leven op de oevers. Wel moeten we het fietspad delen met wandelaars, hardlopers en skaters, maar eenmaal buiten de stadgrenzen hebben we de natuur geheel voor ons alleen. Regelmatig overstemt het geraas van een stroomversnelling het gekwetter van de vogels. Pas in Freising verlaten we het groene dal. Door de bomen zagen we de heuvels niet die zich om ons heen hebben geformeerd. Bergen noemt men dat in Freising.

De stad is gebouwd op diverse stadsbergen

legt onze stadsgids Robert uit. “De burgerlijk stad was beneden en de kerkelijk stad lag op de bergen. Op een van de bergen is onze Dom, die is meegegaan in de tijd met alle bouwstijlen.” Opmerkelijk is de weelderigheid van de fresco’s in het interieur. Het schilderij achter het altaar is van niemand minder dan Peter Paul Rubens. In de kerk is ook een beeld van de heilige Florian boven een bierkuip met roerstok. Florian is immers beschermheilige van de brouwers.

Rubens in de dom van Freising

Uitzicht op de Dom van Freising, Foto Touristinformation Freising

Op de Weihenstephanberg lagen de kloosters. In de Middeleeuwen verzorgden de monniken het onderwijs, maar ook het brouwen van bier. Boven op de berg stichtten de monniken in 1040 de brouwerij Weihenstephan, die nog altijd in bedrijf is. De brouwerij is hiermee de oudste ter wereld. De monniken zijn in 1803 vertrokken en sindsdien is de brouwerij eigendom van de staat Beieren. Het doet even pijn in de kuiten om naar boven te komen, maar dan ligt voor ons het monumentale gebouw dat nog duidelijk herkenbaar is als klooster. Zoals gebruikelijk in Beieren heeft de brouwerij een Bräustüberl, waar je het bier kunt proeven. Het is moeilijk een keuze te maken uit de twaalf bieren. De Belgische uitbater Thiery Willems serveert ook smakelijke gerechten. De Biergarten buiten laat niet alleen onze smaakpapillen tintelen, maar ook onze ogen genieten vanaf het uitzicht op de berg.

Weihenstephan brouwerij op de berg. Foto: Weihenstephan

Als fietsertjes voelen wij ons maar nietig tussen de hopstaken

Na Freising verlaten we de Isar en dat betekent meer klimmetjes tot Rehlon, waar we het dal van het riviertje de Abens induiken. De heuvels zijn bedekt met hopstaken, want dit is de Hallertau: het belangrijkste hopgebied van Duitsland. Als fietsertjes voelen we ons maar nietig tussen twee muren van vier meter hoge hop.

Hopstaken zonsondergang. Foto Weihenstephan

Hop zorgt voor de bitterheid van het bier. Er zijn vele honderden soorten en die geven elk weer een eigen smaak aan het bier.

Ook gerst en tarwe groeien hier volop. De brouwerijen kunnen al hun grondstoffen uit de directe omgeving betrekken. Dat is waarschijnlijk de reden dat hier veel oude en piepkleine brouwerijtjes nog altijd de brouwketels opstoken. Vaak zijn het monumenten, zoals brouwerij Schmidmayer, midden in het dorp Siegenburg. Diep onder de grond zijn de 400 jaar oude kelders, die in vroegere jaren tijdens de zomer zorgden dat het edele vocht koel bleef.

Naast de Altstadt van Abensberg priemt een bonte toren in de blauwe lucht. De blikvanger van brouwerij Kuchlbauer oogt nog speelser dan de ontwerpen van Gaudi. Bierbrouwer Leonhard Salleck is een liefhebber van kunst getuige zijn eveneens opmerkelijk vormgeven Kunsthaus naast de brouwerij. Overigens zijn ook zijn bieren een waar staaltje kunst. In de Biergarten streelt een Alte Liebe Dunkel onze tong na een dagje fietsten.

Het wachten op de boot is in de Biergarten geen straf

De Donau blijkt helemaal niet blauw, maar bij de kloosterbrouwerij van Weltenburg kunnen alle lofzangen los op een plek waar de Donau zich na een meander een diepe kloof door een rotsmassief heeft geboord. Het fietspad houdt hier op, maar onze fietsen kunnen mee aan boord van een salonboot naar Kelheim. Het wachten op de boot is bepaald geen straf in de Biergarten op de binnenplaats van het klooster, waar al sinds 1050 bier wordt gebrouwen.

De oude binnenstad van Kelheim is op een eiland in de Donau. Op de plaats van de vroegere stadsmuren is Weissbier Brauerei Schneider, bekend om de Weizendoppelbock Aventinus: een zware jonge met 8,2 % alcohol. Niet geschikt om daarna nog te fietsen.

Ziekenhuis bier

De aloude Steinerne Brücke van Regensburg stond model voor de vermaarde Karelsbrug in Praag. Aan de voet van deze brug ligt de Spitalbrauerei: ziekenhuis brouwerij. Met de opbrengst van het bier werden armen en ouderen verpleegd. De brouwerij is nog altijd onderdeel van een verpleeghuis. De Biergarten met uitzicht op de brug en de rivier kiezen wij uit als de meest sfeervolle aan de Donau. Regensburg is niet getroffen door de Tweede Wereldoorlog. In het labyrint van straten en steegjes geven studenten de stad een jong karakter. De kleinste brouwerij van de stad is het Weissbräuhaus. De keurig opgepoetste brouwketels staan in het eet- en drinklokaal. We kijken mee over de schouders van Helmut Weber naar de ambachtelijke bereiding van het bier.

Zo uit een sprookjesboek ontsnapt

Een ander pareltje aan de Donau is Straubing met een langgerekte Stadtplatz aan de voet van de Stadtturm die zo uit een sprookjesboek zou kunnen zijn ontsnapt. Bedrijfsleider Christoph Kämpf van de Karmeliten Brauerei heeft niet alleen oog voor de kwaliteit van het bier. Hij heeft ook een uitgekiend plan bedacht om energieneutraal te brouwen. De andere brouwerij in de stad Röhrl is trots op de bierwagen die door maar liefst 11 paarden door de stad getrokken wordt voor de opening van het jaarlijks Volksfest.

Bierwagen door Straubing. Foto Bernhard

In Beieren kent men vijf jaargetijden: de gewone vier…én het plaatselijke volksfeest. Hier kijkt Beieren een heel jaar naar uit. Beroemd is het Oktoberfest van München, maar ook elke andere stad heeft haar eigen feest. Zum Geiss is hét lokaal in Straubing om bieren te proeven. Biersommelier Michaela Stöberl serveert bij ieder gerecht een passend biertje. Ook Adriaan Wit van de Jopenbrouwerij uit Haarlem is niet aan haar aandacht geglipt.

Bierproefavond in Zum Geiss

Suiker happen uit de gevels van Landshut

Met stoom en koperen ketels brouwt Michael Sturm nog steeds een reeks van bieren in de Krieger Bräu van Landau van achter een handbediend paneel. Hier géén hightech. Het museum van deze brouwerij voert ons terug in de tijd van de houten kuipen en de roerstok.

We fietsen inmiddels weer tussen de groene strook naast de Isar naar Landshut, dat wij uitkiezen als fraaiste stad op onze route. De stad heeft niet één historisch stadsplein, maar twéé: de Altstadt en de Neustadt. Het lijkt alsof de bonte gevels met een laagje suikerwerk zijn bedekt. Boven de pleinen waakt de burcht. Ook het Landshuter Brauhaus uit 1493 brouwt nog in koperen ketels. Het principe van brouwmeester Stefan Blieninger is dat verschillende brouwsels ook wat anders mogen smaken.

