Het fietsrondje van de maand april neemt je mee naar de Vechtmond. Vroeger een belangrijk strategisch punt. Degene die de Vechtmond beheerde, controleerde de toegang van de haven van Amsterdam. Het fietsrondje van de maand april voert langs een aantal historische plaatsen.

Oud Diemen

Het Regthuys en Boerderij Vredehof in Oud-Diemen herinneren aan het landelijk verleden van de forenzengemeente Diemen. In het landschapspark de Omloop zien we nog de kenmerken van het vroegere veenweidegebied met dijklichamen, sloten en watergangen. De rijnaken varen af en aan over het Amsterdam Rijnkanaal. Als een paling slingert zich de Nescio-fietsbrug over het brede water. Via een ronding fietsen we naar boven. Deze ronding was noodzakelijk omdat de gemeente Diemen geen toestemming gaf voor een rechte op- en afrit van deze brug in hun grondgebied die zelf net in Amsterdam ligt.

De Nesciobrug

Oud Diemen

De Diemerdam is een smal strookje natuur ingeklemd tussen het Amsterdam Rijnkanaal en het IJmeer. Op kunstmatige eilanden in dit meer zien we de contouren van nieuwe woonwijk IJburg, maar op deze strook huppelen de konijntjes er vrolijk op los. Fort Diemerdam bleek in 1787 afdoende om de Pruisen tegen te houden, die op verzoek van Wilhelmina, de uit Pruisen afkomstig ega van Prins Willem de Vijfde, te hulp wilden schieten toen de Prins in de moeilijkheden zat. Hoe het er rond het fort aan toe ging valt goed te zien uit de historische foto’s van de Amsterdamse stadsfotograaf Jacob Olie uit 1893, toen er oefeningen plaats vonden.

Pampus

Langs de dijk van de Zuiderzee

Voor Pampus liggen

De konijnen maken plaats voor schapen als onze wielen ronddraaien op een dijk van de voormalige Zuiderzee. In het water nemen we het eiland Pampus waar, dat ontstond als gevolg van de verzanding, die de haven van Amsterdam onbereikbaar maakte voor grotere zeeschepen. De schepen kwamen hier letterlijk voor Pampus te liggen. Voor Muiden wandelen we even om het ronde fort Westbatterij dat al in 1885 zijn functie verloor door het veel grote en zwaardere fort op Pampus. Aan de overzijde van de Vecht pronkt het Muiderslot, Maar eerst moeten we nog door de smalle straatje van het stadje. De terrassen aan de overzijde van de draaibrug zitten vol met fietsers. De brug moet regelmatig draaien om slierten van pleziervaartuigen doorgang te verlenen. Het kost ons enige moeite om de monumentale Kazerne te vinden. Zo goed verstopt is dit bouwwerk met aan drie kanten onder het groen.

Pas op voor schapenpoep

De westbatterij in Muiden

natuurgebieden-rond-het-naardermeer

Het Muiderslot in de verte

Na Muiden leiden de knooppunten ons nu lang de voormalige zeedijk. Het lijkt alsof een huis midden op weg staat, maar net op tijd maakt de weg maakt een slinger. De route in Muiderberg voert op de Brink rechtsaf, maar we kunnen de drang niet weerstaan om naar de boulevard te fietsen. Ooit was dit het belangrijkste strand voor de Amsterdammers. Over het kabbelende water ligt nu Almere. “Zuiderzee jij komt niet weer”, zong Sylvian Poons in de Zuiderzeebalade.

Het huis dat in de weg lijkt te staan

Uitzicht vanaf de boulevard

Op weg naar het Naardermeer

Op weg naar het Naardermeer

Natuurmonument Naardermeer

Prachtig natuurgebied Naardermeer

Vanaf een brug over de snelweg met alle herrie is het slechts een boogscheut naar de rust van het natuurmonument Naardermeer. We komen niet langs het meer zelf, want dat zou de vogels te veel verstoren. Het is echter een genot om in de natuurstroken te fietsen die bij het monument zijn betrokken, dankzij veel werk door Natuurmonumenten.

