In de wintermaanden is het koud in de Oekraïense hoofdstad. Maar bij een strak blauwe lucht en een felle winterzon vallen de Byzantijnse gouden koepels van de kerken extra goed op. Ze geven de stad een bijzondere allure. Royan trotseerde de kou en bezocht Kyiv.

Langs de Dnjepr

Kiev en Kyiv

Kyiv, dat onder de Russische bezetting als Kiev werd gespeld, staat al meer dan 1.500 jaar langs de rivier de Dnjepr. In het begin woonden er nog geen 3 miljoen mensen zoals nu het geval is, en veel van de voornamelijk houten gebouwen van toen zijn met de tijd verloren gegaan. Ondanks de verwoestingen door de vele bezettingen die Kyiv heeft ondergaan, is er nog heel veel te zien. Sommige gebouwen staan er nog gewoon, andere zijn in oude glorie hersteld.

De Gouden Poort bij nacht

Kyiv kom je niet meer binnen via de stadspoorten, waarvan er vroeger 3 waren. In 1017 werd de Gouden Poort gebouwd, als toegang tot het Kievse Rijk van Yaroslav de Wijze, de zoon van Vladimir de Heilige die het Rijk oprichtte. De poort is weliswaar door de eeuwen heen in verval geraakt maar is in de 19^e eeuw en vervolgens aan het eind van de vorige eeuw opnieuw grondig gerestaureerd en zelfs herbouwd. Bovenop de grote poort bevindt zich een kerk en naast de poort staat een bronzen beeld van grootvorst Yaroslav met in zijn handen een model van de Sint Sofiakathedraal, waar hij ligt begraven.

Sint-Sofia en Sint-Michaël

Die Sint-Sofiakathedraal is de oudste nog bestaande kerk in Kyiv. De kathedraal die grenst aan een groot plein stamt uit dezelfde tijd als de Gouden Poort. De klokkentoren werd in de 17^e eeuw gebouwd. De gouden koepels doen zowel oosters als orthodox aan en zijn slechts een voorbode van de rijkdom die aan de binnenkant van de kerk kan worden ontdekt. Van de 640 vierkante meter aan gouden mozaïeken zijn er nog maar 260 over. Met de vele fresco’s van duizend jaar oud vormen zij een cultureel en religieus erfgoed van onschatbare waarde.

Sint-Sofiakathedraal

Mozaïeken en fresco’s

Vanuit de toren zie je het gouden klooster liggen: het Sint-Michaëlklooster. Het oorspronkelijke klooster dat lichtblauw van kleur is, werd in 1108 gebouwd maar werd tijdens de Sovjetbezetting met de grond gelijk gemaakt. Gelukkig wisten de Oekraïners de eeuwenoude fresco’s en mozaïeken voor die tijd veilig te stellen. Aan het eind van de 20^e eeuw verrees het klooster dat vernoemd is naar aartsengel Michaël, de beschermheilige van Kyiv. Met de grote klokkentoren die toegang verschaft tot het complex is deze plaats iconisch te noemen. Het is een teken van de vernietigingswaanzin van de Sovjets maar ook weer een symbool van wederopstanding en van overwinning.

Sint-Michaëlsklooster

Onafhankelijk

Deze overwinning zie je terug op het Onafhankelijkheidsplein, waar in 2001 een 61 meter hoge met marmer beklede zuil werd opgericht ter ere van 10 jaar onafhankelijkheid. Het plein is het stadscentrum van Kyiv en hier hebben zich de afgelopen 200 jaar alle grote gebeurtenissen afgespeeld, van bloedige protesten tot uitbundige vieringen.

Het Onafhankelijkheidsplein

De relatie met de Sovjets en de Russen is niet altijd even goed geweest, ook al doet de triomfboog van 50 meter doorsnede en het daaronder gelegen Vriendschap der Naties-monument anders vermoeden. Dit beeld werd onder de Sovjetbezetting geplaatst om de eeuwige vriendschap tussen de Sovjet-Unie en Oekraïne te symboliseren.

Vriendschap der Naties

Het Sovjet-verleden uit zich nog steeds door de vele stalinistische gebouwen die in de stad staan en soms vloeken met de oudere panden waarvan de architectuur werd beïnvloed door het Russische Rijk. Zo stamt het Parlementsgebouw Verchovna Rada uit 1939 en werd het naastgelegen, bijna schattige barokke Mariinskipaleis, dat diende als residentie voor de Russische tsarenfamilie, in de 18^e eeuw gebouwd.

Verchovna Rada

Mariinskipaleis

989

Ook de in het jaar 989 gebouwde Kerk van de Tienden moest het ontgelden onder het Sovjet-regime. Dit was de eerste stenen kerk van Kyiv en alleen de funderingen zijn vandaag nog zichtbaar.

Kerk van de Tienden

Daar pal achter staat de prachtige 18^e eeuwse Sint-Andreaskerk. Deze werd gebouwd in opdracht van de Russische tsarina Elisabeth die daar in het huwelijk wilde treden met haar geliefde. Ze trouwde elders maar de kerk staat nog steeds op de grens tussen de bovenstad en de benedenstad. Podil heet de benedenstad die het oude handelscentrum vormt.

De Sint-Andreaskerk

Tsjernobyl

In Podil bevindt zich het Tsjernobylmuseum. Kyiv ligt een kleine 100 kilometer verwijderd van Tsjernobyl, waar zich in 1986 een verschrikkelijke kernramp afspeelde. Het gebied rondom de kerncentrale werd geëvacueerd en velen stierven aan de gevolgen van de straling. Tegenwoordig worden er tours georganiseerd naar het onbewoonde gebied, maar in Kyiv zelf kun je in het museum een erg indringende impressie krijgen van wat zich allemaal heeft afgespeeld in de toenmalige Sovjet-republiek.

Het Tsjernobylmuseum

Om naar terug te keren

Met 1,5 miljoen toeristen per jaar (ter vergelijking: Amsterdam 18 miljoen) wint Kyiv steeds meer aan populariteit. Sommige delen van Oekraïne zijn politiek wat onrustig maar daar merk je in de hoofdstad niet zo veel van. Er zijn wel regelmatig demonstraties en in de stad is veel politie en leger op de been. Het is een fijne bestemming waar je kunt genieten van geschiedenis en cultuur en vrij rond kunt wandelen in een mengeling van architecturen die soms wat excentriek zijn, zoals het Huis met Chimaera’s bewijst.

Het is een stedentripbestemming die de moeite loont. Het is betaalbaar, de mensen zijn vriendelijk en de trip is altijd te kort om te ontdekken wat je allemaal zou willen en kunnen zien. Kortom: een stad om naar terug te keren.

Het Huis met Chimaera’s