Ingeklemd tussen de Hollandse IJssel en de Lek ligt een uniek poldergebied met dunne strookjes grasland omgeven door water. De onderlaag is zo slap, dat het gebied ongeschikt is voor zwaar verkeer. Dit maakt de Krimpenerwaard nu juist aantrekkelijk om te fietsen. We beginnen en we eindigen echter in het historische centrum van Gouda aan de andere oever van de IJssel.

Voor we de rust van de Krimpenerwaard induiken, krijgen we eerst tochtje door het centrum van Gouda. Natuurlijk voeren de fietsknooppunten ons over de Markt, waar we met uitzicht op het stadhuis, de Waag en de Sint-Janskerk genieten van koffie met een onvervalste Goudse stroopwafel. Zou Anton Pieck hier inspiratie op gedaan hebben voor zijn sierlijke illustraties?

Over de grachten komen we bij de oevers van de Lek. Het is even een herrie op het fietspad langs een doorgaande weg, maar al snel bewegen wij ons voort op een weggetje dat is verboden voor autoverkeer, behalve voor landbouwvoertuigen. Tussen de knotwilgen nemen we een reeks van smalle strookjes weiland waar. Dit is karakteristiek voor de Krimpenerwaard. Een tractor met volgeladen aanhanger passeert ons. Het lijkt alsof de bodem danst door het zware gewicht. Dit komt door de dikke veenlaag waar het asfalt feitelijk op drijft.

de Lek

Een picknickbankje op het onderstuk van een afgebrande molen biedt ons een verhoogd uitzicht. Het weiland wordt onderbroken door een bos: het Loetbos, dat veertig jaar geleden is aangelegd om de natuur weer een kans te geven om ook iets van de oude glorie terug te leven. Ooit was de Krimpenerwaard bedekt met moerasbos, totdat de mens ingreep. Door het bos loopt het kronkelende riviertje de Loet. Je kunt er langs fietsen over het fietspad, maar ook op varen in een kano of roeiboot. Vanuit het water krijgt je toch een geheel ander beeld, dan vanaf naast het water.

Verhoogde Lekdijk

Lekkerkerk is de eerste plaats die we aandoen op onze route. Dit dorp was brandpunt van landelijk nieuws door het gifschandaal in een nieuwbouwwijk uit de jaren ’80. Oud-TV-ombudsman Hans Ouwerkerk had als burgemeester een zware taak, maar wist als oud-mediaman wel een beeld naar buiten te brengen dat er van alles aan werd gedaan. In de oude kern gaat het leven gezapig als vanouds. We moeten flink schakelen om tegen de Lekdijk op de komen. De dijk is hier pas in 2015 opgehoogd naar de dreiging van overstromingen in 1995.

Lekkerkerk

Ieder voordeel heeft zijn nadeel. Wij krijgen een mooier uitzicht over de Lek, maar bewoners van veel dijkhuizen zijn hun uitzicht over de rivier kwijt. Nooitgedacht staat er op een fraai optrekje. Zou dan slaan op geen uitzicht meer. We volgen de Lekdijk tot Schoonhoven. Het dorpscafé de Stappers van Ammerstol ziet er aantrekkelijk uit. Het tapt zelf echt Alfa bier uit Limburg. Helaas is de bruine kroeg nog gesloten. Meer geluk hebben we in Hotel Belvédere aan de Lek in Schoonhoven. In het restaurant lijkt het of de tijd heeft stil gestaan met een prachtig wanddecoratie in de stijl van art deco.

dorpscafe de Stappers

De scheve toren van Schoonhoven

Schoonhoven is geen dorp maar staat al eeuwen bekend als het stadje van de zilversmeden. Nog altijd je er diverse ateliers. De Vakschool Schoonhoven is een gerenommeerde opleiding voor zilversmeden, maar ook voor het bewerken van goud en sieraden. De haven ligt er bij als een schilderij. Er zijn ooit plannen geweest voor een brug op de Lek, maar sinds jaar en dag moet men het doen met een veerpont.