Bijna 10 kilometer fietsen we door de Englischer Garten van de stadsrand van München naar het centrum. Een blaaskapel in klederdracht zorgt voor passende vrolijkheid in de Biergarten rond de Chinese toren: welkom in München! Zonder kruisend autoverkeer bereiken we de elegante tuinen van de Hofgarten. Uiteindelijk knijpen we in de remmen voor het Hofbräuhaus. Heel de wereld komt hier bier proeven. Inwoners van de stad zelf doen dit graag aan de biertafels van Viktualienmarkt. Voor ons helaas het allerlaatste biertje op deze tocht.

Terras in Munchen

Meer over bier in München

Voor de bierliefhebbers biedt München de keuze uit maar liefst 750 Biergärten. In de stad vinden diverse evenementen plaats ter gelegenheid van 500 jaar Reinheitsgebot. Zo tref je in het Münchner Stadtmuseum de expositie Bier Macht München over de gehele geschiedenis van het Beierse bier: van oude brouwtechnieken en bierprenten tot aan de rol van bier in de Beierse politiek. De expositie bestaat uitzeker 700 stukken.

Ook het Jüdisches Museum biedt een interessant expositie. Deze gaat over de rol van bier in de Joodse gemeenschap en de positie van Joodse brouwers

Praktische informatie

Routeinformatie

Fietsroute: Reinheitsgebot fietsroute
Land: Duitsland
Deelstaat: Beieren
Lengte: 430 km, verdeeld over 7 etappes
Beginpunt: München, Isarradweg bij de Maximillansbrücke
Eindpunt: München-Zentrum

De route

De route is uitgezet op bestaande fietsroutes:

een deel van de Isarradweg;
de Abens Radweg;
een deel van de Donauradweg;
een deel van de Isarradweg

Deze routes zijn bewegwijzerd. Soms is er alleen maar een tussenpijl: een fietspictogram met een pijl. Je volgt dan deze pijlen. De route is ingedeeld in etappes, maar je kunt ook de eigen indeling van dagafstanden maken. Onderweg zijn voldoende overnachtingsmogelijkheden.

1e Etappe 41 km: volg de Isarradweg van München naar Freising.

Als een lint in het groen stroomt Isar door München. Vooral in het weekend zijn er veel hardlopers op het pad. Het blijft groen. Plaatsen liggen van de Isar af. Dat betekent weinig horeca onderweg. Alleen op ongeveer 20 km in Ismaring op 600 meter van de rivier vindt je wat. De Isar heeft veel stroomversnellingen. Op diverse plaatsen zijn strandjes. Voor zwemmen wordt gewaarschuwd, want er kunnen schadelijk stoffen in het water zijn. www.isarradweg.de en www.beieren.nu/isarradweg-fietsparadijs-isar-beieren

Freising. Foto Bernhard

2e Etappe 65 km: van Freising naar Abensberg

Ga vanuit het centrum naar de Korbinianbrug over de Isar. De brug is alleen nog maar in gebruik voor voetgangers, fietsers en stadsbussen. Voor de brug linksaf fietspad langs de Isar. Na ongeveer 3 km bij brug linksaf Abens Radweg. Volg deze route. Er volgen diverse klimmen: niet lang, maar pittig. Let op om ongeveer 10 km. Direct na het verlaten van Langenbach staat een bordje van de Abens Radweg verkeerd. Je moet niet naar Zolling maar richting Moosburg via het fietspad langs de weg. De volgende bordjes staan wel goed. Horeca vind je in Langenbach, Nandlstadt, Mainburg, Elsendorf, Siegenburg. Na 30 km is het meeste klimmen voorbij. Je komt in het dal van de Abens. De Abens Radweg gaat wel een paar keer het dal uit. Ook loopt de route door plaatsjes op een heuveltje. Dit is de Hallertau: de belangrijkste hopstreek van Duitsland. www.bay-rad.de/bfr/rw/rw_01.htm

Ontvang elke maand gratis het Fietsrondje van de maand

Vul je e-mailadres in om een e-mail te ontvangen als er nieuwe fietsrondjes en verhalen beschikbaar zijn van Bert.

"*" geeft vereiste velden aan

3e Etappe 65 km: van Abensberg naar Regensburg

Eerst de Abens Radweg. In Bad Gögging na 6 km rechtsaf Donauradweg. Voornamelijk vlak. Voorbij het klooster van Weltenburg gaat de Donau door een nauwe kloof. Er is geen weg of pad langs de Donau. De Donauradweg gaat hier steil omhoog, maar je kunt met je fiets aan boord van een schip naar Kelheim. De vertrektijden staan aangeven bij het klooster. Horeca tref je in Bad Gögging, Weltenburg, Kelheim, Kapfelberg en Bad Abbach. www.bayernbike.de/touren/niederbayern/donau-radweg.shtml

4e Etappe 65 km: Van Regensburg naar Straubing

Je volgt de Donauradweg. Horeca tref je in Sulzbach en Wörth.

5e Etappe 72 km: van Straubing naar Landau

Je volgt Donauradweg tot Deggendorf op 40 km. Daar stap je over op de Isarradweg. Horeca in Bogen op 15 km, In Mariaposching op 27 km(1,2 of 1,9 km. van de route), Deggendorf (even linksaf de stad in), Plattling op 55 Km. Het stuk tussen Deggendorf en Plattling is niet zo interessant, maar vanaf Plattling fiets je weer tussen het groen langs de Isar.

6e etappe 45 km: van Landau naar Landshut

Je volgt Isarradweg door het groen langs de Isar. Er is niet veel horeca onderweg. Plaatsen liggen meestal niet langs de Isar, maar ook nog op een heuvel. Horeca vindt je wel in Dingolfing: bijna halverwege.

7e etappe 75 km: van Landshut naar München

Wederom via de Isarradweg. De eerste 8 km gaan over een fietspad langs een drukke weg, maar daarna weer in de natuur met tot Moosburg veel open landschap. Horeca vind je in Moosburg op ongeveer 20 km en Freising op 35 km. Het deel vanaf Freising naar München heb je natuurlijk al gedaan. Je kunt ook in Freising de trein nemen naar München. Ieder half uur gaat een regionale trein met flink wat fietsplaatsen en een gemakkelijke instap.

Je krijgt stroomopwaarts weer een andere blik gepresenteerd dan op de heenreis. De stroomversnellingen lijken nu fraaier. Je kunt aan de westelijke roever van de Isar blijven. Volg de fietswegwijzers naar München-Mitte en Marienplatz. Voorbij het viaduct van de ringautobaan om München buig je van de Isar af naar Freimann. Hier is een uitgestrekte Biergarten. Door het langgerekte stadspark Englischer Garten volg je de bordjes. Je komt o.a. langs de Chinese Toren die omgeven is door een Biergarten. Via de monumentale Hofgarten bereik je praktisch autoverkeersvrij het centrum van München. Het centrum van München kent een groot voetgangersgebied. Op een deel mag je fietsen, maar op andere delen niet.

Van de Isarradweg en de Donauradweg zijn fietsgidsen van Bikeline. Deze routes staan ook op de Duitse fietskaarten van de ADFC, de Duitse Fietsersbond. Deze vind je onder andere in de Fietsvakantiewinkel en de reisboekwinkels

Overnachten

Je kunt natuurlijk ook je eigen etappe-indeling maken. Onderweg zijn voldoende mogelijkheden om te overnachten. De Duitse fietsersbond ADFC heeft de website www.bettundbike.de met een selectie van 5500 fietsvriendelijke overnachtingsmogelijkheden in o.a. hotels, pensions en jeugdherbergen. Zie ook de lijst van campings langs de route. Onderweg tref je informatie bij de plaatselijke verkeersbureaus.

