Blijkt in China bijna iedere plaats waar je nog nooit van gehoord hebt bij aankomst een drukke miljoenenstad, bij mijn laatste reis door India had ik een omgekeerde ervaring. Ik had gelezen over Khajurao en de beroemde (Unesco-Heritage) tempels en me daarbij toch wel enigszins een stad voorgesteld. Maar Khajurao is bijna een dorp te noemen. Wat het eigenlijk wel zo leuk maakt.

Khajuraho

Khajurao bestaat uit twee hoofdstraten, een netwerkje van zijstraten en veel uitzicht op het platteland. Die grootte werkt wel in de hand dat het toerisme in de vorm van restaurants, cafés en hotels vrij prominent aanwezig is, maar de schaal waarop dat echt vervelend wordt is nog niet bereikt. Er zijn verschillende restaurantjes, een winkeltje voor Ayurvedische verzorgingproducten, wat kledingwinkels en een wijnhandel die lokaal geproduceerde wijn verkoopt (neem niet de goedkoopste). Ook kun je fietsen huren waarmee je tochten kunt maken over typisch Indiaas platteland, en de charmante rommeligheid ervan ervaren.

 ‘Old Village’ en de Oostelijke tempelgroep

Een kilometer oostwaarts van Khajurao ligt ‘Old Village’, een verzameling kronkelende smalle straatjes met kleine huisjes, loslopend vee en een duidelijk wat traditioneler bevolking dan in Khajurao zelf. Al was het alleen maar vanwege de overweldigende hoeveelheid kinderen. Her en der zijn kleine heiligdommen en beeldjes van goden te vinden en het dorpje ligt tussen verschillende tempels in. De belangrijkste ervan zijn een aantal jain tempels in een ommuurd complex. Het jaïnisme , een religie die de eerbied voor alles wat leeft zo ver heeft doorgevoerd dat een belijdend Jain bijna veganistisch leeft, staat bekend om zijn tempels met enorm verfijnd beeldhouwwerk. De elegant gedecoreerde Adinath tempel en de geometrisch gedecoreerde Parsvanatha tempel zijn mooie voorbeelden. Hier is het beeldhouwwerk omdat het ommuurde complex in gebruik is gebleven ook beter bewaard gebleven dan in de Westelijke groep. Ook het nabijgelegen museum is de moeite waard.

De Westelijke tempelgroep

Deze grotendeels ommuurde groep tempels staat op de Unesco Werelderfgoedlijst. Veel van de versieringen op de tempels betreffen Surasundaris (nymfen) en apsara’s (dansen de nymfen), naast voorstellingen van het dagelijks leven, oorlog en de goden. De torens zijn over het algemeen geometrisch versierde spitsen, en het binnenste van de tempels is meestal gewijd aan de goden. Op het terrein bevinden zich ook een aantal elegante paviljoens met de incarnatie van Vishnu als zwijn en met Nandi, de stier en metgezel van Shiva. Om het allemaal een beetje te volgen is de audiotour aan te bevelen.

Kama Sutra

De tempels in Khajurao staan vooral bekend om hun erotische sculpturen, en worden door de souvenirverkopers ook aangeduid als de Kama Sutra tempels. In de tijd dat de tempels gebouwd zijn, de periode van 950 – 1050, werd de Tantrische traditie geaccepteerd als een onderdeel van het leven. Onnodig te zeggen dat dit anders was in de periode van de islamitische Mogols. Veel gezichten zijn dan ook weggehakt. En op het enorme oppervlak aan figuratief beeldhouwwerk en geometrische versieringen is het eigenlijk slechts een heel klein deel dat erotische afbeeldingen bevat. Maar inderdaad, wel het opvallendste deel.

Dansfestival

Ieder jaar wordt in Khajurao een dansfestival gehouden. Beroemde klassieke dansers uit heel India voeren tijdens dit festival traditionele dansen uit. De dansen variëren van bijna acrobatiek, tot een subtiel spel van hand- en gezichtsbewegingen en de deelnemers van krijgshaftig rondspringende mannen tot elfachtige schoolmeisjes. Iedere avond zijn er drie verschillende gezelschappen. De toegang is gratis, maar je moet voor een aantal voorstellingen tevoren een kaart ophalen. Wanneer en waarom precies wordt nooit duidelijk.

De plaatsing gaat op nogal Indiase wijze. Vooraan, op ruime stoelen zitten de ‘VIP’s’, toch al gauw ruim honderd. Daarachter is een ring vrijgehouden voor ‘buitenlandse gasten’ en daarachter zit en staat het gewone volk. Ga ook niet de eerste dag, want het festival wordt geopend met ruim een uur speeches en het voorstellen van dozijnen hoogwaardigheidbekleders. Dat allemaal in het Hindi. In 2015 is het festival van 20 tot 26 februari.