Brouwerij in de kerk

Na de voormalige Zuiderzee en het Naardermeer is het nu de beurt aan de Vecht, die zich slingert in de richting van Weesp. Tot 8 november 2016 domineerde de torenspits van de neogotische Sint-Laurentiuskerk de sky line van het stadje, maar op die dag stortte de spits naar beneden tijdens een hevige brand. De kerk was op dat moment al niet meer in gebruik als godshuis. Een totale verbouwing van de kerk naar nieuwe functie stond al op de rol. Het streven is dat in de zomer van 2017 in een deel van het voormalige eredienstruimte het proeflokaal van de plaatselijk Brouwerij Wispe de poorten opent.

De torenspits van Weesp

Brug over de Vecht in Weesp

De Vecht in Weesp

Net voor de ophaalbrug over de Vecht maken we een half rondje om Fort aan de Ossenmark. Achter het fort ligt Weesp in volle glorie achter de Vecht. Het oude stadje lijkt nietig, maar kent een rijk verleden. De oude kern kent maar liefst 200 rijksmonumenten. Eenmaal over het Amsterdam-Rijnkanaal ligt Driemond, gemeente Amsterdam. Vele jaren heette dit dorp Geinburg en was de belangrijkste plaats van de voormalige gemeente Weesperkaspel. De S van dierenvoedselfabrikant Sluis domineerde het nietige plaatsje. In 1961 besloot de gemeenteraad om de naam te wijzigen. Lijkt op een van de laatste wapenfeiten, want in 1966 werd de gemeente opgeheven. De voetbalclub heet nog altijd Geinburgia. Langs het water van de Gaasp komen we terug in Diemen.

Langs de Gaasp naar Diemen

Torenfort aan de ossenmark in Weesp

Torenfort aan de ossenmark in Weesp

Routeinformatie

Fietsroute: de Vechtmond
Land: Nederland
Provincie: Noord-Holland
Lengte: 42 km
Beginpunt: Station Diemen
Eindpunt: Station Diemen

Opstartinformatie

Je verlaat het station Diemen aan de noordzijde van de sporen (dus niet aan de kant van het staionsgebouwtje en de fietsenstalling). Je gaat op het fietspad langs de Ouddiemerlaan. Na ongeveer 300 meter onder de sporen en de snelweg door. Oud-Diemen in en volg de fietswegwijzers naar IJburg. Knooppunt 55 over de lange fietsbrug naar IJburg. Knooppunten 15, 16, 17, 49, 34, 37, 45, 44, 58. Bij 58 linksaf fietspad op langs de Muiderstaat weg. Blijf op deze doorgaande weg tot de verkeerslichten bij de ophaalbrug aan je linkerkant. Hier rechtsaf Burgemeester Bickerstraat. Voor winkelcentrum even naar rechts en onmiddellijk naar links Ouddiemerlaan naar station Diemen.

Diemen

Je ziet het niet aan af als je het perron van Diemen verlaat, maar deze forenzengemeente is twee eeuwen ouder dan Amsterdam. Diemen is echter vele eeuwen klein gebleven. De kern bestond uit het huidige Diemen ten noorden van de snelweg. Rembrandt heeft het landelijke karakter van Diemen vastgelegd in een aantal tekeningen en etsen. In de 17e eeuw ontstond een nieuwe kern bij de Diemerbrug over de Weespertrekvaart deze kern breidde in het begin van de 20e eeuw geleidelijk tot een lint langs de Harteveldseweg/Muiderstraatweg: de voormalige uitvalsweg van Amsterdam naar het oosten. Pas in het tweede deel van 20e eeuw groeide Diemen uit van 7.000 naar 26.000 inwoners nu. In 1974 kwam een lang gekoesterde wens in vervulling: Diemen kreeg een eigen station. In 1993 kwam daar station Diemen-Zuid bij. Overigens was daar als sinds 1977 het Metrostation Diemen-Zuid. Naast het station is de ingang van de uitgebreide Joodse begraafplaats, die in 1914 in gebruik werd genomen. In 1925 werd de begraafplaats gesplitst door de aanleg van een verbindingsspoor. Het is niet bekend hoeveel graven er hier zijn, maar deze plek van rust geeft wel een beeld van hoe groot de Joodse gemeenschap was in het Amsterdam van voor de Oorlog.