Campings aan Reinheitsgebot fietsroute

München

Camping München-Thalkirchen
Zentralländerstraße 49
D-81379 München-Thalkirchen
0049897231707

Campingplatz München Thalkirchen

info@campingmuenchen.de
Niet ver van de stad in het groen. Er gaat een fietsroute naar de stad. Volwassene € 6-7, tentje € 4- 6.

derde etappe: tussen München en de Donau door de Hallertau

Bad Gögging
Campingplatz Felbermühle
D-93333 Bad Abbach
0049- (0)9445 516
www.felbermuehle.de
info@felbermuehle.de
op ongeveer 7 km voorbij Bad Abensberg. Tentenveldje aan het water van de Abens. Volwassene € 7,10, tentje € 4,90 , Kurtax € 1.

Aan de Donau

Kelheim
Camping auf dem Bauernhof
Herrnsaaler Ring 26
D-93309 Kelheim/Herrnsal
+499441-9607
http://camping-bauernhof.jimdo.com/
a.poschenrieder@gmx.de
Eenvoudig. Tentveldje. Tentje en volwassene € 8.

Bad Abbach
Campingplatz Freizeitinsel
Inselstrasse 1a
D-93077 Bad Abbach
0049-(0)9405-9570401
www.campingplatz-freizeitinsel.de
info@campingplatz-freizeitinsel.de
volwassene € 7, tentje € 4 en Kurtax  freizeitinsel.de

Regensburg
Azur Camping Regensburg
Weinweg 40
D-93049 Regensburg
0049-(0)941-270025
http://www.azur-camping.de/nl/campings/regensburg
2 km van het centrum. Prijs voor fietser met tentje niet bekend

vierde etappe

Straubing
Camping Straubing
Wundelmühlweg 5
D-94315 Straubing
0049-(0)9421-89794
www.campingplatzstraubing.de
info@campingplatzstraubing.de
tentenveldje, fietser met tent € 12,50

vijfde etappe

Offenberg (bij Deggendorf)
Camping auf dem Kapfelberg
Kapfelberg 2
D-94560 Offenberg/Neuhausen
Op een heuvel en van de Donau af. Prijs voor fietser met een tentje niet bekend.

Deggendorf

Camping Donaustrandhaus
Eginger Strasse 42
D-94469 Deggendorf
0049-90)931-4324
camping@donau-standhaus.de
Kleine en eenvoudige camping. Wel vlakbij Autobahn-brug over de Donau.
Prijs voor fietser met tentje niet bekend.

Zesde etappe: aan de Isar

Mamming (bij Landau)
Camping zum Seewirt
Tödingerstrasse 2
D-94437 Mamming
0049-(0)9955-93050
heinrich.goebl@T-online.de
www.hotel-gasthof-zum-seewirt.de
Hoort bij een hotel aan meertje. Volwassene € 2,50, tentje € 3 (prijs 2006).

Zevende etappe

Landshut
Camping Landshut
Breslauerstrasse 122
D-84028 Landshut
0049-(0)871-53366
Kleine rustige camping op een eilandje.
Volwassene € 6, Tentje € 4.

Eching (bij Moosburg)
Camping Haselfurth
Erdinger Strasse 6
D-84174 Eching
0049-(0)876-721014
www.camping-haselfurth.de
info@camping-haselfurth.de
Onderdeel van vrijetijdscentrum met strandbad
Volwassene € 6, tentje €3.

Prijzen van de campings kunnen wijzigen.

Helaas is er in de omgeving van Freising geen kampeerterrein en ook niet verder op de 2e etappe naar Bad Abensberg zul je een camping aantreffen. Je zou met de trein van München naar Freising kunnen reizen en van daar kunnen fietsen naar Bad Gögging(bij Abensberg). In Duitse regiotreinen is voldoende ruimte voor fietsen en de instap is gelijk aan het perron. Van Eching bij Moosburg fiets je dan terug naar München.

Bier uit Beieren

In Beieren vloeit het schuimende vocht uit ruim 660 verschillende brouwerijen. Dit is bijna de helft van het totale aantal in Duitsland. Om bier te brouwen gebruikt men in Beieren uitsluitend gerst, tarwe, hop en gist. Vooral het water is heilig. Veel brouwerijen brouwen met zuiver bronwater. Gist had men nog niet ontdekt in 1516, maar de gist kwam spontaan uit de omgeving in het brouwsel. Gist zorgt dat de suiker in het brouwsel wordt omgezet in bier. Pas in de 19e ontdekte Louis Pasteur gist en deze bioloog en scheikundige wist ook giststammen te kweken. Sinds die tijd worden deze giststammen aan het bier toegevoegd. Om te kunnen brouwen moeten de kraankorrels eerst ontkiemen. In deze kiem ontstaan enzymen die na het koken omgezet worden in suikers. Deze gekiemde graankorrels noemt met mout. Je kunt de mout ook net als koffie branden en uit deze gebrande mout ontstaat donker bier.

Open gistkuip

Het mouten gebeurt in de regel elders in een mouterij. Nog maar weinig brouwers mouten zelf. Voor het brouwen wordt de mout eerst geplet en gaat de mout in een ketel met water dat wordt verhit tot 65 graden om de vaste stoffen laten op te nemen in het water. Daarna wordt het brouwsel overgepompt naar een andere ketel, waar het wordt gekookt. Later wordt daar hop aan toegevoegd. Hop zorgt voor de bitterheid. Er zijn vele hopsoorten en keuze bepaald in belangrijke mate de uiteindelijke smaak van het bier. Ook de hoeveelheid hop is bepalend voor de bitterheid. Tijdens het koken komt dus steeds meer suiker in het brouwsel. Het suikergehalte bepaald later tijdens de vergisting het alcoholpercentage. Voeg je dus meer mout toe aan het brouwwater dat krijg je uiteindelijk ook een sterker bier.

Na acht uur van verhitten en koken, worden de vaste stoffen en het vocht, dat men jong bier noemt,van elkaar gescheiden. De vaste stoffen gaan als bierbostel naar veehouders en het jong bier wordt gekoeld. De gist wordt toegevoegd en in de gistkuipen kan het gisten beginnen. In Beieren gist men volgens twee methoden:

1. De hoge gisting. Dit gebeurt op kamertemperatuur. De gist geschiedt vanaf boven op het bier in wording.
2. Bij ondergisting geschiedt het proces vanaf de onderkant bij temperaturen tussen de vier en twaalf graden.

Na het gisten laat de brouwer het bier nog narijpen in de lagertanks. Het meeste bier wordt daarna gefilterd en het vullen van de flessen, de vaten en de tanks kan beginnen. Er is ook ongefilterd bier. Door gebruik van diverse moutsoorten, de hoeveelheid en de hopsoorten en het type en de hoeveelheid gist kunnen diverse biersoorten ontstaan.

Reinheitsgebot

Op 23 april 1516 op de naamdag van Sint Joris stelde het Hertogdom Beieren het Reinheitsgebot in. Dat is dus 500 jaar 500 geleden. De proclamatie vond plaats in Ingolstadt. Naderhand heeft heel Duitsland deze bepaling overgenomen. Deze oudste levensmiddelenwet ter wereld houdt in dat bier alleen mag bestaan uit gerst, hop en water. Dit is later verruimt met ook tarwe. Waarom tarwe oorspronkelijk niet mocht is niet duidelijk. Volgens een lezing zou tarwe voor de bakkers zijn en gerst voor de brouwers. De werking van gist was nog onbekend. Het brouwsel vergiste destijds spontaan, maar men wist niet hoe dat kwam. Gist is geen grondstof maar een micro-organisme dat voorkomt in de buitenlucht. Pas in de 19e ontdekte Louis Pasteur de werking van gist en wist giststammen te kweken, waarmee het brouwsel tot bier vergist wordt.

