In juli begint in Yerseke het mosselseizoen. In het havenstadje kun je volop genieten met deze vruchten der zee. Nog meer genot ervaar je op de fiets voor een rondje door het Zeeuwse land langs de Wester- en Oosterschelde en plaatsjes als Kruiningen, Kapelle en Wemeldinge. Ooit lag Yerseke helemaal niet aan de zee, maar doordat de zee het land veroverde werd Yerseke een havenstadje. Tijd voor het Fietsrondje van de Maand juli 2023.

Onmiddellijk als we voor het station van Kruiningen-Yerseke op onze fietsen stappen prikkelt de geur van uien onze reukorganen. Behalve appels en peren vormen uien hier een belangrijk gewas. Zeeland geeft een gevoel van ruimte met vergezichten.

Gelukkig staat hier geen maïs, dat veel uitzicht voor fietsers weg neemt. In het landschap liggen slaperdijken om de schade beperkt te houden, mocht het water toch ergens door de dijk breken. De spoorbaan gaat dwars door de slaper, maar mocht het nodig zijn, dan wordt deze doorgaan afgesloten. Het lijken wolken in de verte, maar het zijn de kerncentrales bij het Belgische Doel. Er staan er 4 op een rij. Een daarvan is niet meer in bedrijf.

Inhoudsopgave van dit Fietsrondje van de maand

Door op een link te klikken scrol je direct naar een onderdeel van dit fietsrondje. Of lees het verhaal verder.

Jan Wolkers in Kruiningen

Vanaf een heuveltje heet de Oude Molen van Kruiningen ons welkom. De molen uit 1800 was tot 1953 commercieel in bedrijf. Nu laten vrijwillige molenaars de wieken nog wel eens draaien. Kruiningen is een rustiek dorp. In het centrum zijn een paar statige huizen.

In 1953 werd het dorp zwaar getroffen door de Watersnoodramp. 58 inwoners kwamen om het leven. Door de gaten in de dijk bij Den Inkel sleet het water een diep gat uit. Nadat de dijk was gedicht en het water was weggepompt, bleef een plas water achter.

Het monument van niemand minder dan Jan Wolkers bij kerk confronteert ons indringend met het leed van de ramp. Een vrouw met haar dode kind gewikkeld in een deken.

Alleen een handje is zichtbaar

Alleen een handje is zichtbaar. Bij het beeld is een tekst van Henriette Roland Holst. We worden er stil van en moeten even bijkomen op het terras bij het voormalige gemeentehuis. In het voormalige gemeentehuis is nu een architectenbureau gevestigd.

Buitendijks fietsen langs de Westerschelde

Kruiningen was de veerhaven voor de veerdienst naar Perkpolder, totdat in 2003 de Westerscheldetunnel in gebruik kwam. Veel Zeeuwen zijn boos, omdat ze nog altijd tol voor deze tunnel moeten betalen.

Rond de voormalige haven is het nieuwbouwwijkje Kruseveer ontstaan. De dijken zijn hoog. We moeten flink in de pedalen de waterwering op. Buitendijks fietsen langs de Westerschelde geeft een onbeschrijfbaar gevoel.

Schepen varen af en aan door de vaargeul met de vele bochten. Eb en vloed hebben hun invloed tot Gent, diep in België. Bij eb stinken de drooggevallen stukken naar modder en rotte vis. De Schelde is hier op sommige plaatsen een brede stroom, maar versmalt zich daarna weer.

Jo de Roo heet deze fietsroute. Vernoemd naar de Zeeuwse wielerprof uit 1937, die in 2022 de naar hem genoemde route nog fietste. We moet even heen en weer langs de ingang van het Kanaal door Zuid-Beveland naar de sluizen.

Het 9 kilometer lange kanaal doorkruist Zuid-Beveland van de Westerschelde naar de Oosterschelde. Deze waterverbinding werd noodzakelijk nadat de Sloe tussen Zuid-Beveland en Walcheren werd afgesloten door een dam. Het kanaal werd in 1866 geopend. In de 20e eeuw groeide deze waterverbinding uit een van de drukst bevaren kanalen van Europa.

