De Vlaamse Oranjestad Diest is op zich al de moeite waard voor een bezoek. De omgeving ook! Mooie fietspaden brengen je naar de Basiliek van Scherpenheuvel: inderdaad boven op de heuvel. Op de knusse Markt van Zichem ga je terug in de tijd van de televisieserie de Heren van Zichem. Een ander hoogtepunt is een ijsje op de Lekdreef voor de historische Abdij van Averbode. Tijd voor het Fietsrondje van de Maand oktober 2023.

De fietsroute maakt een halve maan om het oude centrum van Diest. Wij kijken uit op het Begijnhof en kunnen de verleiding niet weerstaan om het hof te betreden. Kasseien zijn berucht in Vlaanderen, maar deze kinderhoofdjes slaan werkelijk alles.

Niet alleen scherp, schots en scheef, maar ook met diepe kuilen. Er staan aardig wat fietsen voor de deuren van de woningen op het Begijnhof. Blijkbaar is de slechte bestrating geen belemmering voor hen om te fietsen. Ach, het heeft ook iets authentieks. Dit is Vlaanderen!

Aan de andere zijde van de ring kijken we op tegen een stuk van de robuuste verdedigingswerken rond de oude stad. De toegangspoorten lijken op donkere ogen.

Voorbij de verdedigingswerken is het groene domein met de toepasselijke naam De Halve Maan. Het gebied tussen de stad en het riviertje de Demer is drassig. Ideaal om de stad te verdedigen, want zwaar oorlogstuig bleef er in steken en soldaten zakten weg in het moeras Heden ten dage speelt de Halve Maan een belangrijke rol in de recreatie en vrije tijd met onder andere een zwembad.

Inhoudsopgave van dit Fietsrondje van de maand

Door op een link te klikken scrol je direct naar een onderdeel van dit fietsrondje.

De Lindemolen

Hoog op de stadwallen lijkt een ideale plek om veel wind te vangen voor de Lindemolen. Deze standaardmolen prijkt hier pas sinds 1960. Daarvoor heeft de molen uit oorspronkelijk de 18e eeuw een ware rondreis gemaakt langs diverse plaatsen. De houten Lindemolen heeft de grootste molenkast van Vlaanderen.

We blijven eerst fietsen in het stroomgebied van de Demer. De fietspaden door het sompige land zijn heerlijke rustig en van goede kwaliteit. Geleidelijk dient een heuvelrug aan, maar een soort gleuf voert ons dwars door de heuvel.

Welkom bij Maria

Reeds van verre zien wij al de basiliek van Scherpenheuvel boven de heuvel. Al sinds de middeleeuwen wordt Maria in deze plaats vereerd. De huidige basiliek is een initiatief van Isabella van Spanje, dochter van de Spaanse koning Philips de Tweede en landvoogdes van de Spaanse Nederlanden rond het jaar 1600.

De bombastische kerk is opgetrokken uit dankbaarheid voor het verdrijven van de calvinisten uit de Zuidelijke Nederlanden.

Na de inwijding van de kerk in 1627 kwam Isabella naar voren, met haar handen vol met goud en juwelen. Zij gooide haar kostbaarheden neer op de altaartrappen om te beduiden dat aardse goederen niet de hoogste waarden zijn in het leven. De mensen rondom haar volgden dit voorbeeld. Tot op vandaag is deze gewoonte nog in gebruik. Nog altijd stromen de bedevaartgangers uit heel België naar deze voor hen heilige plaats.”Welkom bij Maria” staat bij de ingang van de basiliek.

Wederom in het stroomgebied van de Demer wordt het weer vlakker. In het landschap vallen een aantal kolossale Brabantse vierkanthoeves op. Sommige van deze boerderijen lijken wel kastelen. Deze vormgeving zou ontstaan om de bezittingen gemakkelijk te kunnen verdedigen tegen roversbenden. Hier wordt echter ernstig aan getwijfeld.

De maagd in de toren

Wel ter verdediging was de dikke Maagdentoren van Zichem. Deze donjon van 26 meter hoog stamt uit de 14e eeuw.