De scheve toren van Schoonhoven

Het is een genot om te fietsen langs de oude grachten en de smalle straatjes. De toren van de Grote Kerk staat echt angstaanjagend scheef. Met enig gebibber fiets we er langs. Bijna was besloten om de toren, die inmiddels anderhalve meter uit de lood stond te slopen, maar uiteindelijk is de toren van 1927 tot 1934 gerestaureerd. Zestig betonpalen moeten voorkomen dat de toren omvalt. De volgende verrassing is het riviertje de Vlist. Hollandser kan het landschap bijna niet met boerderijen en hooibergen langs de rijkelijk begroeide oever. Op het water gedijen tal van weelderige waterplanten. De vele bochten zorgen iedere keer weer voor een ander blikveld.

de Vlist

Kampioen boerenkaas

In de Krimpenerwaard produceren veel boerinnen hun eigen boerenkaas. Zou eigenlijk boerinnenkaas moeten heten. Kaasmakerij Van Eijk werd in 2015 Cum Laude Nederlands kampioen. In het bedrijf is een boerderijwinkel. Open op dinsdag, vrijdag en zaterdag. Achter een plas nemen we de toren van Haastrecht waar. We herinneren de huldiging van schaatser Hein Vergeer op het bordes van het toenmalige Raadhuis. We zijn weer terug op de dijk langs de IJssel. De nieuwbouwwijken van Gouda blijven op afstand van de rivier, zodat we in alle rust op ons fietspad naar de oude stad fietsen. De Markt ligt er nog prachtig bij. Tijd voor ons afscheidsdrankje met een portie kaas.

voormalig Raadhuis van Haastrecht

Routeinformatie

Fietsroute: Krimpenerwaard
Land: Nederland
Provincie: Zuid-Holland
Lengte: 50 kilometer
Beginpunt: Gouda-station
Eindpunt: Gouda-station

De route

Verlaat het station aan de centrum-zijde. Met je rug naar het station naar links en schuin rechts langs de kerk Vredebest. Bij verkeerlichten n kom je bij een brug. Ga deze brug over en je bent op de fietsknooppunten. Volg 41, 40, 9, 10, 11, 13, 16, 12 18, 20, 25, 68, 67, 62, 64, 76, 37, 10, 13, 11, 30, 27, 12, 34, 35, 40, 41, 42. Je bent weer bij het station.
Aan de achterzijde van het station zijn fietsen te huur. Tel. 0182 – 516111.

Horeca onderweg

Na het verlaten van Gouda kom je 15 km niets tegen

• 15 km, Kanocentrum het Loetbos, geen maaltijden, in de winter zeer beperkt open.
• 15,2 km café restaurant de Loet, maandag en dinsdag gesloten, maar op zondag open.
• 30 km, eetcafé het gebouw in Ammerstol,met uitzicht op de Lek, alleen op zaterdag en zondag overdag open.
• 33 km, hotel Belvedere, net aan het begin van Schoonhoven, met uitzicht op de Lek, alle dagen open. In Schoonhoven treft je meer keuze.
• 39 km, café de Vlist, aan de overkant van de Vlist, maandag en dinsdag gesloten.
• 39,5 km Vlistertee, aan de overkant van de Vlist, alle dagen open.

Krimpenerwaard

De Krimpenerwaard ligt ingeklemd tussen de Zuid-Hollandse IJssel, de Lek en het stroompje de Vlist. Met 2 meter onder de zeespiegel is de Krimpenerwaard een polder. De polder is vrij geïsoleerd, ondanks dat de Agglomeratie Rotterdam zich uitstrekt tot Krimpen aan de IJssel in de westpunt van de Krimpenerwaard. De Polder heeft geen Brug over de Lek en tussen de uiterste westpunt en Gouda zijn geen bruggen over de IJssel. Sinds 2015 zijn alle gemeenten in de Krimpenerwaard samengevoegd tot een gemeente, met uitzondering van Krimpen aan den IJssel, dat een zelfstandige gemeente is. De Krimpenerwaard is onderdeel van de bible belt. De SGP en de CU zijn sterk vertegenwoordigd in de gemeenteraad, maar hebben niet de meerderheid. De zondagsrust wordt wel stringent gehandhaafd. Veel horeca is op zondag gesloten. De plaatsen Schoonhoven en Haastrecht lijken hierop een uitzondering.