Diemen ligt als tussen een sandwich in Amsterdam. Ten zuiden van het dorp lag ooit de gemeente Weesperkaspel. In deze gemeente lag de Bijlmermeer. De polder die bebouwd moest worden. Burgemeester Hans Strumphler Tideman van Diemen startte een lobby om Weesperkaspel aan Diemen toe te voegen. Amsterdam gaf als argument dat de nieuwe wijk bedoeld was voor Amsterdammers en dus bij Amsterdam hoorde. Slechts een grote gemeente zou in staat zijn om een dergelijk omvangrijk project in goede banen te leiden. Met slechts zeven stemmen verschil besloot de Tweede Kamer dat het grondgebied naar Amsterdam zou gaan. Wel werd mogelijkheid opgenomen dat het grondgebied van Amsterdam-Zuidoost zou kunnen opgaan in een nieuw gemeente Bijlmer, die ook zou bestaan uit Diemen en Ouderamstel. Zover is het nooit gekomen. Amsterdam-Zuidoost is een stadsdeel van Amsterdam en Diemen is nog altijd zelfstandig. Veel inwoners van Diemen werken en studeren in Amsterdam. De Amsterdamse tramlijn 9 loopt door tot in Diemen.

Een smal strookje natuur tussen Amsterdam en Diemen

Muiden

Het kleine Muiden heeft al stadsrechten sinds 1122. De plaats werd al veel eerder vermeld in documenten uit 951 onder de naam villa Amuda. Latijns voor monding van de Aa. De Aa is de oude naam voor de Vecht die hier uitmondde in de Zuiderzee. Bekend is dat hier al in het jaar 777 een kerk stond. In 1281 weet Graaf Floris de Vijfde van Holland zijn grondgebied uit te breiden met Het Gooi en kwam dus ook Muiden bij Holland. Het Graafschap beperkte zich oorspronkelijke tot een gebied rond Egmond, maar vooral dankzij de veroveringsdrang van Floris de Vijfde groeide Holland uit tot de huidige provinciegrenzen van Noord- en Zuid-Holland.
Zijn expansiedrift zorgde natuurlijk voor vijanden. In 1296 werd Floris de Vijfde door 22 messteken vermoord in Muiderberg. Deze moord inspireerde Joost van den Vondel tot de creatie van zijn toneelstuk Gijsbrecht van Aemstel dat gaat over de wraak na moord op de Graaf. Van 1641 tot en met 1968 werd de Gijsbrecht als vaste prik op nieuwjaarsdag uitgevoerd in de Stadschouwburg van Amsterdam. De belangstelling was de laatste jaren al tanende, omdat het stuk zou totaal niet meer passen in de veranderde tijd. Muiden had vele eeuwen een belangrijke strategische positie. Vanuit de monding van de Vecht werd de ingang van het IJ beheerst en aan het IJ groeide en bloeide Amsterdam. Het Muiderslot was een belangrijk verdedigingwerk. Later kwamen door de forten van de Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie bij. De monumentale kazerne van Muiden stond los van de Stelling van Amsterdam. In deze kazerne in nu de bibliotheek.

De kazerne van Muiden

Brug in Muiden

Muiden

De oude Zeesluis van Muiden was belangrijk voor het onder water zetten van deze linies als de vijand nadere. Deze Zeesluis vormt nog altijd de kern van Muiden. De smalle draaibrug was tot de jaren ’30 een belangrijk schakel voor het verkeer van Amsterdam, maar al voor de Tweede Wereldoorlog was de Rijksweg om Muiden heen gelegd. Als je op de draaibrug staat, dan kun je je niet voorstellen dat over deze brug ook nog een tram ging. Ook de smalle straten van Muiden waren niet ideaal van een tram. In 1882 leek Het Gooi te ontwaken uit zijn slaap door de komst van de stoomtram de Gooische Moordenaar. De tram kreeg deze bijnaam door de vele ongevallen. De dampende locomotief meteen serie rijtuigen reed immers op veel plaatsen niet op een aparte trambaan maar op wegen tussen andere verkeersdeelnemers en die wegen waren niet breed. De tram maakte Het Gooi wel ineens gemakkelijk bereikbaar vanuit uit Amsterdam. Als eerste kwamen kunstenaars naar Laren en Blaricum, maar spoedig ontdekten ook beter gestelde Amsterdammers, dat het in Het Gooi aantrekkelijk wonen is. De komst van de elektrische trein dwars door het Naardermeer zorgde voor een nog snellere verbinding. Al voor de Tweede Wereldoorlog was de tram tussen Amsterdam in het Gooi al vervangen door een busverbinding. Tussen Hilversum en Huizen heeft de stoomtram nog dienst gedaan tot kort na de Oorlog.

