Royan van Velse is zelf veteraan. De oorlogen waar hij in verzeild raakte speelden zich echter af buiten Nederlands grondgebied. Dat was niet het geval tijdens de Tweede Wereldoorlog. Nederland werd toen volop geraakt. Royan bezocht 75 jaar na de bevrijding het Oorlogsmuseum in Overloon.

Oorlog hoort in een museum

Oorlog in een museum

‘Oorlog hoort in een museum’ staat er te lezen bij de ingang van het Oorlogsmuseum in het Brabantse Overloon. Het museum staat hier niet voor niets. Op deze plek vond in 1944 een 3 weken durende tankslag plaats tussen Duitse Panthers en Amerikaanse Shermans. Van beide tanks staat er een tijdens de slag uitgeschakeld exemplaar in het museum. De bemanningen hebben het helaas niet overleefd.

Panzerkampfwagen V Panther

Sherman M4

Dat oorlog in een museum thuishoort komt terug in het feit dat meteen na de bevrijding op diezelfde grond waar zo gevochten werd, het initiatief ontstond om een museum over de Tweede Wereldoorlog op te richten. In mei 1946 al opende het zijn deuren en door de tientallen jaren heen is de collectie alleen maar uitgebreid.

Verhalen van mensen

Verhalen

Het museumbezoek begint met een verhaal, of eigenlijk met meerdere verhalen. Het zijn de verhalen van de mensen die de oorlog ondergingen, er slachtoffer van werden. Het zijn de verhalen van de strijders, Duitsers en geallieerden. Het zijn ook de verhalen van de goeden en de slechten uit die tijd, van Engelandvaarders en van landverraders. In de verhalen spelen prominenten als koningin Wilhelmina en rijkscommissaris Seyss-Inquart een rol, evenals onbekenden die hun onuitwisbare impressies achterlieten. Het zijn ontroerende getuigenissen die tot leven komen in verschillende zalen met een verrassend complete verzameling aan documenten en authentieke voorwerpen. De teksten slepen je niet alleen maar mee in de belevenissen van toen maar ook van vitrine naar vitrine.

Het begin van de verhalen

Er is rekening gehouden met de anderhalve-meter-maatschappij waardoor je op je gemak het museum kunt bekijken. Een trap naar beneden brengt ja naar een ruimte waar alle soldaten van toen tegenover elkaar staan met hun volledige uitrustingen. Hier staan Nederlandse jongens in hun vooroorlogse pakken en kenmerkende helmen, Duitsers in hun flitsende uniformen, Amerikanen en Engelsen die deelnemen aan het gevecht en Russen in de sneeuw. Uiteindelijk staan er opnieuw Duitsers die er wat gehavend uitzien en zich overgeven. Het is het verhaal van de oorlog.

Anderhalve meter

Sovjetsoldaten

Materieel en uitrusting

Materieel dat de strijdende partijen achterlieten in Overloon werd hersteld en in het museum opgenomen. Door de jaren heen werd de collectie uitgebreid en er staan vandaag de dag meer dan 150 voertuigen opgesteld. De Amerikaanse legertrucks zijn erg herkenbaar, niet in de laatste plaats door de grote witte sterren die erop prijken. Pantservoertuigen, tanks en geschut van de verschillende partijen richten hun kanonnen nog steeds op een denkbeeldig doel. Je kunt niet anders dan je ogen uitkijken.

Een Amerikaanse soldaat aan het werk

Op en tussen de voertuigen bevinden zich soldaten die aan het werk zijn in hun originele uniformen. Ze schieten, ze bewaken en ze koken zelfs. Wanneer je voorbij de landingsstranden van Normandië loopt zie je een Spitfire die zorgt voor de luchtsteun.

RAF Spitfire

C-47 Skytrain

Elders in de grote loods staan nog een historische C-47 Skytrain (DC-3) en een Mitchel. Het zijn vliegende legendes uit de Tweede Wereldoorlog. Alsof het niet genoeg is, is er ook een kleine U-Boot opgenomen in de collectie. Deze Biber was een Duitse, uiterst kwetsbare eenpersoonsduikboot die torpedo’s kon lanceren en voor onze kust opereerde.

De kleine Biber

Wat verdekt in een hoek staat een jeep van de SAS, compleet met uitrusting en bemanning. Want ook al draait een groot deel van het museum om de oorlog in Nederland, andere gebieden in de wereld krijgen her en der ook wat aandacht. De Russische sneeuw en het Noord-Afrikaanse zand zijn ook aanwezig binnen de muren van het gebouw.

De SAS in actie

Veteranen en hun verhaal

80 jaar na het begin van de Tweede Wereldoorlog in Nederland en 75 jaar na het einde van dit wereldconflict zijn er steeds minder mensen die het zelf na kunnen vertellen. Aan Amerikaanse zijde zijn er anno 2020 volgens de regering van de VS op de 16 miljoen mensen die gediend hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog, nog 300.000 veteranen in leven. Dat zijn er 100.000 minder dan in 2019. Hun verhalen horen tot in lengte van dagen herinnerd en verteld te worden. Ook straks, als er geen veteraan meer over is uit die tijd. Dan is er gelukkig nog dit museum: een plek vol met beeld en levende verhalen. Meer informatie op www.oorlogsmuseum.nl