De toren werd een aantal keren verwoest zoals in 1572 tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De naam Maagdentoren komt uit een legende. Een de dochters van de steenrijke en in aanzien staande Renier II van Schoonvorst was smoorverliefd op een eenvoudige landbouwer: een onaantrekkelijke partij. Van Schoonvorst vreesde dat zijn dochter haar maagdelijkheid zou verliezen. In dat geval was zij niets meer waard om een stevige bruidschat te incasseren. Hij liet de toren bouwen om er zijn dochter in op te sluiten. Destijds was dat midden in de Demer om te voorkomen dat dochterlief zou vluchten. De enige contacten die de vrouw had waren vluchtig met haar zus die eten drinken kwam brengen.

Uiteindelijk gooide ze zich uit verdriet en eenzaamheid van de toren en kwam zo te sterven

Uiteindelijk gooide ze zich uit verdriet en eenzaamheid van de toren en kwam zo te sterven. De Maagdentoren raakte in verval. In 2015 is de toren ingrijpend gerestaureerd. Boven op de toren is nu een uitkijkplatform. Je hebt vooral een fraai uitzicht over de ooievaarsnesten in de Demervallei. Van de Maagdentoren is het nog maar een klein stapje naar Zichem zelf.

De Heren van Zichem

Het kleine stadje kreeg bekendheid door de Vlaamse TV-serie de Heren van Zichem in 1969 – 1972. De serie was een compilatie van een aantal boeken van streekschrijver Ernest Claes. Belangrijkste personage is de Witte, ook wel Wittekop. De Koninklijke Harmonie Koninklijke Sint-Cecilia uit Zichem speelde de tune van de serie: de mannekes van plezier.

Deze tune bezorgde het muziekgezelschap faam tot over de grenzen. De harmonie oefent nog steeds in de zaal van het café de Heren van Zichem op de Markt.

De inspiratie voor de inrichting van de Markt is opgedaan in de Zuidfranse Provence. Midden op de Markt staat de muziekkiosk. De Koninklijke geeft daar in ieder geval een keer per jaar een concert met als hoogte punt de tune uit de serie. Heel de Markt zingt mee.

Een bezoek een het museum in het geboortehuis van Claes laten wij niet aan ons voorbij gaan. Helaas blijkt Frituur de Witte gesloten.

De Lekdreef

Aan de overzijde van de Demer klimmen we weer omhoog. Deze keer naar de Abdij van Averbode. We dalen af op het wegdek van de Abdijstraat. De lange laan heeft de bijnaam de Lekdreef vanwege de ijscoventers. Ooit stonden er rijen met ijsverkopers aan beide kanten. Tegenwoordig zijn het er nog maar 2, maar het ijs smaakt uitstekend. “Dit is echte boerenhoevenijs,” legt de ijscoman ons uit.

Op het fietspad langs de spoorbaan komen we terug bij het station van Diest. We gaan eerst naar de Grote Markt om een terras uit te zoeken voor een streekbiertje.

Route-informatie

Fietsroute: Diest-Averbode
Land: België
Provincie: Vlaams-Brabant
Lengte: 40 km
Beginpunt: station Diest
Eindpunt: station Diest

Routebeschrijving met knooppunten

Met je rug naar het station naar rechts. Je komt op fietsknooppunt 32. Volg de knooppunten. 33, 88, 34, 38, 91, 92, 93, 59. 57, 81, 56, 18, 25, 83, 58, 86, 87, richting 32. Kort voor dit knooppunt ben je weer bij het station.

Fietsverhuur in Diest

Fietspunt bij het station: ook e-bikes en tandems. Provinciaal Domein de Halve Maan. Stadsfietsen en slechts een paar e-bikes (tijdig reserveren).

Meer over Vlaams-Brabant bij Toerisme Vlaams-Brabant en
Toerisme Vlaanderen.

Horeca en winkels onderweg

• 12 km Jastibar met terras. Open van 14:00 – 19:00 uur. zaterdag en zondag vanaf 11:00. Op dinsdag gesloten.
• 16 km Scherpenheuvel. Voor de basiliek is ruime keuze.
• 19 km Zichem. Heren van Zichem met terras op de Markt. Open van 10:00 – 24:00 uur. Op maandag gesloten.
• 32 km Abdij van Averbode. IJsje op de Lekdreef.
• 32.5 km. Brasserie de Vijvers met terras in het bos. Open van 11:30 – 22:00 uur. Op maandag en dinsdag gesloten.