Met de komst van het Schelde-Rijnkanaal is het belang van het Kanaal door Zuid-Beveland afgenomen. Toch werd aan het einde van 20e eeuw het kanaal drastisch verbreed. Er zijn nieuwe spoor- en verkeersbruggen gebouwd. De sluizen bij Wemeldinge aan de andere kant van het kanaal zijn vervallen. In Hansweert is een nieuw sluizencomplex gebouwd met twee sluiskolken. Deze huidige Oostsluis en Westsluis in Hansweert zijn 280 m lang en 24 m breed. Er passeren jaarlijks ruim 44.000 vaartuigen, waarvan bijna 10.000 recreatievaartuigen.

Zijn de roldeuren aan de zuidkant geopend dan kunnen fietsers langs de sluiskom naar sluisdeur aan de noordkant. Voor de bouw van het nieuwe sluizencomplex moest de wijk Hansweerd-Oost worden afgebroken. Als herinnering liggen de fundamenten van de oude sluis droog in het landschap.

Op een paal is een foto-expositie ter herinnering aan de afgebroken wijk ten behoeve van de nieuwe sluis. Andere beelden zijn van de watersnoodramp in 1953. Er volgt weer een heerlijk stuk buitendijks langs de Westerschelde. Bij de scherpe bocht nemen we afscheid.

Annie M.G. Schmidt uit Kapelle

Kapelle is de geboorteplaats van Annie M.G. Schmidt. Haar vader was hier predikant. Tijdens een extra rondje door het dorp komen we de herinneringen aan de grote taalmeesteres overal tegen met onder andere het Jip en Janneke tunneltje onder de spoorbaan en het beeld van Dikkertje Dap.

Kapelle is aardig uitbreid, maar midden in het dorp ligt nog als vanouds het ronde Kerkplein met de historische huisjes. In het grasveld in het midden pronkt de Hervormde Kerk. Het godshuis is de 14^e eeuw gebouwd als Onze Lieve Vrouwe kerk. De kerk staat bijna verborgen tussen de bladerpracht van imposante bomen met onder andere lindes en kastanjes. De waterpompen uit vervlogen jaren maken het decor compleet.

Kapelle was een zogeheten kerkringdorp en is lange tijd klein gebleven. De fruitteelt zorgde echter voor expansie. Het fruitmuseum geeft een goed beeld. Bij een stalletje aan de weg smaken de aardbeien vers van het land uitstekend. Straten hebben de namen van appelrassen.

Strand aan de Oosterschelde

Zigzaggend met af en toe een smal fietsbruggetje koersen we op de Oosterschelde af. Bij Wemeldinge maakt de route een soort ereronde. Tijdens eb is het strand hier breed.

Zeilboten glijden over het water. De haven met alle pleziervaartuigen zien we van twee kanten. Er volgt nog een U-bocht: deze keer alweer over het Kanaal door Zuid-Beveland, maar nu bij de monding in de Oosterschelde.

Vanaf de dijk lans de Oosterschelde genieten we van het spel van het water met de zandbanken die tijdens eb droogvallen. Eigenlijk moet je dit stuk 2 keer fietsen: met eb en met vloed, om de verschillen te ervaren.

Welkom in Yerseke

Welkom in Yerseke, geeft een bord aan namens de ondernemers van het mosselstadje. In Yerseke kun je niet om mosselen heen. Alles staat in het teken van deze schaaldieren.

De vloot ligt er prachtig bij en natuurlijk genieten we van deze vruchten der zee. Mosselen zijn niet de enige zeedieren die belangrijk zijn voor Yerseke. Vanaf de dijk kijken met uit over de oesterputten.

Bij het verlaten van Yerseke zien we wat de economische impact is van mosselen voor Yerseke. Een lange rij van mosselbedrijven straalt dit uit. Daarna is het weer fruit dat er heerst. Landwinkel de Plantage biedt een aardig assortiment van het Zeeuwse land. Het markante gebouw van het station Kruiningen-Yerseke komt weer in zicht. Terug van een fietstocht langs de vruchten van de zee en het land.

Route-informatie

Fietsroute: Mosselroute Yerseke
Land: Nederland
Provincie: Zeeland
Lengte: 50 km
Beginpunt: Station Kruiningen-Yerseke
Eindpunt: Station Kruiningen-Yerseke

Routebeschrijving met knooppunten

Voor het station Kreuningen-Yerserke met je rug naar het station linksaf langs de spoorbaan. Voorbij het einde van het perron bij de spoorwegovergang is knooppunt 86. Volg de knooppunten: 99, 43, 91, 96, 90, 87, 85, 84, 82, 83, 53, 54, 52, 59, 51, 67, 56, 55, 57, 64, 62, 63, 99, weer bij 86, even rechtsaf naar het station.