De Brink, het centrum van Muiderberg

De groene brink van Muiderberg

Brinkdorp Muiderberg

Muiderberg hoorde vele jaren tot de voormalige gemeente Muiden, maar het karakter is totaal anders. Het Gooise Brinkdorp is aanzienlijk ruimer opgezet. Op de nu rijkelijk met bomen gesierde Brink met muziektent graasden vroeger schapen. Tot 1932 was Muiderberg een belangrijke badplaats voor Amsterdam. Op mooie zondagen zat de Gooische Moordenaar propvol met badgasten. De afsluitdijk maakte ook hier een einde aan. Amsterdammers kozen voor Zandvoort aan de échte zee. In het rustieke dorp kom je wel nog wat badplaatsarchitectuur tegen met sierlijke houten veranda’s. Op de Brink staat het Rechthuis uit de 17e eeuw. Gebouwd als gerechtsgebouw. Van 1881 tot 1924 was dit het station van de Gooische Moordernaar. Behalve badgasten vervoerde deze stoomtram ook bezoekers van de Joodse begraafplaats van Muiderberg. De grafzerken werden in speciale goederenwagons vervoerd. Het Rechthuis is nu een statig hotel met terras.

Hier denderde de Gooische moordernaar

Badhuis architectuur in Muidenberg

Het rechthuis op de Brink in Muiden

Het Muiderslot

Het Muiderslot

Dominant aan de monding van de Vecht pronkt het Muiderslot. Gebouwd in opdracht van Floris de Vijfde en na zijn dood grotendeels verwoest. In 1370 is het kasteel weer opgebouwd. Het kasteel oogt niet alleen robuust, maar is dat ook. De muren van de torens zijn meer dan 1,5 meter dik. In de 17e eeuw kreeg het Muiderslot een belangrijke culturele functie. Kastelein van het Muiderslot en dorst van Muiden P.C. Hooft nodige dichters, schrijver en geleerden, waaronder Jacob Cats, Joost van Vondel, Maria Tesselschade, Roemer Visscher en Constantijn Huygens met een zeker regelmaat uit op het Muiderslot voor bijeenkomsten. Zo ontstond de Muiderkring. Na de Franse inval in 1795 kreeg het Muiderslot louter een militaire functie als kazerne en opslagplaats. Daarna kwam het slot in verval. In 1825 dreigde het Muiderslot zelfs gesloopt te worden, maar Koning Willem I stak daar een stokje voor. Aan het einde van de 19e werd het Muiderslot opengesteld voor het publiek. Vanaf 1 april tot 31 oktober is het Muiderslot dagelijks open. In de wintermaanden alleen tijdens de weekeinden.

Stelling van Amsterdam

Stelling van Amsterdam

De stelling van Amsterdam was een verdedigingsring van 45 forten over lengte van 1880. De stelling is aangelegd tussen 180 en 1920 en diende als uiterste verdedigingslinie van hoofdstad mochten alle ander fronten bezweken zouden zijn. Rondom de stellingen zou een strook land onder water worden gezet om de vijand op afstand te houden. Binnen de stelling waren voldoen voedsel, water en brandstof om een beleg van 6 maanden te doorstaan. De snelle val de stelling van Antwerpen in 1914 toonde aan dat deze zware forten niet bestand waren tegen moderne oorlogsvoering. Ook de stelling van Amsterdam verloor hiermee aanzien in waarde. De forten zijn nog lang eigendom van defensie geweest en zijn dardoor goed geconserveerd gebleven.

