De Utrechtse Heuvelrug is een langgerekte stuwwal uit de IJstijd. Op een steenworp van de Randstad, maar volop natuur. Na de Veluwe het grootste bosgebied van ons land. Mede dankzij de vroegere burgemeester van Maarn is hier een prachtig fietsgebied ontstaan. Het absolute hoogtepunt, het Let de Stigterpad, draagt haar naam. Ook Rhenen aan de Rijn is een bezoek meer dan waard.

Het vrij kleine Maarn hebben we vrij snel verlaten Na het kruisen van de spoorbaan en de A12 fietsen we op lange, wijde dreven onder de hoge bomen van het bos. Tussen de boomstammen door krijgen we blikvelden op diverse ruige vlaktes.

In Maarsbergen ontbreekt even de natuur. De dorpskerk is toepasselijk nietig, maar valt wel op.

De hervormde kerk kwam in 1884 als hulpkerk voor de kerk in Doorn. Gelovigen gingen destijds nog te voet ter kerke, maar sommige moesten iedere zondag wel een heel lang kerkenpad afleggen. Zo sierlijk als de kerk buiten is, zo eenvoudig is het godshuis van binnen: protestantse soberheid ten top. We staan wel voor een rijksmonument.

Scharreleireren en ijs

Behalve bossen zijn er ook agrarische bedrijven. Scharreleieren staan aangeboden, maar niet op zondag. Juist in de directe omgeving van natuurgebieden dreigen boeren hun bedrijf te moeten eindigen.

Op een bord maakt een boer duidelijk dat de boerenbedrijven bij het landschap horen. Bij het uitzicht over de weide met grazende koeien kunnen we ons daarbij wat van voorstellen.

Welkom in de boswachterij Amerongse Berg!

Dit bos maakt onderdeel uit van het nationaal park de Utrechtse Heuvelrug. In de 19e werden hier naaldbomen geplant als productiebos. Het bos is door de spontane groei van eiken, berken en beuken nu een gemengd bos. De Amerongse Berg is met 69 meter het hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug.

Veenendaal komt in beeld, maar we gaan de plaats niet in

Onze route gaat precies op de grens van de heuvelrand en het dal van het Valleikanaal. Langs dit kanaal hield het Nederlandse leger in de meidagen van 1940 drie dagen stand tegen de Duitse overmacht.

Er volgt een klimmetje en tijdens de afdaling krijgen we een blik op de Rijn bij Rhenen.

Aan de rand van de waterstroom kijken we uit op de Betuwe aan de overzijde. De zonnige hellingen langs de rivier waren ideaal voor het telen van tabak. Langs de N225 staan nog een paar tabaksschuren.

Herkenbaar aan de lage muren en de hoge daken. Ideaal om de tabak te drogen. Het meest in onze ogen sprint een riant landhuis.Bij een Hans en Grietje huis is een collectie pompoenen te koop.

Weer omhoog de natuur in

We blijven echter niet lang langs de N225, maar gaan langs kleine weggetjes en fietspaden omhoog.

Eerst nog door de velden met uitzicht op de Rijn, maar later door de bossen. Dit is het Let de Stigterpad. Een van de heuvels heeft de naam Galgenberg. Er heeft hier inderdaad een galg gestaan, maar dat was ter afschrikking.

Er heeft nooit een ter dood veroordeelde aan gebungeld. Een keer is in 1687 is op deze heuvel een doodvonnis voltrokken, maar dat was met het zwaard. Het smalle fietspad zigzagt zich door het bos.

Er is geen asfalt of beton, maar het is prima fietsen op de parkverharding. Het is klimmen en dalen. “Gevaarlijk helling” geeft een waarschuwingbord aan.

Diverse fietsers lopen met hun rijwiel aan de hand naar boven. Een bijzonder gebied op de Utrechtse Heuvelrug is het Breeveen.

De naam zegt het al: dit was ooit een nat veengebied. Het bestaat voornamelijk uit heide. Door de verlaging van de grondwaterstand komen sommige heidesoorten wel steeds minder voor.

Inmiddels is Het Utrechts Landschap bezig om maatregelen te treffen die het gebied weer natter moeten maken. Uniek zijn de prehistorische grafheuvels.

Terug in Maarn zijn we het roerend met elkaar eens Het Let de Stigterpad is een van de meest bijzondere fietspaden van Nederland en voor herhaling vatbaar

Routeinformatie

Fietsroute: Utrechste Heuvelrug
Land: Nederland
Provincie: Utrecht
Lengte: 55 km
Beginpunt: Station Maarn
Eindpunt: Station Maarn

Route beschrijving met knooppunten

Je verlaat het station aan de zijde van spoor 1 (aan de kant van het dorp). Direct bij het kruispunt midden in het dorp linksaf. Je komt op de knooppunten. 6, 7, 83 82, 67, 66, 20, 43, 85, 39, 38, 34, 36, 37, 40, 41, 42, 65, 69, 68, 12, 71, 70, 7, 6, richting 89. Je komt weer bij station Maarn.