Diest

Diest is de Oranjestad van België. Van 1499 tot 1794 was Diest nauw verbonden met het Nederlandse huis van Oranje-Nassau. Diverse telgen uit het huis van Oranje mochten zich heer van Diest noemen. De oudste zoon van prins Willem van Oranje, Filips-Willem ligt hier begraven. Deze zoon was aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog in 1568 uit de universiteit van Leuven ontvoerd in opdracht van Spaanse koning Filips II. De Prins kreeg in Spanje een katholieke opvoeding en diende als gijzelaar. Hierdoor werd de Prins Maurits, de tweede zoon van Willem van Oranje de opvolger als Stadhouder. Vader en zoon hebben elkaar nooit meer terug gezien. De Zuidelijke Nederlanden bleven Spaans. In 1600 kreeg de Prins zijn bezittingen in Zichem en Diest terug en reisde naar de Zuidelijke Nederlanden. De Franse bezetting in 1795 maakte een einde aan deze band met de Oranjes. In 1963 werd Diest lid van de toen opgerichte Unie van Oranjesteden.

Grote Markt

Op de prachtige Grote Markt pronkt de oorspronkelijk Romaanse Sint-Sulpitiuskerk Tussen 1321 en 1533 besloot men echter deze te vervangen door een gotisch bedehuis dat in de loop van de daaropvolgende eeuwen voortdurend kleine wijzigingen onderging. In deze kerk in het graf van Filips Willem van Oranje.

Veel gevels op de Grote Markt dateren uit de 17de en de 18de eeuw. Het neoclassicistische stadhuis is van 1725. In de gewelfde kelder is het interessante stedelijke museum, met tal van herinneringen aan de tijd van de Oranjes.

Begijnhof

Het Diestse begijnhof is zonder twijfel het gezelligste en best bewaarde begijnhof van België. De straten lopen mooi parallel en vormen een dambordpatroon. Wat zeven eeuwen van vroomheid nalieten behoort thans tot het werelderfgoed.

Het begijnhof is gesticht in 1253. maar de meeste huizen dateren uit de 17^e en 18^e eeuw. De in ijzerzandsteen opgetrokken begijnhofkerk is uit de 13^e en 14^e eeuw. Het Begijnhof is door UNESCO erkend als Werelderfgoed.

Verdedigingswerken

Na de verloren slag tegen de Nederlanders tijdens de Tiendaagse veldtocht in 1831 werden verdedigingswerken gebouwd rond de stad. De stad werd geheel ommuurd.

Deze wallen konden niet voorkomen dat ook Diest werd in 1914 werd bezet door de Duitsers. Na de Eerste Wereldoorlog is het grootste deel van de verdedigingswerken ontmanteld om ruimte te maken voor uitbreiding van de stad. Een deel van de vestingwerken uit de 19e eeuw staat nog fier overeind. 25) Ook overeind staat nog de Citadel. Pas in 2011 vertrokken de laatste militairen. Aanvankelijk gingen te toekomstplannen naar nieuwbouw van het ziekenhuis. Deze zijn niet door gegaan. Nu moet het bastion een mix aan stedelijke functies krijgen met kunst en toeristisch onthaal. De Citadel moet het centrum als het ware vergroten.

Op een ander deel van de vestingwallen ontstond het recreatiegebied De Halve Maan. Dat zich prachtig uitstrekt over het moerasachtige gebied buiten de verdedigingswallen.

Tiendaagse Veldtocht

Diest was een belangrijk strategisch punt tijdens de Belgische Opstand in 1831.
Na de val van Napoleon te Waterloo in 1815 werden de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden herenigd.