Tot 1987 gold het Reinheitsgebot als wettelijke bepaling in Duitsland, maar in dat jaar bepaalde het Europese Hof dat deze regel niet langer verplicht gesteld konden worden voor verkoop van bier in Duitsland. Het hof vond de bepaling het geldende vrije handelsverkeer binnen Europa onrechtmatig zou beperken, omdat andere landen van Europa een dergelijke wet niet kennen. Ander bier is sindsdien toegestaan in Duitsland, maar bier met op het etiket de tekst: “Gebrouwen volgens het Reinheitsgebot,” moet daar echt aan voldoen.  Voor de Duitse bierdrinker is het Reinheitsgebot nog altijd heilig. Het 500 jaar wordt volop gevierd: vooral in Beieren.

Brouwmeester Stefan Blieninger van het Landshuter Brauhaus heeft informatie dat de voorloper van het Reinheitsgebot al is gesteld in 1493, maar dat gold alleen in het kleine hertogdom Landshut.

Een aantal biersoorten in Beieren

Helles. Een helder niet te bitter bier van ondergisting met ongeveer 5% alcohol.
Dunkles. Donker bier van ondergisting met ongeveer 5% alcohol, maar er zijn ook zwaardere varianten
Pils. Van oorsprong niet echt Beiers, maar pils heeft in Beieren sterk aan populariteit gewonnen. Ook pilsener is van ondergisting, maar wordt iets zwaarder gehopt. Ongeveer 5% alcohol.
Weizen of Weisse. Behalve gerstemout bevat Weizen ook tarwemout. Weizen is van hoge gisting. Vooral tijdens warme dagen gelieft. Vaak wordt extra gist in de fles toegevoegd. Meestal 5,2 – 5,4% alcohol.
Dunkel Weizen. Donker bier uit gerstemout en tarwemout. Meestal 5,2 – 5,4 % alcohol.
Bock. Een wat zwaarder bier van ongeveer 6%.
Märzen. Maart bier. Het laatste brouwsel na de winter. Daarna werd er vroeger maandenlang niet gebrouwd. Alle grondstoffen die de brouwer nog in huis had gingen in dit bier. Iets steviger om de lange zomer door te komen. 6% alcohol.
Doppelbock. Een krachtig en donker bier. Vroeger was dit alleen verkrijgbaar in de winter, maar steeds meer brouwerijen leveren dit speciale bier gedurende het hele jaar. 7-8,5% alcohol.
Eisbock. Nog sterker. Door bevriezing haalt de brouwer water uit het bier, want water bevriest eerder dan alcohol. In de regel meer dan 10% alcohol.
Festbier. Dit bier van meestal 5,5-6% wordt special gebrouwen voor het plaatselijke Volksfest.
IPA. Ook in Beieren worden de Indian Pale Ales steeds meer een trend. Dit zijn stevig gehopte bieren, die hun oorsprong hebben in Engeland en geschikt waren voor de lange reis naar voormalig Brits-India.
Biermixdrankjes. Eveneens een trend is het assortiment aan biermixdrankjes. Het meest bekende drankje is Radler: bier vermengd met citroenlimonade. Door veel brouwers en bierliefhebbers wordt deze ontwikkeling met afschuw gevolgd.

Na Sint Joris zult gij geen bier meer brouwen

Vroeger werd bier alleen gebrouwen in de winter. Na de oogst van de gerst, de tarwe en de hop ging men aan de slag met het proces. De zomer gaf vroeger problemen met het koelen, want koelinstallaties zijn nog vrij jong. Tot 23 april, de naamdag van Sint-Joris, mocht bier gebrouwen worden. Bier werd in de zomer gekoeld bewaard in geïsoleerde gangen onder de berg. Men zaagde in de winter grote blokken ijs uit de rivieren, die de bierkelders koel hielden.

Biergarten

De biertuin is een zeer populaire plaats in Beieren. Zodra de lentezon de kop op steekt zijn de biertafels goed gevuld. Om tijdens warme zomerdagen en zomeravonden wat verkoeling te hebben, worden de biertafels vaak geplaatst onder een dik bladerdek van kastanjebomen.

Volksfest

In Beieren kent men vijf jaargetijden: de traditionele vier…én het Volksfest. De inwoners van een plaats in Beieren kunnen niet zonder. Het hele jaar leeft men hier naartoe. Het meest bekende feest is het Oktoberfest van München, maar iedere plaats van enige betekenis heeft een Festwiese aan de rand van de stad. Een bonte stoet met paarden voor de bierwagen brengt het bier naar de plaats van het feest. Iedereen is uitgelaten want het feest kan beginnen. Naar het Volksfest ga je in traditionele Beierse kledij.

Brouwerijen onderweg

Bayerische Staatsbrauerei Weihenstephan, Freising

De oudste brouwerij van de wereld is al sinds 1040 in bedrijf. Ooit opgericht als kloosterbrouwerij. In het jaar 1803 kwam de brouwerij in bezit van de staat Beieren. Sinds 1930 is er een samenwerking met de faculteit brouwtechnologie van de Technische Universiteit van München. Weihenstephan werd hiermee een belangrijk centrum van ontwikkeling van de brouwtechniek. De beste brouwmeesters ter wereld zijn hier opgeleid. Weihenstephan heeft 100 medewerkers en produceert jaarlijks 20 miljoen liter bier. Ook in Nederland verkrijgbaar. Enkele bieren:

Hefeweissbier. Dit is een paradepaardje van de brouwerij. Wildschuimend en heerlijk fris voor een warme zomerse dag.5,4 %.
Korbinian. Een stevige dubbelbock met een smaak die neigt naar noten,toffee en chocolade. 7,4%.
Infinium. Een zeer zwaar bier.10%.

Bij voldoende belangstelling is een rondleiding mogelijk. Aanmelden op de website van de brouwerij. Je kunt de bieren proeven in de Bräu-Stüberl. De Biergarten bij het etablissement met 660 zitplaatsen biedt een fraai uitzicht vanaf de berg.

Gräfliches Hofbräuhaus, Freising

In 1160 stichtte bisschop Albert I von Harthausen de brouwerij die tot 1803 in kerkelijke handen bleef. In het kader van de secularisatie kwam de brouwerij in handen van de staat Beieren. De brouwerij kwam later in adellijk bezit. Huidige eigenaar is Ignaz Graf zu Toerring-Jettenbach. De monumentale gebouwen in de stijl van neobarok en Jungendstil dateren uit 1911. De brouwerij produceert meer dan 10 verschillende soorten bier, maar ook biermixdrank en frisdranken. Enkele bieren:

Graf Toerring Schwarz Bier. Een volmondig en bitter bier. 5,2%.
Huber Weiss, je proeft de gist. Het bevat relatief weinig koolzuur voor een tarwebier. 5,4 %.
Graf Toerring Bock. Een moutig biertje dat tijdens het drinken steeds kruidiger gaat smaken. 7,3%.

Rondleidingen na afspraak. Achter de brouwerij is de Hofbrauhaus Keller met 650 zitplaatsen en een sfeervolle Biergarten met 120 stoelen.

