Het Haags Historisch Museum belicht van 30 november 2013 t/m 5 mei 2014 in de tentoonstelling Landgenoten -Onderdanen en Oranjes 1813-2013, 200 jaar koninkrijk vanuit het perspectief van de burger. De band tussen onderdanen en de Oranjes staat daarin centraal, vanaf het onzekere begin in 1813 tot vandaag de dag. Verhalen en meningen over de vorst, gecombineerd met persoonlijke bezittingen, geven een kijkje in de karakters van onze staatshoofden. Uniek is het meubilair van de Koninklijke wachtkamer van het voormalige Staatsspoor, evenals persoonlijke aankopen van de verschillende vorsten. Een speciaal kinderspoor laat ook jonge bezoekers kennismaken met dit stukje Nederlandse geschiedenis.
Onzekere tijden
Het is het jaar 1813 en het zijn onzekere tijden. Sinds 1811 is Napoleon aan de macht, met Den Haag als ‘bonne ville de l’empire’. Veel mensen zijn tevreden met het moderne, Franse bewind, maar anderen zien liever een zelfstandige regering met een Oranje aan het hoofd. Het tij begint te keren en in Den Haag zijn het drie heren die beginnen aan de omwenteling. Gijsbert Karel van Hogendorp, Frans Adam van der Duijn van Maasdam en Leopold van Limburg Stirum vormen het Driemanschap dat de komst van de nieuwe koning voorbereidt. Er wordt een afgezant naar Engeland gestuurd om prins Willem te vragen de oversteek naar Holland te maken. Zijn aankomst in Den Haag op 30 november 1813 wordt een ware triomftocht. Later wordt de prins als koning Willem I ingehuldigd in Amsterdam. Was iedereen in die tijd enthousiast over de nieuwe vorst? En waarom kon pas in 1869 een monument onthuld worden dat de gebeurtenissen van 1813 herdacht?
Op 30 maart 1814 wordt Willem I in de Nieuwe Kerk in Amsterdam ingehuldigd als soeverein vorst. Sindsdien heeft ons land vele koningen en koninginnen gehad. Aan de hand van verhalen en meningen van het volk en persoonlijke bezittingen maakt de bezoeker kennis met de karakters van de staatshoofden. Zo werd koning Willem III ‘koning Gorilla’ genoemd, en werd van koningin Juliana gezegd dat ze interesse had in het paranormale. In de tentoonstelling is een aardstralenkastje te zien dat bedoeld was om alle kwalijke stralingen te neutraliseren. Koningin Juliana liet zulke kastjes plaatsen in haar paleizen. Schilderijen en prenten van hoogte- en dieptepunten in de geschiedenis laten momenten zien waarop vorst en volk samenkwamen. Hoe werd dit door het volk ervaren?
Een speciaal kinderspoor met videofragmenten geeft ook de jonge bezoeker een indruk van de ingrijpende gebeurtenissen die zich 200 jaar geleden hebben afgespeeld en de koningen en koninginnen die ons land heeft gekend.
