Amsterdam Noord maakt steeds meer deel uit van het échte Amsterdam. Culturele instellingen verhuizen naar de noordelijk oever en het uitgaansleven volgt. Dit zorgt voor een zware druk op de ponten achter het Centraal Station. Voor recreatieve fietsers is er nu een alternatief: met de Oostveer vanaf het Java-eiland het IJ over.

De wethouder zag het niet zitten, maar voormalig raadslid voor GroenLinks, Fjodor Molenaar zette door. De nieuwe veerdienst maakt een fietsrondje mogelijk over de zuidelijke IJ-Oever en door Amsterdam-Noord.

Het veer zou te weinig passagiers trekken volgens de voormalige wethouder van Amsterdam voor verkeer Eric Wiebes, nu staatsecretaris financiën, maar Fjodor Molenaar kreeg net voor het aflopen van zijn termijn een afscheidcadeau: op 15 maart 2014 startte de proef voor een jaar. Inmiddels lijkt de Oostveer niet meer weg te denken.

De zuidelijke IJ-oevers waren al volop in beweging met het nieuwe Paleis van Justitie, het busstation achter het Centraal Station, de Passenger Terminal en het Muziekgebouw aan het IJ. Voor de Jan Schaeferbrug naar het Java-eiland stond het Pakhuis de Zwijger in de weg. Geen probleem, want de oprit naar de brug gaat dwars door het pakhuis. Het Java-eiland is nu een woonwijk, maar namen als Sumatrakade en Surinamekade herinneren aan de gloriejaren van de oceaanstomers, die vanaf deze kades wereldwijd uitwaaierden.

De tijd van ik verveel me zo in Amsterdam-Noord is voorbij

De Oostveer brengt je naar de voormalige ingang van het gedempte Johan van Hasseltkanaal bij een stukje IJ-oever in Amsterdam-Noord, dat nog steeds de oude functie heeft van bedrijventerrein. Langs de hele noordelijke IJ-oevers was scheepsbouw. scheepsreparatie en industrie met bekende namen als NDSM en ADM. In 1937 was de NDSM zelfs de grootste scheepswerf ter wereld, maar ondanks ingrijpen van de gemeente Amsterdam om de werven te redden viel in 1984 het doek voor de NSM: de fusie tussen NDSM en ADM. Voor de arbeiders op de werven en in de andere industrie verrezen in het eerste deel van de vorige eeuw woonwijken volgens het principe van de sociale woningbouw. Toch hoorde Over-het-IJ niet echt bij Amsterdam. Ook niet na het in gebruik nemen van de lang gekoesterde IJ-tunnel in 1968.

Met “Ik verveel me zo in Amsterdam in Amsterdam-Noord”, zong Harry Slinger zich met zijn band Drukwerk in 1979 de hitlijsten in. Inmiddels is er veel veranderd in Amsterdam-Noord. In het oog springt nu het markante filmmuseum Eye, het Ponthuis is een populaire pleisterplaats en de NDSM bruist door de grote manifestaties. Noord maakt steeds meer deel uit van trendy Amsterdam.

Tuintje voor en tuintje achter

Maar is er ook nog het vertrouwde Amsterdam-Noord. Niet ver van de steiger van de Oostveer ligt Vogeldorp: een buurtje in een notendorp dat bestaat uit twaalf straatjes met allemaal vogel in de naam. Gebouwd als piepkleine noodwoningen in 1917, maar met een tuintje voor en achter.

Opmerkelijk is de combinatie van baksteen en hout. Alles is laag, want dat spaarde geld uit voor de fundering. Diverse zijstraatje liggen achter een poortje. Vogeldorp is sinds 1993 een gemeentelijk monument. Aan het buurtje grenst het Vliegenbos. Die naam van dit iepenrijk stuk groen uit 1912 heeft niets met de zoemende insecten te maken, maar het bos was een initiatief van het sociaaldemocratische gemeenteraadslid Willem Vliegen. Doel was de arbeiders van Noord dichtbij huis reactie in de natuur te bieden.

Nieuwendammerdijk

Achter het Vliegenbos ligt de Nieuwendammerdijk. De fraaie klokgeveltjes op deze dijk zijn aanzienlijk ouder dan Amsterdam-Noord. Het dijkdorp Nieuwendam was tot 1921 een zelfstandige gemeente. Tegenwoordig is een huis aan de Nieuwendammedijk niet te betalen. Achter het nieuwe Nieuwendam gloort Landelijk Noord. Waterland doet zijn naam eer aan: de waterstand is hier zo hoog dat op sommige plaatsen het water over het fietspad stroomt. Voor je terugvaart kun je kiezen uit tal andere veren over het IJ. De vaarten zijn kosteloos, want het gemotoriseerde verkeer mag ook gratis door de IJ-tunnel.

Langs de zuidelijke IJ-oever liggen riante fietspaden. Het stadsdeel Amsterdam-Noord geeft de handige kaart uit Beleef Amsterdam-Noord uit met fietsroutes en bezienswaardigheden. Gratis af te halen bij o.a. het Eye, het informatiepunt ponttuin of ANWB Buikslotermeerplein. Kosteloos bestellen kan via www.noord.amsterdam.nl/vrije-tijd/wandelen

De Oostveer vaart dagelijks om de 20 minuten. Zie voor de dienstregeling: pol.gvb.nl/gvbpublicatieinternet/veren/oostveer.pdf De fietsenstalling aan de oostzijde van het Centraal Station verhuurt fietsen.