Brauhaus Gastbrauerei, Freising

Een bierbrouwend Gasthof. Je kijkt zo op de bierketels. Je kunt er zelfs overnachten. tel: +49816181898

AirBrau op de luchthaven, Freising

De internationale luchthaven van München ligt op het grondgebied van Freising. Tussen de beide terminals is de Airbrau. Het bier wordt gebrouwen midden in het lokaal. Opmerkelijk is dat brouwmeester René Jacobsen niet uit Beieren komt, maar van de Noordzeekust in het uiterste noorden van Duitsland. Enkele bieren:

Kumulus. Een sprankelend Weiss Bier.
Jetstream. Een goed gehopte pils.

Daarnaast komen steeds wisselend seizoensbieren uit de tap: van lichte bieren in de zomer tot zware bieren in de winter en het vroege voorjaar. Er gaan fietsroutes van de Isar en de stad Freising naar de luchthaven.

In de Hallertau en langs de Abens

Zieglerbräu, Mainberg

Een relatief jonge brouwerij voor deze streek. Opgericht in 1892. Sinds 1901 is de brouwerij in handen van de familie Radeltshofer. De brouwerij heeft zware tijden gehad tijdens de donkere dagen van Duitse geschiedenis, maar dankzij het doorzettingsvermogen heeft de familie alles doorstaan. De huidige eigenaresse is Hermine Radelthofer. Zij leidt de brouwerij samen met haar zonen Franz en Wolfgang. De inrichting van de brouwerij is vrij modern. Zieglerbräu brouwt 7 soorten bier, waarvan het Kellerbier alleen in de Biergarten verkrijgbaar is. Enkele biersoorten:

Premium Hell: een fijn gehopt en kruidig bier. 5,2%.
Hopfasupfa Weisse: een fris biertje uit het land van de hopboeren. 5,2%.
Herminator: een donkere dubbelbock, maar minder zwaar de andere dubbelbocken 6.8%.

Een rondleiding kan na een verzoek vooraf. Bij de brouwerij is een sfeervolle Biergarten onder de kastanjebomen. Je kunt er ook eten.

Sternbräu, Elsendorf

In het Gasthof was vele jaren een brouwerij, maar met pijn in hun hart moest de familie Lindner het brouwen in 2013 staken. De bieren van Sternbräu leven echter voort, want ze worden nu volgens het aloude familierecept gebrouwen in de brouwerij Friedel in Zendbechhofen. De bieren zijn:

Sternbräu Hell, een licht biertje. 4,4%.
Sternbräu Pilsner, een vrij lichte pils. 4,6%.
Sternbräu Kellerbier, het tapbier van de Biergarten.

Bij het etablissement is een Biergarten met echte biertafels.

Brauerei Horneck, Elsendorf

In het golvende landschap valt het hoge brouwhuis in het nietige Horneck bij Elsendorf onmiddellijk op. Hier is het hart van de hopstreek Hallertau. In 1881 ging Josef Stempfhuber over om naast het telen van hop en gerst tot met het brouwen van bier met zijn eigen producten. Het werd een succes. De brouwerij is belangrijk in de omgeving. Nog altijd is de brouwerij in familiebezit. Thans hanteert ook weer een Josef Stempfhuber de roerstok. zijn dochter Angela staat hem terzijde.

De brouwerij heeft een eigen mouterij en dat maakt het mogelijk dat de boeren uit de naast omgeving met hun trekkers direct hun gerst leveren aan de brouwerij. Hop is er voldoende rond de brouwerij. Hornbeck brengt met trots naar buiten dat hun bieren uitsluitend gebrouwen worden met streekproducten. Gebrouwen wordt nog altijd in koperen ketels. Dat betekent regelmatig poetsen. Enkele bieren zijn:

Hornecker Hell. Zeer moutig en je proeft karamel. 4,8%.
Hornecker Edel-Hell. Nog moutiger. 5%.
Halletauer Hopfentruk Hell. Een lichter bier. Je proef duidelijk de gist 4,5%.

Rondleiding voor groepen na afspraak. Voor deze brouwerij moet je in Elsendorf even 4 km van de route af.

Schmidmayer, Siegburg

Ook wel Siegenburger Spezialitätenbrauerei. De oorsprong van deze brouwerij stamt uit 1271. De huidige naam dateert uit 1821 toen Xaver Schmidmayer de brouwerij dankzij een huwelijk in bezit kreeg. Zijn kleinzoon Otto stierf in 1922 zonder mannelijke nakomelingen en de brouwerij kwam in handen van zijn twee neven Karl en Eduard Wittmann. Aan het roer staat al sinds 1975 Simon Wittmann. De lagerkelder is 400 jaar oud. De brouwerij staat midden in het plaatsje tegenover de kerk.

Enkele bieren zijn:

Holledauer Florian. 4,9%.
Schimmel Weiss
Sigonator. Een donkere dubbelbock met een volmondige moutige smaak. 6,5%.

Rondleiding kan op afspraak. Ook in het uitgebreide complex van de ondergrondse gangen.

Hofbräu Abensberg, Abensberg

De geschiedenis van deze brouwerij gaat terug tot de 14e eeuw. Sinds 1818 is de brouwerij in het bezit van de voorvaderen van de huidige eigenaar Josef Neumeyer die het bedrijf runt samen met zijn zoon Joseph. Enkele bieren zijn:

Bio Bier
Klassik Urhell. 4,5%.

Brouwerij Abensberg

Brauerei zum Kuchlbauer, Abensberg

De brouwerij bestaat al sinds 1300. In 1904 kwam de brouwerij in het bezit van Michael Salleck, de grootvader van de huidige eigenaar Leonard Salleck. De brouwerij ging zich specialiseren in Hefeweissbier. Familiefilosofie werd: “Bier is een genotsmiddel dat niet gefabriceerd wordt, maar ontstaat.” Met een productie van bijna 10 miljoen liter per jaar zit Kuchlbauer net tegen de grens van middelgroot. Naast de brouwerij verrees in 2008 de Kuchlbauer Turm de grillige en markkante uitzichttoren van de Oostenrijkse architect Peter Pelikan. Een speelse en bonte compositie bestaande uit diverse materialen. Nog speelser dan Gaudi oogt ook het Kunsthaus naast de brouwerij. Over de toren en het Kunsthaus is veel te doen geweest in Abensberg. Een deel van de inwoners vonden deze bouwwerken totaal niet passen bij de omgeving. Enkele bieren zijn:

Alte Liebe. 5,2%.
Turmweisse. In een glas in de vorm van Kuchlbauer Turm. 5,9%.
Aloysius. Een krachtige, donkere bock. 7,2%.

Rondleidingen met ook een bezoek aan de uitzichttoren zijn mogelijk. Aan de voet van de Kuchlbauer Turm is een Biergarten. In het centrum van Abensberg is de Brauerei Gasthof.

Ottenbräu, Abensberg

Over deze brouwerij werd voor het eerst melding gedaan in 1609, maar de lagerkelders dateren uit de 13e eeuw. In 1846 kwam Ottenbräu in bezit van de familie Neumayer. De leiding is nu in handen van Robert Neumayer. De brouwinstallatie is modern, maar het bier is traditioneel. De brouwerij gebruikt nog steeds houten vaten. Met de leus Ottenbräu is zonder citroen, zonder cranberry en zonder bullshit haalt Robert Neumayer snerend uit naar alle trendy bier-mixdrankjes die tegenwoordig de markt overspoelen. Enkele bieren zijn:

Hefeweisse. Ongefiterd. 5,4%.
Gillamoos-Bier. Gebrouwen met gekarameliseerde mout. 6%.
Dunkler-Bock. Moutaromatisch met en karamelsmaak. 7%.