In het broedseizoen in het voorjaar kan het zijn dat het deel tussen de knooppunten 71 en 70 is afgesloten. Je zult dan een alternatief moeten nemen.

Horeca en winkels onderweg

Op grote delen is weinig horeca direct aan de route. Je zult even van de route afmoeten, zoals in Rhenen, Elst en Amerongen.

• 5.5 km La Place bij Maarsbergen. Net voorbij het viaduct onder de A12. Open van 9:00 – 16:00 uur.
• 23 km Brasserie Soof, bij vakantiecomplex. Open 10:00 -18:00. Op maandag en dinsdag gesloten.
• 27 km Rhenen. Ga bij de rotonde naar links het stadje. Er ruime keuze o.a..
• De koning van Denemarken, met groot terras aan de hoofdstraat.
• Moeke Rhenen, ligt leuk aan de Rijn.
• Brasserie/ Bakkerij Van Toor, aan de hoofdstraat in het centrum. Op zondag en maandag gesloten. 25)
• 34 km Elst in dit dorp is wat eenvoudige horeca, zoals een snackbar. Je moet even van de route af.
• 40 km Amerongen. Het beroemde Fietscafé de Proloog. Je moet even van de route af. Open vanaf 9:00 uur, maar op maandag en dinsdag vanaf 17:00 uur. Er is meer horeca in Amerongen.

Bij het station van Maarn is: Bakkerij Van der Woerd met tafeltjes en stoeltjes voor koffie etc. en terras. Open van 8:30 – 17:00 uur. Op zondag gesloten. Restaurant Reynaert. Open van 11:00 – 18:00 uur, Op maandag en dinsdag gesloten. Big Bread Kitchen met groot terras. Gespecialiseerd in burgers, maar ook andere gerechten. Open van 11:00 – 21:00 uur.

Brasserie van Toor in Rhenen

Nationaal Park de Utrechtse Heuvelrug

Het nationaal park is vrij jong. Opgericht in 2003. De Utrechtse heuvelrug is een stuwwal ontstaan in de laatste ijstijd. Op zandbodem ontstonden heide en bossen. Op diverse plaatsen zijn de zandverstuivingen gebleven. Het gebied vormt een sterk contrast met het polderlandschap in het westen van de provincie Utrecht.

De natuur op de Utrechtse Heuvelrug stond echter zwaar onder druk. De spoorweg Utrecht- Arnhem en de snelweg A12 knelden het noordelijk en het zuidelijk deel van elkaar af. Het plan was ooit om de spoorweg Utrecht – Arnhem zuidelijker aan te leggen langs de Rijn, maar het Ministerie van Defensie hield dat in de 19e eeuw tegen. De Rijn gold als een verdedigingslinie.

Andere druk kwam door de toenemende verstedelijking. De heuvelrug is een prettige woonplek en dichtbij de stad Utrecht. Ook de recreatie zorgt voor veel druk op een natuurgebied.
Het nationaal park is een samenwerking tussen een aantal organisaties, zoals Staatbosbeheer, Natuurmonumenten, Defensie, gemeente Utrechtse Heuvelrug, gemeente Rhenen en diverse landgoederen. Het nationaal park strekt zich verder uit dan de heuvels. Ook delen van de uiterwaarden langs de Rijn maken deel uit van het park. Doel is bescherming van de natuur, herstel waar mogelijk en tegengaan van versnippering. Aaneengesloten natuurgebieden bieden grotere overlevingskansen voor planten- en diersoorten.

Aanvankelijk was de A12 de noordgrens, maar een ecoduct maakte een verbinding mogelijk.27) Deze voorziening zorgde voor uitbreiding van het park. Inmiddels zijn ook andere ecoducten aangelegd. Er is zelfs een faunatunnel aangelegd. De toegang is gratis. Wel moeten Mountainbikers een vignet kopen en mogen zij alleen op aangewezen paden. De opbrengsten gaan naar behoud en herstel van de natuur.

Na zonsondergang zijn diverse delen van het park verboden gebied om de natuur rust te gunnen.

Inmiddels heeft het nationaal park de Utrechtse Heuvelrug een oppervlakte van 100 km2. De Utrechtse Heuvelrug is na de Veluwe het grootste bosgebied van Nederland.

Rhenen het stadje van Curnera

Het kleine stadje aan de Rijn ligt nog net in Utrecht. Rhenen werd wel belegerd door de hertog van Gelre. Rhenen kreeg in 1258 stadrechten, maar de geschiedenis gaat veel verder terug. Boven het plaatsje prijkt fier de hoge Cuneratoren. Aan Cunera zit een heel verhaal vast. Het verhaal van Cunera dateert uit rond het jaar 400.

De dochter van de koning van de Orkney-eilanden was samen met maar liefst 11.000 andere maagden op te terugweg van een pelgrimstocht van Rhenen. De boten werden echter overvallen. Alle maagden werden gedood met uitzondering van Cunera, die overboord was gevallen. Koning Radboud van Rhenen viste haar uit het water en nam de prinses op in het hof. Cunera bracht aan het heidense hof de Christelijke naastenliefde bij door de zieken en de armen te verzorgen.

