In de tentoonstelling Congo Tales, vanaf 14 september in Museum de Fundatie, worden verhalen en mythes verteld van bewoners van het Congobekken, het grootste tropische regenwoud ter wereld na het Amazonegebied. Op deze plek in Afrika werkte de organisatie Tales of Us vijf jaar aan Congo Tales.

The Mole

De initiatiefnemers van Tales of Us – producenten Eva Vonk en Stefanie Plattner – nodigden de Nederlandse portretfotograaf Pieter Henket uit om mee te werken aan het project. Samen met de lokale bevolking is onder andere een omvangrijke fotoserie gecreëerd waarmee het team nu aandacht vraagt voor de vrijwel onbekende regenwouden van het gebied met zijn bewoners. In de filmische en surrealistische portretten die Henket maakte komen de magie en mysteries van het voor de wereld zo belangrijke gebied tot leven.

The Youngest One

Mythologie

Congolezen die wonen in het Mbomo District in het Congobekken vertolken hun nooit eerder vastgelegde mythologie, gefotografeerd door top portretfotograaf Pieter Henket (bekend van zijn portretten van Lady Gaga, Eddie Redmayne, Mary J. Blige). In de foto’s van Henket zijn de Congolezen, hun mythen en het regenwoud de sterren waar het om draait. Tientallen kinderen die samen een mbomo (of boa constrictor) vormen, honderd Congolese vrouwen verzameld aan de rand van het woud of mannen die jagen op een mythische vogel. Ze vertellen de verhalen over bovennatuurlijke krachten die leven en dood controleren, initiatierites en natuurwetten die zich onttrekken aan de wetten van mensen. Magie en mysterie komen tot leven in het vrijwel onbekende gebied dat van grote waarde is voor onze planeet.

Henket is geen fotograaf die de werkelijkheid ‘betrapt’. Hij bouwt zijn composities zorgvuldig op. Door de stilering van zijn onderwerpen, gecombineerd met de manier waarop hij in zijn foto’s licht en kleur mengt, beweegt Henket zich tegelijkertijd op het gebied van de schilderkunst. Hij refereert daarbij op subtiele wijze aan de Hollandse meesters uit de 17de eeuw, die hij als geboren Nederlander van huis uit zo goed kent. Zo gebruikte hij bij de opnames in het regenwoud krachtige stroboscoopbelichting op accu’s om rembrandtesk licht te creëren voor een sfeer in zijn foto’s die naadloos aansluit bij de Congolese mythologie.

Aan de buitengewone fotoserie Congo Tales is 5 jaar gewerkt. De Congolese kunstenaar en filosoof Steve Regis ‘Kovo’ N’Sondé en de gelauwerde auteur Wilfried N’Sondé werkten voor het project aan het op papier zetten van in totaal 24 geselecteerde verhalen, welke te lezen zijn in het bij het project behorende boek Congo Tales. Aan de hand van de hartslag van een van ’s werelds krachtigste ecosystemen en de mensen die er wonen, blijken de mythologische verhalen van de Congolezen – over bovennatuurlijke krachten die leven en dood controleren, initiatierites, natuurwetten die zich onttrekken aan de wetten van mensen – een schatkist van universele wijsheid die zowel existentieel als pragmatisch is, met het ongerepte Odzala Kokoua National Park als decor, podium, en acteur.

The Woman on the Moon

Het baanbrekende Tales of Us project doet denken aan de werken van Joseph Campbell en de Gebroeders Grimm. Het is een boeiend product van kunst en fotografie en dat maakt Congo Tales zo’n knap staaltje van innovatieve milieucommunicatie. Interculturele en intercontinentale samenwerking is van onschatbare waarde om de natuur van onze planeet en onze gezamenlijke toekomst voor het voetlicht te brengen om te voorkomen dat het ten onder gaat.

Tales of Us wil via culturen van lokale bevolkingsgroepen maatschappelijke bewustwording creëren. Het is een doorlopend multimedia-project dat via een nieuwe invalshoek wil overbrengen hoe urgent het is dat ’s werelds krachtigste en tegelijk kwetsbaarste ecosystemen en de mensen voor wie het hun thuis is beschermd worden. Het project maakt korte metten met de gebruikelijke, door angst ingegeven milieuboodschap over het conserveren van gebieden die inmiddels kritiek zijn geworden voor het mondiale milieu en vertelt de verhalen van de mensen die er wonen op een volledig nieuwe manier. De lokale mythologie, legendes en overleveringen die de basis vormen van culturen van eeuwen vóór onze moderne beschaving worden door ’s werelds meest gevierde portretfotografen in scène gezet in de natuurlijke en ecologisch kritieke omgeving waaruit ze zijn voortgekomen.