De verschillen tussen het calvinistische noorden en het katholieke, Bourgondische zuiden bleken na 167 jaar scheiding groot. Het lag echter vooral aan de autoritaire houding van Koning Willem I, dat de zaak op de spits gedreven werd. De koning nam de grieven van de zuiderlingen totaal niet serieus en wilde de Belgen teveel de Noord-Nederlandse, calvinistische wijze van denken en besturen opleggen. Protesten mochten niet baten. In 1830 kwam dit in Brussel tot een uitbarsting. De Belgen kwamen in 1830 gewapend in opstand. Koning Willem I had even tijd nodig om een grote troepenmacht te mobiliseren, maar na enkele maanden voorbereiding trok zijn leger op naar het zuiden. Hij had succes. Tijdens de Tiendaagse Veldtocht van 2 tot 12 augustus 1831 sloegen de Nederlanders bij Diest een bres tussen het Scheldeleger en het Maasleger van de opstandige Belgen. Het einde van de opstand leek nabij. De Belgen kregen echter hulp van een omvangrijke Franse troepenmacht. Onder deze druk moest het Nederlandse leger zich terugtrekken. Met grote tegenzin erkende Nederland uiteindelijk in 1839 de onafhankelijkheid van België. Hiermee kwam een einde aan de korte hereniging van de Nederlanden. De verhoudingen tussen Nederland en België bleven nog zo’n 100 jaar slecht.

Voor informatie over Diest is te vinden bij Visit Diest

De Abdij van Averbode

Boven op een heuvel, op de grens van de provincies Antwerpen, Belgisch-Limburg en Vlaams-Brabant doemt als baken de Abdij van Averbode op. De oudste delen van de abdij der Norbertijnen dateren uit de 17^e eeuw, maar het complex is de loop der eeuwen aanzienlijk uitgebreid.

Het voormalige koetshuis is thans de Abdijboekhandel. Op de zuidelijke hellingen van de heuvels in de omgeving van Averbode stond het tot de Franse bezetting in 1795 vol met wijnranken. Ter bescherming van hun eigen wijn kapten de Fransen alle wijngaarden in de gebieden die zij ingelijfd hadden. Op de drukkerij van de abdij werkte de later bekende Vlaamse schrijver Ernest Claes. Het graf van de schrijver ligt in de schaduw van de Abdij.

Op het college van Herenthals (1898 –1905) mocht bij uitsluitend Frans spreken. Voor het zingen van het lied de Vlaamse Leeuw kreeg de jonge Claes stokslagen. Dat werkte bij Claes volkomen averechts. Het was voor de latere schrijver juist een aanmoediging om aan te tonen dat het Vlaams veel meer is dan een onbeschaafd boerentaaltje, zoals men destijds in ‘betere Vlaamse kringen’ dacht. Zijn boeken spelen zich vooral rond zijn geboortegrond af.

Verblijf tips voor overnachten in Diest

In Diest en omgeving zijn leuke accomodaties zoals hotels en campings te vinden waar je prima kunt overnachten voor een goede prijs. Bekijk de tips.

Hotel de Franse Kroon

Traditioneel huis en klassieke inrichting. Toch uitstekend comfort. Met lift. Grote kamers. Aardige gastheer. Centraal gelegen. Prima ontbijt. Bekijk Hotel de Franse Kroom hier.

Orange City Hotel

Romantisch 16e eeuws huis, maar toch modern comfort. Ruime kamers. Geen lift. Ruim ontbijt. Prima ontvangst. Centraal gelegen. Zie hier de tarieven van Orange City Hotel.

Bistro Hotel de Modern

Keurig hotel. Efficiënt ingericht. Ruime badkamer. Goed ontbijt. In de bistro kun je ’s avonds lekker eten. Bistro Hotel de Modern ligt op loopafstand van het centrum van Diest.

Kamperen in de regio Diest

• Camping het Swinnenbos

• Op het provinciaal domein de Halve Maan in Diest zijn 2 trekkershutten en er zijn plaatsen voor campers. Helaas is er geen veldje voor tenten.

Lees ook dit nieuws

Fietsrondje van de Maand: Het Boterland rond de IJzertoren Diksmuide (mei 2023) Fietsrondje van de Maand: Smokkelroute De Groote Heide Cranendonck (juni 2023) Eurovelo 5 België is fietsroute van het Jaar 2023 Fietsrondje van de Maand: Tiegemberg (augustus 2023) Bobbejaanland is klaar voor seizoen 2023