Haar populariteit steeg, behalve bij Allegonda de echtgenote van de koning, die stinkend jaloers werd. Terwijl Radboud meerdere dagen op jacht was, vermoorde zijn echtgenote Cunera en begroef haar in de stal. Haar daad werd echter ontdekt en de koningin stortte zich uitzinnig vanaf de Grebbeberg naar beneden.

Ooit trok een grote Cunera-processie over een route van 35 kilometer door Rhenen en omgeving. Na de reformatie in 1580 werd de Cunera-verering verboden. Dit tot grote ergernis van de herbergiers en de middenstand, die hun inkomsten fors zagen dalen. Toch liepen er nog vele tientallen jaren pelgrims over het processiepad.

In de zomermaanden kun je de Cuneratoren beklimmen en genieten van een magnifiek uitzicht over de Rijn en de Betuwe. Tijdens de slag om de Grebbeberg in de meidagen van 1940 liep Rhenen zware schade op, maar de Cuneratoren bleef vier overeind. 30B) Nog in de oorlog is Rhenen voor een belangrijk deel weder op gebouwd, maar tijdens de bevrijding in 1945 werd Rhenen opnieuw zwaar getroffen. De Rijn heeft als verkeersader veel bepaald in de lange geschiedenis. Toch lijkt Rhenen met de rug tegen de Rijn aan te liggen. Het stadje ligt hoger om overstromingen tijdens hoog water te voorkomen.

Alleen restaurant Moeke ligt aan de Rijn. Tot 1957 ging hier de grote veerpont heen en weer. In dat jaar kwam de verkeersbrug gereed op de pijlers van de verwoeste spoorbrug. Rhenen kreeg een verkeersbrug, maar raakte een spoorverbinding kwijt. In de zomermaanden en tijdens de weekeinden in het voorjaar gaat bij restaurant Moeke een fietspontje. Zie dit promotiefilmpje van de VVV.

Stadsmuseum Rhenen

32) Een prachtig overzicht van de lange geschiedenis van Rhenen krijg je in het Stadsmuseum in het monumentale voormalige raadhuis uit de Middeleeuwen. De rijke historie gaat terug tot de tijd van de Neanderthalers 200.000 jaar geleden. Uniek is de collectie schatten. Ook Cunera komt in beeld. Het museum is vol trots over de recente aanwinst: het schilderij Gezicht op Rhenen van Jan van Gooyen uit 1649. Met de Cuneratoren.

In het museum is ook de VVV.

Let de Stigterpad

Een prachtig fietspad vernoemd naar mevrouw A.D. de Stigter-Huising, oud-burgemeester van Maarn en mede grondlegger van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Van 2003-2005 was mevrouw De Stigter de eerste voorzitter. De route laat het beste zien wat het nationale park te bieden heeft, de half verharde fietspaden voeren langs bossen, heidevelden, grafheuvels, kastelen, zandverstuivingen, vennen, uiterwaarden met rivier en vergezichten. In het midden is de route wat heuvelachtig. Het fietspad is daar smal en slingert flink.

Het is uniek dat stuwwal en rivierdal zo dicht bij elkaar liggen en dat maakt het Let de Stigterpad een bijzondere fietsroute.Een deel gaat over zogenaamde heerewegen, dit zijn verbindingswegen tussen belangrijke plaatsen. De regio kende enkele heerwegen. De belangrijkste liep langs de zuidflank van de Heuvelrug. Delen van de N225 behoorden in de twaalfde eeuw al tot de verbindingsweg tussen Utrecht, Arnhem en Keulen.

In Doorn en Elst gaat de route over driften, dat zijn schapenpaden waarlangs de herder zijn kudde naar de heide voerde. Door veelvuldig gebruik sleet het pad vanzelf uit tot een algemeen gewaardeerde weg. Diverse delen zijn na zonsondergang afgesloten om de natuur rust te gunnen. Het pad is minder geschikt voor racefietsen.

Verblijf tips voor overnachten in Rhenen

Landgoed Zonheuvel

Mooi complex rond kasteel midden in het bos. Goede kamers. Vriendelijke ontvangst. Personeel staat voor alles klaar. Uitstekend restaurant. Op 2 km van het begin en einde van de route.

B&B Utrechtse Heuvelrug in Doorn

Leuke accommodatie. Studio/appartement. Kitchenette, met koelkast, magnetron en kookgerij. Aardige en behulpzame eigenaar. Bij het centrum van Doorn met restaurants, winkels en overige voorzieningen. De eigenaar kan een ontbijt verzorgen. Op ruim 4 km van het begin en het einde van de route.

/>

Lees ook dit nieuws

Fietsrondje van de Maand maart: Culemborg-Amerongen (52 km) Kunst aan het Klompenpad Twee beren uit Oekraïne goed aangekomen in Ouwehands Dierenpark Ouwehands Dierenpark wordt eerste dierentuin in Nederland met koala’s Stichting Bears in Mind evacueert voormalig circusbeer uit Oekraïne Galerie Herenstraat 27 in Rhenen is weer open