Langs de Donau / Kosterbrauerei Weltenberg

In een meander van de Donau, waar de Donau een kloof heeft uitgesleten door een rotsenmassa, ligt het Klooster Weltenburg. Voor het klooster is een strandje aan de Donau: een prachtige plek. Mocht het Donauwater te veel stijgen dan wordt het klooster beschermd door een waterkering. Al sinds 1050 brouwt Klosterbrauerei Weltenburg bier. Het oudste kloosterbier ter wereld. Enkele bieren zijn:

Urtyp Hell. Een licht-moutig doordrink bier. 4,9%.
Kloster Barock Dunkel. Gebalanceerd aroma van geroosterde mout. combinatie van zuur en zoet. 4,7%.
Kloster Asam Bock. In 2014 en 2015 door European Beer Star uitverkoren als beste Doppel-Bock. 6,9%.

De brouwerij heeft een bezoekerscentrum in een oude lagerkelder. Open van mei tot november. Rondleidingen zijn mogelijk. Je kunt de bieren proeven in de Klosterschenke, met een Biergarten op een binnenplaats van het klooster.

Schneider / Kelheim

De brouwerij bestond al in 1607 tijdens het bewind van Hertog Maximillian I. In 1928 komt de brouwerij in bezit van de familie Schneider, die al sinds 1855 een brouwerij had in München. Tijdens de bombardementen in de Tweede Wereldoorlog werd de vestiging in München totaal verwoest. De brouwerij in Kelheim kwam wel ongeschonden uit de oorlog en dus werd de productie alleen voortgezet in deze brouwerij. Sinds het jaar 2000 hanteert Georg Schneider VI de roerstok. Schneider is de initiatiefnemer van Die Freien Brauer, waarin meer dan 30 kleinere en middelgrote brouwerijen in Duitsland en Oostenrijk de krachten bundelen. Ook de Nederlandse brouwerij Gulpener is hierbij aangesloten. Met ruim 100 medewerkers en een productie van 20 miljoen liter is de brouwerij middelgroot. Schneider staat vooral bekend om de zware bieren. Enkele bieren:

Unser Orginal. Volgens het originele recept van Georg Schneider uit 1871. 5,4.
Mein Grünes met en fris-bitteresmaak. 6,2%.
Aventinus. Het paradepaardje van Schneider. De oudste Weizendoppelbock van Beieren. 8,2%.

De brouwerij staat midden in de stad niet ver van de kerk. Je kunt de bieren proeven in het Weisses Brauhaus in Kelheim. Bij dit etablissement is een gemoedelijke Biergarten. Diverse bieren van Schneider zijn ook op de Nederlandse markt.

Brauerei Gasthof Frischeisen / Kelheim

In deze Gasthof-brouwerij wordt sinds 1851 bier gebrouwen. Alle bieren zijn van lage gisting. Enkel bieren zijn:

Urtyp Hell.licht zoete smaak.4,9%.
Affeckinger. Moutig en fris-fruiting. 5,1 %.
Märzen. Moutig, fris en zoet met en duidelijk gist aroma. 5,2%.

Je kunt in het Gasthof overnachten.

Brauhandwerk Vier Jahreszeiten / Kelheim

Een unieke Gasthof-brouwerij. Het lokaal is midden in de brouwerij tussen de ketels en de gistkuipen. Je ruikt het bier in wording. Brouwer Thomas Brückel brouwt een speciale Märzen. Je kunt hier eten, maar je mag ook je eigen boterhammetjes nuttigen. Thomas geeft ook brouwseminars waarbij je je eigen bier kunt brouwen.

Berghammer / Bad Abbach- Oberndorf

Brouwerij en Gasthof. De brouwerij is al meerdere generaties in het bezit van de familie Berghammer. De huidige eigenaar is Johann Berghammer. Succesformule van de brouwerij is de ambachtelijke brouwmethode die moderne technieken niet in de weg staat. Dankzij investeringen in moderne technieken lukt het om deze kleine brouwerij voort te laten bestaan. Alle bieren zitten in beugelflessen en al het bier is ongefilterd. Enkele bieren zijn:

Weizen. Fijn aroma van gist en vruchten. 5,6 %.
Kupfer. Een donker bier. Licht hoppig en kruidig. 5,6%.
Dunkler Bräu-Bock. Krachtig en kruidig. Vanaf eind november tot het op is. 7,0%.

De brouwerij ligt aan de Donauradweg. Het Gasthof wordt uitgebaat door Catrin en Hubert Fromm. Aan de Donau is een Biergarten.

Brauerei Bischofshof / Regensburgs

Deze brouwerij uit 1649 valt nog altijd onder het bisdom Regensburg. Het bisdom benoemt de Raad van Beheer die de directeur van de brouwerij bijstaat en toezicht houdt. Deze raad bepaalt jaarlijks wat er met de winst gebeurd. Veel gaat naar sport, cultuur en sociale projecten in de stad. De voorzitter van de Raad van Beheer is de financiële directeur van het bisdom. De bisschop gaat wel eens op de foto met het personeel van de brouwerij of met de bierkoningin, want iedere jaar wordt een nieuwe bierkoningin gekozen. De bisschop is in Regensburg nog altijd een belangrijk persoon. Geen enkele belangrijke zaak gaat zonder de bisschop. De brouwerij zat vroeger in de bisschoppelijke gebouwen, maar is toen de brouwerij groeide verplaatst naar het westen van de stad. Bij de brouwerij werken bijna 90 mensen. Enkele bieren zijn:

Regensburger Bruckmandl. Een goudkleurig en vol mondig biertje 4,9%.
Bischofshof Original 1649. Heeft iets exotisch. 5,4%.
Regensburger Premium, Kruidig en mild. 5,0%.

De bieren kun je proeven in de Braustube met Biergarten

Fürstliches Brauhaus Turn und Taxis / Regensburg

De brouwerij dank haar naam aan het vorstelijk geslacht Turn und Taxis. De familie had jarenlang het monopolie over veel postkoetsverbindingen en was de uitvinder van het postsysteem dat zij jarenlang in veel landen in eigen beheer uitvoerden. In het begin van de 19e eeuw werd de postbezorging een staatsaangelegenheid, maar de familie werd ruimschoots gecompenseerd en kreeg in Beieren veel grond en bezittingen in handen: ook het voormalige klooster St Emmeran in Regenburg, dat zij 1812 verbouwden dat hun pompeuze vorstelijk paleis. Door de uitbreiding van hun grondgebied kwamen 120 brouwerijen in handen van de familie. Deze werden samengevoegd tot het Fürstliches Brauhaus Turn und Taxis. In 1996 verkoopt de familie de brouwerij aan Paulaner in München. Inmiddels is Heineken eigenaar van 49,9% van de aandelen van Paulaner en dus ook van de Turn und Taxis brouwerij. Het huidige hoofd van het huis Turn und Taxis is Albert met een vermogen van 2,3 miljard een van de rijkste mannen ter wereld. De brouwerij brouwt o.a. de volgende bieren:

St Wolfgang. Moutig donker biertje. 4,8%.
Dunkle Weisse. Kastanjebruin biertje met en kruidig aroma.
Roggen. Behalve gerst en tarwe ook gebrouwen met roggemout. Je proeft de roggesmaak. 5,3%.

Helaas worden de bieren niet meer in Regensburg gebrouwen. In het Vorstelijk Paleis is wel een bierlokaal.

Kneitinger / Regensburg

De Kneitinger brouwerij met Gastätte ligt midden in het centrum van Regenburg. De brouwerij dateert uit 1530. In 1851 komt de brouwerij in het bezit van de familie Kneitinger. Na het overlijden van Johan Kneitinger III richt zijn weduwe een stichting op, omdat zij geen erfgenamen heeft. De stichting beheert nu de brouwerij en de bezittingen. Een deel van de winst gaat naar goed doelen. Kneitinger bier vind je in ruim 80 horecabedrijven in en rond Regensburg. Enkele bieren zijn:

Edelpils. Een krachtige pils. 5,2%.
Dunkel Export. Volmondig hoparoma. 5,5%.
Bock Saizon Bier. Een krachtige Bock. 6,8%.

