De International Air Transport Association (IATA) heeft een reeks routekaarten gepresenteerd met als doel stapsgewijs essentiële acties en afhankelijkheden te beschrijven voor de luchtvaartsector om tegen 2050 een netto nuluitstoot van CO2 te bereiken (Fly Net Zero). Deze routekaarten behandelen vliegtuigtechnologie, energie-infrastructuur, bedrijfsvoering, financiën en beleidsaspecten die leiden naar netto nul.

Langetermijndoelstelling

Met de goedkeuring van een langetermijndoelstelling (LTAG) tijdens de 41e Algemene Vergadering van de ICAO, streven regeringen en de industrie naar hetzelfde doel om tegen 2050 een netto nul CO2-uitstoot te bereiken. Aangezien beleidsinitiatieven de basis leggen waarop veel van de benodigde innovaties en acties zullen steunen, zullen deze routekaarten een belangrijk referentiepunt zijn voor beleidsmakers.

“De routekaarten zijn de eerste gedetailleerde beoordeling van de essentiële stappen die nodig zijn om de overgang naar Fly Net Zero tegen 2050 te versnellen. Samen tonen ze een duidelijke richting aan en zullen ze verder evolueren naarmate we dieper graven om tussentijdse mijlpalen vast te stellen op weg naar Fly Net Zero. Ik wil benadrukken dat de routekaarten niet alleen bedoeld zijn voor luchtvaartmaatschappijen. Regeringen, leveranciers en financiers kunnen geen toeschouwers zijn in de decarbonisatiereis van de luchtvaart. Ze hebben er belang bij. De routekaarten roepen alle belanghebbenden in de luchtvaart op om de benodigde instrumenten te leveren om deze fundamentele transformatie van de luchtvaart tot een succes te maken, met beleid en producten die geschikt zijn voor een wereld zonder netto-uitstoot,” aldus Willie Walsh, de algemeen directeur van de IATA.

De routekaarten zijn niet in isolatie ontwikkeld. Er is een peer-to-peer-beoordeling uitgevoerd, aangevuld met een modelleringsinstrument dat is geleverd door het Air Transportation Systems Laboratory aan het University College London (UCL), om de emissiereducties voor elke technologie te berekenen. De belangrijkste punten van elke routekaart zijn:

• Vliegtuigtechnologie: de ontwikkeling van efficiëntere vliegtuigen en motoren. Bijzonder belangrijk zijn de stappen die nodig zijn om vliegtuigen mogelijk te maken die worden aangedreven door 100% duurzame vliegtuigbrandstof (SAF), waterstof of batterijen. Alle ontwikkelingsmijlpalen worden ondersteund door aangekondigde investeringen en demonstratieprogramma’s. Ook inbegrepen zijn nieuwe motoren, aerodynamica, vliegtuigstructuren en vluchtsystemen.
• Energie- en nieuwe brandstofinfrastructuur: de focus ligt op brandstoffen en nieuwe energiedragers stroomopwaarts van luchthavens, die nodig zijn om het gebruik van vliegtuigen die worden aangedreven door SAF of waterstof mogelijk te maken. Hernieuwbare energie speelt een belangrijke rol bij het voldoen aan de energiebehoefte van de luchtvaartsector, en de routekaart schetst mijlpalen om de noodzakelijke ontwikkeling van infrastructuur mogelijk te maken.
• Bedrijfsvoering: de mogelijkheden om de uitstoot te verminderen en de energie-efficiëntie te verbeteren door de manier waarop bestaande vliegtuigen worden geëxploiteerd te verbeteren. Automatisering, gegevensbeheer en de integratie van nieuwe technologieën zijn cruciale facilitators voor het optimaliseren van het luchtverkeersbeheer en het verbeteren van de algehele efficiëntie van het luchtvervoerssysteem.
• Beleid: de behoefte aan wereldwijd afgestemde strategische beleidsmaatregelen om prikkels en ondersteuning te bieden voor de overgang van de luchtvaartsector naar een Fly Net Zero toekomst. Zoals bij alle succesvolle energietransities is samenwerking tussen regeringen en belanghebbenden uit de industrie cruciaal bij het creëren van het noodzakelijke kader om de decarbonisatiedoelen te bereiken.
• Financiering: hoe de cumulatieve $5 biljoen die nodig is voor de luchtvaartsector om tegen 2050 netto nul te bereiken, te financieren. Dit omvat technologische vooruitgang, ontwikkeling van infrastructuur en verbeteringen in de bedrijfsvoering.

De uitdagingen bij het opschalen van de productie van SAF zijn een goed voorbeeld van het belang van deze routekaarten. Als een inzetbare oplossing wordt verwacht dat SAF ongeveer 62% van de koolstofreductie zal leveren die nodig is om Fly Net Zero te bereiken tegen 2050. Maar hoewel verwacht wordt dat SAF volledig implementeerbaar zal zijn met toekomstige vliegtuigvloten, zijn er nog steeds belangrijke onderlinge afhankelijkheden op het gebied van beleid, vliegtuigtechnologie, energie-infrastructuur, financiering en bedrijfsvoering waarvoor deze routekaarten cruciaal zijn.

“De routekaarten laten zien waar alle belanghebbenden zich op moeten richten. Er zijn twee zekerheden. Tegen 2050 moeten we een netto nuluitstoot van CO2 hebben. En de stappen om daar te komen die in deze routekaarten worden beschreven, zullen evolueren naarmate de expertise van de industrie groeit. Beleid is vooral in het begin belangrijk, omdat het in grote mate het kader schept waarin particuliere investeerders kunnen handelen. Met dat kader kan de particuliere sector op grote schaal en snel decarboniseren,” aldus Marie Owens Thomsen, Senior Vice President Duurzaamheid en Chief Economist bij IATA.

“Zonder de juiste beleidsprikkels en gedurfde investeringen zullen veel van de technologieën en innovaties simpelweg niet op grote schaal plaatsvinden. Alles is met elkaar verbonden, en daarom hebben we de 5 routekaarten om alle parallelle elementen samen te brengen en onze belanghebbenden, inclusief regeringen, een volledig begrip te geven van alles wat moet gebeuren,” aldus Owens Thomsen.

“De tijd dringt, zoals blijkt uit deze routekaarten. Er is directe actie nodig om schaalbare energieopslagoplossingen zonder koolstof te commercialiseren, samen met de benodigde infrastructuur, en om een businesscase te creëren voor hun snelle levering op gigawattschaal,” aldus Prof. Andreas Schafer, directeur van het Air Transport Systems Laboratory van UCL.

Alle roadmaps zijn te vinden op de website van IATA.