Bij het station is voldoende parkeergelegenheid.

Horeca en winkels onderweg

9 km café camping Den Impel

10 km Fietscafé de Pluktuin. Open vanaf 10:00 uur. Zondag en maandag gesloten.

11 km Kruiningen De Korenbeurs Open vanaf 11:00 uur. Zondag en maandag gesloten. In Kruiningen is een supermarkt, een bakker en een slager (op zondag gesloten)

21 km Caisson Authentiek

4 km Kapelle Hotel, café, restaurant de Zwaan. Tegenover de kerk. In Kapelle zijn diverse supermarkten (op zondag gesloten)

34 km Wemeldinge Eeterij Juno aan de haven. Dagelijks open vanaf 12:00 uur.

44 km In Yerseke is ruime keuze.

Ik worstel en kom boven

Dit is de wapenspreuk van Zeeland. In het Latijn: Luctor et Emergo. Zeeland heeft sinds er mensen wonen voortdurend strijd geleverd met de zee. Land werd gewonnen op de zee en ingepolderd.

De zee deed echter voordurend een aanval op de dijken en Zeeland raakte ook weer land kwijt aan de zee. Vooral rond de Oosterschelde heeft dat sterk gespeeld. Deze zeearm was ooit veel smaller, maar bij veel grotere stormen gingen grote stukken land verloren. Tijdens de beruchte Sint-Felixvloed in 1530 gingen maar liefst 18 dorpen verloren. Door het verlies van dit land lag Yerseke ineens aan het water. De zee was nog lang niet tevreden.

Reimerswaal is niet alleen door de zee verdwenen

Op de bodem van de Oosterschelde liggen ook de restanten van Reimerswaal. Het verdronken Reimerswaal was niet zomaar een stad, maar de derde stad van Zeeland. De stad was rijk geworden door het zout, maar de zoutwinning maakte de bodem zwakker en de stad kwetsbaar. De stad zelf werd net niet weggevaagd door de Sint-Felixvloed maar een groot deel van het omliggende land wel. Er werd gedacht aan de herbedijking van het gebied ten oosten van Reimerswaal. Al in 1532 maakte een nieuwe vloed aan deze hoop een einde. Deze watermassa sneed de stad voorgoed af van Zuid-Beveland. Zonder handelswaar en achterland raakte Reimerswaal in een diepe economische crisis. Handel en nijverheid doken achteruit. Bovendien had de stad op het steeds kleiner wordende eiland nauwelijks bescherming tegen de oprukkende zee. Een volgende grote storm in 1551 verwoestte de herstelde dijken waardoor ook de laatste dorpen rondom Reimerswaal verdwenen. Tevens liep de stad zelf wederom onder water. Vier nieuwe watersnoden volgden. De meeste inwoners verlieten het eiland.

De genadeklap kwam echter door mensen. Reimerswaal koos in tegenstelling tot de rest van de Zeeuwse eiland ten tijde van de Tachtigjarige oorlog de kant van de Spaanse koning Philips de Tweede. De geuzen veroverden de stad op 24 juni 1572 en brandden Reimerswaal plat. Drie jaar lang was de stad verlaten. Toch keerden enkele bewoners terug in de hoop de stad op te bouwen. Dit lukte nauwelijks.

Aan het begin van de zeventiende eeuw was Reimerswaal gereduceerd tot een dorp bestaande uit enkele bouwvallige huizen. In 1632 verkochten de Staten van Zeeland de restanten van de huizen en wallen en bevolen de ontruiming door de nog resterende bewoners. Aan het eind van de zeventiende eeuw resteerde van Reimerswaal een klein eiland met enkele ruines. Begin achttiende eeuw verdween ook dit laatste restant in de golven. Zo hielpen mensen de zee bij de ondergang van de eens zo trotse Zeeuwse stad.

Stormvloedkering

De laatste Zeeuwse watersnoodramp was in 1953 aanleiding voor het Deltaplan. Een Oosterschelde Dam zou de zeearm afsluiten en bescherming bieden tegen de gevaren van de zee. Deze dam zou echter leiden tot het einde van het getij, de visvangst en de kweek van mosselen en oesters. Ook milieuargumenten kwamen naar voren. Besloten werd tot de aanleg van een stormvloedkering. Bij extreem hoge vloed kan de kering gesloten worden. De kweek van Zeelands Roem kon doorgaan en de Oosterschelde ontwikkelde zich tot een natuurgebied met de status van Nationaal Park.