Behalve in de Kneitinger Gastätte kun je de bieren ook proeven in de Kneitinger Keller met Biergarten.

Spitalbrauerei / Regensburg

Op een eiland in de Donau aan de voet van de monumentale stenen brug, die model stond voor de Karelsbrug in Praag, wordt al sinds 1224 bier gebrouwen in de Spitalbrauerei. Spital is Duits voor hospitaal. De brouwerij is eigendom van kerkelijke St Katharinen Stiftung. Het belangrijkste doel is verplegen van zieke en oude mensen. Bij het complex hoort een verpleeghuis voor ouderen. Met het brouwen van bier wordt een deel van de zorg gefinancierd
Handwerk en creatief bezig zijn is de filosofie van de brouwerij, die jaarlijks 2 miljoen liter bier produceert. Het bier is bepaald geen “ziekenhuisbier”, want de meest soorten van Spital zijn krachtiger dan de producten van andere brouwerijen. Enkele bieren zijn:

Pils. Een krachtige pils met 5,5%.
Pale Ale. Een fuitachtige smaak door de hop “Mandarina Bavaria”. 6,5%.
Strong Ale. Zeer zwaar bier met een licht sherry-smaak. 9,9%.

Rondleidingen zijn mogelijk. Bij het complex is een Brauereimarkt waar alle bieren te koop zijn. Je kunt de bieren ook proeven in de Spitalgarten direct aan de Donau.

de Donaubrug van Regensburg

Regensburger Weissbräuhaus / Regensburg

In deze Gasthof-brouwerij is het iedere dinsdag brouwdag. De koperen brouwketels staan in het kolaal Je kunt over de schouders van Helmut Weber meekijken naar de ambachtelijke bereiding van het bier. In het lokaal worden de ongefilterde bieren rechtstreeks vanuit de lagerkelders getapt. In de regel zijn er vier bieren van de tap. Enkele bieren:

Altbayrische Weisse. Tintelend fris met een licht bananensmaak. 4,8%.
Weisbier Dunkel. Donkerrood. Zeer moutig met caramelsmaak 5%.
De Jaarlijkse productie bedraagt slechts 60.000 liter bier.

Een populaire gelegenheid. Tafelreservering wordt aanbevolen.

Karmelitenbrauerei / Straubing

De brouwerij uit 1367 was oorspronkelijk een kloosterbrouwerij en lag midden in de stad. In 1879 kwam de brouwerij in familiebezit. De brouwerij is modern, maar hanteert wel nog altijd uitgangspunten vanuit het kloosterverleden: openheid, eerlijkheid en respect. De consument staat volgens de brouwerij centraal. De brouwerij werkt alleen met streekproducten. De brouwerij zet zich in om zo energieneutraal mogelijk te brouwen. Enkele bieren zijn:

Kloster Urtyp. moutig-hoppig aroma. 4,9%.
Brocordus 1844, drie verschillende moutsoorten en twee hoptypes zorgen voor een milde smaak die neigt naar caramel en toffee. 5,5%.
Doppelbock, krachtig moutaroma. 8%.

Brauerei Gebrüder Röhre

In 1431 stichtten monniken van het klooster Metten een Brauereigastätte. Daarna kwam de brouwerij in bezit van de familie Röhrl. In 2008 nam Frank Sillner de brouwerij over. De brouwerij heeft een bierwagen die wordt voortgetrokken door 11 imposante paarden. Uniek in de wereld. Voorafgaande aan het jaarlijkse Volksfest wordt de wagen van stal gehaald om het bier naar het feestterrein te brengen. Overal krijgt de wagen vanuit het publiek langs de route een denderend applaus. Röhrl brouwt bieren van lage gisting en hoge gisting. Enkele bieren zijn:

Weisse Naturtrüb. Volmondig en tentelend.5,3%.
Säubden Festbier. Moutig met en karamelsmaak. 5,6%.
Schwartzer Bruder. Kruidig en aromatisch. 5,6%.

Kleines Brauhaus / Straubing

Dit is een nieuw initiatief. De initiatiefnemer heeft alleen maar een tafel met een PC waarop hij zijn concept uitwerkt. De bieren laat hij elders brouwen.

Zwickl Bier Naturtrüb
Zwickl Weissbier Naurtrüb. 5,2%.

Je vindt deze bieren in Gaststätte Unterm Rain aan de Theresienplatz.

Straubing. Gouden kruis met stadstoren. Foto Touristinformation Straubing

Schloss Brauerei / Irlbach

In de Schloss Bauerei wordt al 500 jaar bier gebrouwen. Sinds 1811 is de brouwerij in het bezit van de adellijke families Gafen von Bray-Steinberg en Freiherrn von Podchinger-Bray.
De leiding is nu in handen van Franz Gabriel Freiherr von Poschinger-Bray.
De Freiherr garandeert dat het Irlbacher bier ook in de toekomst volgens familietraditie gebrouwen zal worden. De Deutsche Landwirtschafs-Gesellschaft bekroonde in 2015 bier van de Schloss Brauerei Irlbach met drie keer goud. Enkele bieren zijn:

Hefeweizen Hell. Aromatisch bier 5,4%.
Exzellent. Lekker bitter. 5,6%.
Spezial Dunkel. Krachtig kastanjebruin bier 5,8%.

Deze brouwerij is gelegen aan de andere oever van de Donau. Er is geen brug of veerpont. Je zult de bieren onderweg wel tegen komen.

Weissbier Brauerei Josef Bayer / Deggendorf

In het jaar 1900 kende Deggendorf nog 12 brouwerijen. Vanaf 1977 was dat er nog maart één: Weizenbierbrauerei Bayer. De brouwerij was gekoppeld aan de gelijknamige Gastätte. Een populair etablissement dat behalve om bier bekend stond om de Weisswurst. Bayer Weizen was een begrip in de omgeving. Toch staakte de toenmalige pachter van de brouwerij in 1992 de productie. Een jaar later ging het gebouw van de brouwerij zelfs tegen de grond. De inwoners van Deggendorf betreurden dit als een groot verlies. Om het bier toch voor Deggendorf te behouden, besloot de Gastätte Deggendorfer Weißbierbrauerei Josef Bayer het Weizenbier bij een andere brouwerij te laten brouwen, maar wel volgens het aloude recept. In Deggendorf is men blij dat men nog altijd kan genieten van hun bier. Bayer Weizen is ook te koop in ongeveer 80 winkels in de omgeving. Er is maar één bier:

Bayer Weizen. Volmondig moutig. Je proeft duidelijk de gist. 5,5%.

Bij het etablissement is een Biertgarten. Met een zandbak wordt ook aan de kleintjes gedacht.

Langs het tweede deel van de Isar

Bräu zur Isar / Plattling

Helaas zijn er ook in Beieren veel brouwerijen gesloten, maar gelukkig komen er ook nieuwe bij. Op 8 oktober 2011 startte Hotel-steakhouse Zur Isar een geheel nieuwe brouwerij in het hotel met prachtige roodkoperen ketels. Ook brouwmeester en biersommelier Fabian Staudinger is vrij jong. Aan de stamtafel van de Bräustüberl wordt wel eens de grap geuit dat Fabian als kind in een brouwketel is gevallen en sindsdien bevangen is door de passie van het brouwen. Op zijn 16e begon de brouwmeester met ervaring op te doen. Fabian brouwt o.a. de volgende bieren:

Plattlinger Helles. Moutige body met de aroma van hop. 5%.
Plattlinger Weissbier. Tintelend met de smaak van citrus. 5%.
Plattlinger Dunkel. Weinig zoet met een vleugje chocoladesmaak. 4.9%.