Slecht een enkel fort is afgebroken. Diverse forten geven een goed beeld van de omstandigheden waarin de soldaten verbleven, zoals tijdens de Eerste Wereldoorlog, waar Nederland zich buiten wist te houden, maar het Nederlandse leger was wel vier jaar gemobiliseerd. De gehele Stelling van Amsterdam is in 1996 door UNESCO erkent als Werelderfgoed. Op de route kom je langs de volgende forten.

Klik op de links voor meer informatie:
Kustbatterij bij Diemerdam
Westbatterij Muiden
Muizenfort Muiden
Fort aan het Pampus uitzicht vanaf muiden op het eiland. Je kunt met een boot naar het eiland.
Torenfort aan de Ossenmarkt Weesp

Volgens genieten van de rust in natuurgebied Naardermeer

Volgens voelen zich thuis in het natuurgebied Naardermeer

Het Naardermeer

Het Naardermeer is het oudste natuurmonument van Nederland. Het meer ontstond, doordat de Vecht regelmatig buiten haar oevers trad. Nadat de Vecht was voorzien van dijken, bleef de plas water achter. Van 1623-1629 werd het Naardermeer drooggemalen, maar al in 1629 bleek al het werk voor niets te zijn geweest. Een Spaanse troepenmacht rukte op en de enige mogelijkheid om de Spanjaarden op afstand te houden, was het gebied weer onder water te zetten. In 1874 kozen de spoorwegbouwers voor de kortste route voor de Oosterspoorweg tussen Amsterdam en Amersfoort dwars door het meer. Het Naardermeer had destijds nog geen beschermde status. De aanzet voor aanwijzing als natuurgebied was het plan uit de eerste jaren van de 20e eeuw van de gemeente Amsterdam om het gebied in gebruik te nemen als vuilstortplaats. Laten we het vuil dumpen ver van de bewoonde wereld, was de gedachtegang van het gemeentebestuur De onderwijzer Jacobus Pieter Thijsse kwam hier tegen het geweer en richtte samen met Eli Heimans de Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten in Nederland op. De vereniging zag kans om het gebied aan te kopen. Met inkomsten uit visserij, jacht en rietkap betaalde de jonge natuurorganisatie de leningen af. Door de beschermde status ontwikkelde een uniek natuurlijke omgeving met strookjes land in het water en sompige graslanden. Ook de bossen zijn natuurlijk ontstaan. In de laatste decennia heeft Natuurmonumenten nieuwe stukken land rond meer het kunnen aankopen en terug gegeven aan de natuur. In heel Nederland heeft Natuurmonumenten nu bijna 400 gebieden in beheer met een oppervlakte van ruim 100.000 hectare. Dat lijkt veel, maar is feitelijk weinig ten opzichte van de totale oppervlakte van Nederland met 4.154.300 hectare.

Het Naardermeer

Genoeg natuur in de omgeving

Het natuurgebied rondom het Naardermeer

Horeca onderweg

• 8,8 km Muiden. Bij de draaibrug is het befaamde etablissement Ome Ko met terras aan de Vecht. Er zijn ook andere terrassen
• 13,4 km Muiderberg. Op de Brink is het nostalgische Rechthuis met terras. Ook bepaald niet van gisteren is het Lagerhuys uit 1882. Op het strand is de Zeemeeuw met trendy terras, maar ook met een warme kachel bij slecht weer.
• 32,2 In Weesp zijn diverse horecagelegenheden op de route langs de Vecht en op de Herengracht. De volgende zaken hebben het locale Wispe bier. Eeterij de Schalkse, de Theetuin, Cafe de Natte Krant, Café ‘t Gat van Weesp, City of Wesopa, Café Restaurant Aaltje.

‘T lagerhuys in Muiden, al sinds 1882

Het terras aan de Vecht in Muiden

Standjes langs het IJmeer

Ome Ko in Muiden

Op de dijk van de voormalige Zuiderzee

Het IJmeer

Verse groenten en fruit van het land

Lees ook dit nieuws

Bunk Amsterdam biedt unieke ervaring ter ere van heropening