Spiegels omdraaien, klokken stilzetten en de deuren en ramen op een kier. Het zijn de rituelen die horen bij een begrafenis van een visser uit Wieringen. Op 22 september en 20 oktober is deze ceremonie te zien in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Vanaf 13.30 uur trekt een indrukwekkende rouwstoet, gekleed in toepasselijke streekdracht, door de straten van het buitenmuseum. Alle aanwezigen verzamelen zich daarna samen met bezoekers in de kapel om hem een laatste eer te bewijzen.

Met de fictieve begrafenis toont het museum een deel van het immaterieel erfgoed binnen de Zuiderzeeregio. De symbolische afsluiting van het leven is voor veel gemeenschappen een belangrijk gebruik. De begrafenis werd eerder al in 1949 nagespeeld door het museum. De film die hiervan is gemaakt, is te zien in het filmhuis.

Rituelen

De rouwperiodes konden soms wel jaren duren waarbij de rituelen de onzekerheid rond de dood moesten bezweren. Zo werden spiegels omgedraaid of bedekt zodat de levenden niet via hun spiegelbeeld meegenomen konden worden. Klokken werden stilgezet, het raam werd met een laken geblindeerd en de bedsteedeuren en luiken op een kier na gesloten om doorgangen naar de andere zijde te blokkeren.

Opvallende rouwstoet

Rijke burgers werden eeuwenlang met pracht en praal in de kerk begraven. Voor de ‘gewone mensen’ rondom de Zuiderzee, zoals de vissers en boeren, was de teraardebestelling een stuk eenvoudiger. Met een wagen werd de kist naar de begraafplaats gereden, waarna een opvallende rouwstoet langs het huis van overledene liep. De rouwdracht uit Wieringen was daarbij erg bijzonder. De vrouwen uit de naaste familie droegen de ‘huik’; een soort lange, zwarte cape die met een spleet voor de ogen de draagster geheel omhulde. De andere vrouwen droegen een ‘bubbe-‘of ‘beppekaper’. Die bestond uit een zwarte kap met een stijve kartonnen voorkant met een satijnen rand, waarmee de hul bedekt werd.