Je kunt ook op het terras genieten van de biertjes

Brauerei Krieger / Landau a.d. Isar

De brouwerij dateert uit 1622. Na een brand ontwierp de destijds in Beieren bekende brouwerij-architect August Ganzenmüller in 1905 de huidige brouwerij in een kenmerkende brouwerijstijl uit die tijd. Grote ramen van het brouwhuis moeten zorgen voor openheid van hetgeen er in de brouwerij gebeurt. Later is aanbouw gerealiseerd.In 1913 nam Wilhelm Krieger de bouwerij over in gaf het bedrijf zijn naam. De huidige directeur Michael Sturm, zoon van Helene Sturm-Krieger is de vierde generatie. Gebrouwen wordt altijd door middel van traditioneel handwerk. Bij de brouwerij is een brouwerijmuseum met veel traditionele werktuigen, dat een goed beeld geeft van de ontwikkelingen in de laatste 100 jaar. Enkele bieren van Krieger zijn:

Onkel Peps Märzen. Met geur van mout de herinnert aan toast 5,6%.
Ludwig der Kelheimer Dunkel. Moutig-aromatisch en volmondig. 5,4%.
Festbier. Krachtiger gehopt dan het gewone Helles. 5,4%.

Brouwerij Krieger

Behalve traditionele bieren begeeft Krieger zich ook op de weg van trendy-bieren als Indian Pale en Porter. Michael Sturm volgt de ontwikkelingen in de hele wereld. De brouwer verzorgt lezingen en staat ook bekend als biersommelier. Krieger is echt een plaatselijke brouwerij met een productie van 600.000 liter per jaar.

Brauerei Wassenburgen, Dingolfing

De brouwerij heeft en langere geschiedenis, maar is nu 150 jaar in handen van de familie Wasserburger. De huidige directeur is Xaver Wasserburg. Enkele bieren zijn:

Zwickl. hoppig, fris en mild zoetig. 4,8%.
Altbayrisch Dunkel
Tassslator. Een Doppelbock 7,7%.

Brauerei Wittmann, Landshut

De wortels van deze nu middelgrote brouwerij stammen uit 1616. De brouwerij is inmiddels al vijf generaties in familiebeheer. De familie heeft een liefdesverklaring aan de natuur afgegeven, waarin de brouwerij belooft alleen milieuvriendelijk te produceren.Het kantoor van de brouwerij is gehuisvest in het opmerkelijke Etzdorf Palais in de Altstadt van Landshut. Het paleis in de Rococostijl is gebouwd in 1745 in opdracht van Franz Freiherr von Etzdorf. De versierselen bestaan uit wapens en hoofden. Midden op de prijkt een afbeelding van Maria Onbevlekte Ontvangenis. De brouwerij brouwt o.a. de volgende bieren:

Urhell. Goed uitgerijpt, kruidig en fris. 4,9%.
Schwarz-Weisse. Moutig-aromatische smaak. 5,3%.
Ergotor Doppelbock. Extra bitter. Wordt alleen gebrouwen van februari tot april. 7,5%.

Landshuter Brauhaus / Landshut

De brouwerij is er trots op om de oudste brouwerij van Landshut te zijn. Landshuter Brauhaus dateert uit 1493. De huidige rechtspersoon is van 1923. Inmiddels ligt de leiding in handen van de vierde generatie. Met 40 personeelsleden in dienst van noemt de brouwerij zich “klein”. De brouwerij hanteert de oude boerenspreuk: “Gods geluk en zegen erin!” Gebrouwen wordt nog altijd in koperen ketels. In 2015 bekroonde de Deutsche Landwirtschafs-Gesellschaft bieren van het Landshuter Brauhaus met twee keer goud en een keer zilver. Enkele bieren:

Edelhell. Volmondig met vast schuim.5,4%.
Hochzeits Weisse .Mild en natuurlijk troebel. 5,6%.
Prädikator. Een zee krachtig bier. 8%.
De brouwerij produceert jaarlijks 2,5 miljoen liter bier.

Hofbräuhaus / München

Dit wereldberoemde etablissement kent een geschiedenis met hoogtepunten, maar ook dieptepunten, zoals de oprichting van de Nationaal-Socialistische NDSAP in 1920. Vanuit de hele wereld komt men naar het Hofbräuhaus in Munchen. Ook zijn er diverse replica’s zoals in Thailand. In plaats van struise Beierse dames lopen iele Thaise schoonheden in Dirndel te bedienen. Zij kunnen helaas niet zoals hun collega’s in München aan iedere arm vier literpullen met schuimend vocht naar de tafels brengen. Het bier wordt getapt per Mass van een liter, maar je kunt ook een halve Mass bestellen. Op de binnenplaats is een Biergarten onder de Kastanjebomen. Daarnaast heeft München nog een tiental andere brouwerijen

Praktische informatie

München ligt op 825 autokilometers van Amsterdam. KLM en Lufthansa hebben dagelijks meerdere vluchten van Schiphol naar München. Transavia vliegt vanaf Eindhoven. De luchthaven is vlakbij Freising. Fietsen kunnen mee na reservering en een toeslag. Let op de verdere voorwaarden.
Deze zomer rijdt nog de CityNightLine van Amsterdam Centraal naar München. In deze trein kunnen fietsen mee na reservering.

Meer informatie over Beieren: www.beieren.nu
Duits Verkeersbureau:
Accommodatie voor fietsers: www.bettundbike.de
Reinheitsgebot: www.brouw-bier.nl
Biertentoonstelling Münchner Stadtmuseum: www.muenchner-stadtmuseum.de/
Jüdisches Museum: www.juedisches-museum-muenchen.de

Toeristische diensten onderweg

www.muenchen-touristeninformation.de
www.kreis-freising.de
www.hopfenland-hallertau.de
www.abensberg.de/touristik/kulinarisches-geniessen/hopfen/brauereien
www.tourismus-landkreis-kelheim.de
tourismus.regensburg.de
www.ostbayern-tourismus.de
www.straubing.de
www.deggendorf.de
www.ferienland-dingolfing-landau.de
www.tourismus-landshut.de

Fietsverhuur in München

DB Rent Call A Bike
Scharrenstraße 10
D-06108 Halle (Saale)
Hotline +496942727722
E-mail: info@callabike.de
Internet: www.callabike.de
Digitaal bestellen via de DB (Duitse spoorwegen) ook verhuur van e-bikes is mogelijk.

Radius Tours and Bike Rental
(in München Hauptbahnhof, Starnberger Bahnhof, bij spoor 32)
Arnulfstraße 3
D-80335 München
Tel. +49895434877730
E-mail: tours@radiustours.com
Internet: www.radiusmunich.com
Openingstijden 1. april – 31. oktober dagelijks 8:30 – 19:00 uur, mei tot augustus op zaterdag en zondag tot 20:00 uur. Meer dan 200 hoogwaardige verhuurfietsen.

Spurwechsel Radverleih
Ohlmüllerstrasse 5
81541 München
Tel.: +49896924699
E-Mail: info@spurwechsel-muenchen.de
Internet: www.spurwechsel-muenchen.de
Openingstijden maandag tot vrijdag 9:00 – 18:00 uur
april tot oktober ook zaterdags 9.00 – 14.00 uur
Een uitgebreide keuzes uit diverse types fietsen.