Het boek ‘De ondergang van de Batavia’ door Mike Dash zou je eigenlijk gelezen moeten hebben voordat je aan boord stapt van het legendarische schip uit de 17e eeuw.

Tijdens de eerste reis van het prachtige VOC schip de Batavia verging het bij de Houtman Abrolhos, een eilandengroep ten westen van het Australische continent. De overlevenden richtten een ware slachting aan onder elkaar terwijl ze op een klein stuk land wachtten op hulp vanuit Nederlands-Indië. In 1963 werd het wrak gevonden waarna er zelfs een deel van de achtersteven werd geborgen. Het is tegenwoordig te bezichtigen in een museum in Fremantle, een havenstad in West-Australië.

De Batavia en daarachter de Zeven Provinciën

De Bataviawerf

Bataviawerf

In de jaren ‘80 en ‘90 van de vorige eeuw werd er tien jaar lang gewerkt aan de bouw van een replica van de Batavia. In 1995 werd dit spiegelretourschip van bijna 100 meter lang te water gelaten in Lelystad, waar het vandaag de dag nog steeds te bewonderen is in de Bataviawerf. Deze scheepswerf reconstrueert grootse schepen uit onze Gouden Eeuw. De Batavia ligt inmiddels al vele jaren aangemeerd, maar op het droge wordt er nog gewerkt aan het volgende grote project: het admiraliteitsschip De Zeven Provinciën. Zeeheld admiraal Michiel de Ruyter voerde vele slagen met dit vlaggenschip. Dezelfde admiraal heeft de hoofdrol in de gelijknamige film die eind januari dit jaar in première is gegaan. Veel scènes uit deze filmproductie die alweer meer dan 300.000 bezoekers heeft getrokken zijn opgenomen op en om de Batavia in Lelystad. Een reden temeer om daar eens te gaan kijken.

Retourschip de Batavia

Ambachten

De werf is bijzonder, mede omdat het de ambachten van toen in de tijd van vandaag tot leven wekt. In de zeilmakerij worden op traditionele wijze de zeilen gemaakt voor gevaartes die nog geen motor kenden. De beeldsnijderij verheft hout tot kunstwerken, zoals nu al op de achterspiegel van het in aanbouw zijnde admiraliteitsschip te zien is. Tuigage wordt met de hand gemaakt, terwijl de metalen delen hun oorsprong vinden in een ware smederij. Hiernaast vormt de werf een museum van onze oude scheepvaart en worden relikwieën van toen weer opgeknapt.

Beeldsnijderij

Achterspiegel Zeven Provinciën

VOC pronkstuk

Het pronkstuk van de scheepswerf, en die van de VOC in die verre 17e eeuw, is de Batavia. Via een wat veiligere loopplank dan weleer kun je aan boord komen en dan ben je ineens reiziger en bezoeker van dit schip. Een rondleiding is zeer aan te bevelen omdat die je zoveel meer leert over het schip en het leven van de bemanning dan wanneer je in je eentje op ontdekking zou gaan. Zo bezoek je de hut voor de officieren, de ongerieflijke slaapplaatsen voor de manschappen, een paar cabines voor de welgestelde passagiers, zie je waar gekookt werd en hoe richting en snelheid werden bepaald. Je hoort hoe men leefde en ook stierf aan boord, hoe verschrikkelijk het was om maanden op zee te moeten blijven en hoe waardevol de lading was. Voor jong en oud een beleving.

Officiershut

De Bataviawerf en Bataviastad

Bataviastad

Dit schip hoort bij de geschiedenis van ons land. En als je dan toch in de polder bent: Lelystad heeft veel meer te bieden. Denk aan het unieke Aviodrome, het vliegveld en het winkelgebied Bataviastad dat pal achter de werf ligt, met tal van outletstores. Zowel de Gouden Eeuw als het heden zijn er volop aanwezig.