Tijdens eb rusten zeehonden uit op de drooggevallen zandbanken. Vanuit de haven van Yerseke kun je met een boot op zeehondensafari. In het monumentale vroegere gemeentehuis van Yerseke is nu het OosterscheldeMuseum

.

Mosselen uit Yerseke

Aan de boorden van de Schelde,
in een hoekje aan de dijk,
daar ligt mijn oude Yerseke,
daar voel ik me zo rijk,
een mooi en groot verleden,
een toekomst in ’t verschiet,
van oesters en van mosselen,
wie kent ons Yese niet.
Daar in de pellerij,
zingen wij allen blij,
holari o holio, mossellario,
Daar klinkt de ganse dag,
steeds weer die gulle lach,
holari o holio, mossellario.
Zo luidt de tekst van het Mossellied van Yerseke.

Yerseke is het centrum van de Nederlandse mosselteelt. De Zeeuwse mosselen zijn ook bij onze zuidenburen in België buitengewoon in trek. Dat is niet altijd zo geweest, want Yerseke lag helemaal niet aan de kust. Het dorp leefde ooit van de landbouw, maar na de Sint-Felixvloed van 1530 werd kwam Yerseke direct aan de Oosterschelde te liggen. Visserij werd een nieuwe activiteit. In de 19^e eeuw begon de mosselteelt. De zaden komen uit de Waddenzee en worden uitgezet in de Oosterschelde. Na ongeveer 2,5 jaar zijn de mosselen rijp voor consumptie. Het seizoen in Yerseke loopt van juli tot begin april. Ieder jaar vinden op de derde zaterdag van augustus mosselfeesten in het dorp plaats. Dat feest is begonnen als een protest tegen de plannen voor de indamming van de Oosterschelde.

Nog altijd zijn 60 schepen actief in de vangst van de mosselen.Yerseke heeft de enige mosselveiling ter wereld. Een goed beeld krijg je op de Mosselboulevard.

Er is een ruime keuze aan restaurants met mosselen op het menu. Je kunt ook mosselen uit de automaat halen. Wees gerust: deze automaat is gekoeld. Bij de haven staat ook het beeld van de Mosselman, onthuld door Prinses Juliana in 1981. Er zijn tal van mosselgerechten. Zie: www.mosselen.nl

Behalve mosselen staat Yerseke ook bekend om de oesters. Yerseke maakt deel uit van de gemeente Reimerswaal. Na de fusie van een aantal gemeenten koos men voor de naam van de eens zo trotse Zeeuws stad die aan de zee werd prijsgegeven.

Verblijf tips voor overnachten in Yerseke

B&B Yerseke

Leuke kamers met heerlijk ligbad na een dag fietsen. Gasten roemen het ontbijt en de vriendelijkheid van de gastvrouw. Bij de dijk met de mosselrestaurants.

B&B Het Oude Postkantoor in Yerseke

Mooie en grote kamer. Bij mooi weer ontbijt in de tuin. Aardige mensen. Centraal gelegen.

Hotel Brasserie Smits in Wemeldinge

Kamers zijn niet al te groot, maar wel comfortabel met airco. Goed ontbijt en prima service. Het hotel heeft een eigen restaurant. Gelegen aan de haven.

HCR de Zwaan in Kapelle

Ouderwets dorpshotel met eenvoudige kamers. Niet alle kamers hebben een eigen badkamer en WC. Wel een wasbak. Het ontbijt is overvloedig. Het restaurant is gezellig en het eten is uitstekend. Van de tap een keuze aan bijzondere biertjes. Op het historische kerkplein van Kapelle.

Camping Den Inkel in Kruiningen

Ruime en rustige camping op 2,4 km van het dorp Kruiningen. Bij de camping is een cafe-terras.
Gasten van de camping hebben gratis toegang tot het er naast gelegen zwembad. De prijzen vallen ontzettend mee. De camping heeft speciale plaatsen voor kampeerders op de fiets met picknicktafels. Pas op voor vallende appeltjes. 35)

Meer foto’s van dit Fietsrondje

Lees ook dit nieuws

Essentiële reisgeschenken voor jouw Nederland trip Roompot promoot Zeeuwse mosselen tijdens de Nationale Mosselweek Fietsrondje van de Maand: Tilburg/Bels Lijntje (november 2022) Dit zijn de meest literaire steden in Nederland Dit zijn de beste steden om alleen te reizen op 8 maart Internationale Vrouwendag