De tentoonstelling in Museum de Fundatie is de vierde stop. De eerste tentoonstellingen vonden plaats in Mbomo en Brazzaville (Congo) waarna het project te zien was in het Barberini Museum in Potsdam. Naast 43 foto’s van Pieter Henket wordt de film The little fish and the crocodile getoond en zijn soundscapes van het Mbomo-regenwoud te horen van sound artist David Kamp. Congo Tales heeft nu al bijgedragen aan de verandering van de manier waarop het Congobekken en de mensen die er wonen worden waargenomen in de wereld. Het project stond op de voorpagina van de internationale New York Times én op de voorpagina van de kunstsectie van de nationale editie. Ook PBS News Hour, National Public Radio, Public Radio International en BBC World News publiceerden over Congo Tales.

Stunning new visual book tells stories of the Congo and its people through lush and imaginative photography’ – The New York Times

Rijksmuseum

Zes foto’s uit de serie zijn onlangs verworven door het Rijksmuseum. Fotograaf Pieter Henket heeft drie foto’s geschonken, de anderen zijn aangekocht dankzij het Stefanie Georgina Alexa Nühn Fonds/Rijksmuseum Fonds. Het Rijksmuseum geeft de foto’s voor deze tentoonstelling in bruikleen aan Museum de Fundatie.

Het team achter Congo Tales

Fotograaf Pieter Henket is een portretfotograaf uit New York die bekendstaat om zijn cinematografische stijl en het gebruik van licht, geïnspireerd op de schilderkunst uit de 17e-eeuw, de Nederlandse Gouden Eeuw. Hij kreeg beroemdheden voor de lens als Mary J. Blige, Eddie Redmayne, Mary-Kate Olsen, Sir Ben Kingsley, Kristen Stewart en William Hurt. In 2010 maakte hij de foto voor ‘The Fame’, het debuutalbum van Lady Gaga. Het iconische beeld maakte deel uit van de expositie American Woman in het Metropolitan Museum of Art in New York. Zijn eerste grote solotentoonstelling kreeg Pieter Henket in 2013 bij de opening van het verbouwde Museum de Fundatie. Henket werkte bij de productie van de shoots voor Congo Tales nauw samen met Roger Inniss van Boom Productions om het project internationaal onder de aandacht te brengen.

Tales of Us

Tales of Us is een organisatie die gerund wordt vanuit Berlijn, Duitsland. De organisatie werkt samen met een divers team vanuit alle hoeken van de wereld.

Managing director Tales of Us

Stefanie Plattner is een filmproducent uit Duitsland. Ze runt, naast Tales of Us, de film productiemaatschappij Storming Donkey Productions. Ze maakte Hördur, geregisseerd door Ekrem Ergün, en ter gelegenheid van het Internationaal filmfestival van Berlijn werd deze film door de German Film Critics Association uitgeroepen tot beste kinderfilm van 2015. Stefanie heeft Congo Tales zowel geproduceerd als gefinancierd, en werkt nu verder met Tales of Us om mensen op de onbekende plaatsen van onze planeet zoals het Congobekken via verhalen een podium te geven en te ondersteunen

Uitvoerend producten & Creative director Tales of Us

Eva Vonk (NL) heeft in 2013 het concept voor Congo Tales ontwikkeld en vervolgens drie jaar nauw samengewerkt met de mensen in het Mbomo District in het Congobekken om hun mythologie in kaart te brengen. Ze reisde de afgelopen jaren 10 keer heen en weer naar het Congolese Odzala Park.

Eva studeerde aan de Nederlandse Filmacademie in Amsterdam en heeft in Nederland diverse muziekvideo’s, commercials en korte films geproduceerd. Voor Tales of Us doet ze momenteel research in Iran, Pakistan en Roemenië.

Onderzoekers

Annie Lydie Idime en Maret Mouendet runnen de radiozender Odzala. Bosco Ekany zet zich in voor de gemeenschap in de regio Odzala. Samen hebben ze geholpen de lokale sprookjes, overleveringen en mythes te inventariseren voor Congo Tales.

Verhalen

De verhalen zijn bewerkt door Wilfried N’Sondé, auteur van de prijswinnende roman Le coeur des enfants léopards en de Congolese filosoof, performer en musicus S.R. Kovo N’Sondé.

Mogelijk gemaakt door

Auguste Miabeto, gespecialiseerd in Sub-Sahara Afrikaanse orale literatuur en tradities en directeur van C.I.R.E.C.K., International Center for Research-Education of the Kongo Civilization. Saïd Abitar, art director met wie Pieter Henket samenwerkte tijdens de shoots. Abitar is docent stage design aan de La Cambra kunstacademie in Brussel en werkt aan diverse films, theaterstukken en opera.

• Tentoonstelling: CONGO TALES – Told by the peoples of Mbomo
• Periode: 14 september 2019 t/m 5 januari 2020
• Locatie: Museum de Fundatie, Blijmarkt 20, Zwolle
• Open: di. t/m zo. 11.00-17.00 u