De Krimpenerwaard was oorspronkelijk een veenmoeras en niet geschikt voor bewoning. Pas in het jaar 1000 werd het grote moerasbos aangepast voor bewoning door de graven van sloten voor de afwatering naar de aangrenzende rivieren. Door de drooglegging klinkte het moeras in en kwam de Krimpenerwaard onder het niveau van de rivieren te liggen en moesten dijken worden aangelegd. Molens zorgden voor de afwatering. Later werden gemalen gebouwd om te zorgen dat het water op peil blijft. Helaas zijn veel “overbodige molens” afgebroken.

Dansende bodem

De Krimpenerwaard is nog steeds bedekt met een dikke veenlaag, waardoor er regelmatig verzakkingen op treden. In het begin van de 19e eeuw kwam er een groot plan om massaal te steken. Gelukkig bleek de turf uit de Krimpenerwaard van een dergelijke slechte kwaliteit, dat deze absoluut niet wilden branden. De plannen zijn daarop afgeblazen.

Kenmerkend voor de Krimpenerwaard zijn de langgerekte strookjes weiland tussen de sloten en afwateringskanaaltjes: een slagenlandschap noemt men dit. Langs de rivieren waren steenfabrieken en scheepswerven, maar in de polder was vooral veeteelt een belangrijke bron van bestaan. Het produceren van stenen was aanvankelijk handwerk. De inwoners van Gouderak gebruikten de stenen ook als wapen tegen vijandige indringers. De Gouderakker kregen daarop de bijnaam stenengooiers. Door de dichtbijheid van grotere steden is de Krimpenerwaard steeds meer een woongebied voor forenzen geworden. De rustige enclave tussen de rivieren heeft ook aantrekkingskracht op kunstenaars. In ruim 250 ateliers wordt inspiratie opgedaan voor creativiteit. Opmerkelijk in het landschap zijn de pestbosjes. Hier werden de kadavers van aan de pest gestorven vee begraven. De bosjes lagen ver van de boerderijen en een ring van water moest voorkomen dat het gezonde vee in de buurt van het bosje kon komen.

Gouda

Gouda is de stad van de kaarsen en de kazen. Goudse kaas is wereldberoemd. Echter niet alle Goudse kaas komt uit Gouda, want de naam Gouda is niet beschermd en de kaas mag dus overal ter wereld gefabriceerd worden. Gouda Holland is sinds 2010 wel beschermd. Kaas met deze naam moet in Nederland worden geproduceerd met melk van Nederlandse koeien.

Een specialiteit is de Goudse boerenkaas, die niet uit fabrieken komt, maar nog altijd ambachtelijk wordt bereid op de boerderij. De kenmerkende smaak komt door het gebruik van rauwe melk, zo uit de koe. De kennis wordt al sinds eeuwen overgebracht van moeder op dochter. Op de Markt van Gouda staat een beeld van de kaasboerin.

De Markt

De meeste belangrijke bezienswaardigheden treft je op of rond de Markt.

Het stadhuis uit een sprookjesboek

Als een plaatje ontsnapt uit een sprookjesboek staat midden op de Markt het middeleeuwse stadhuis. Zo moet een stadhuis eruit zien. Gouda heeft een van de weinige gotische stadhuizen van ons land, maar dit meesterwerk overtreft ook vele exemplaren in andere landen. Het opvallende karakter wordt geaccentueerd doordat het stadhuis los staat en je er op de Markt omheen kunt lopen. Ook het interieur is bijzonder met als hoogtepunt de wandbekleding van de trouwzaal. Wie wil hier niet het jawoord geven?

De Waag

In de Waag uit 1668 werden vroeger de Goudse kazen gewogen. Net als in Alkmaar vond hier de kaasmarkt plaats. Tegenwoordig worden de kazen op andere wijze verkocht en gedistribueerd. In het monumentale gebouw is nu het Kaas- en Ambachtenmuseum.

de Waag

Hotel de Zalm bijna gesloopt

Niet opvallend is Hotel de Zalm. Maar als sinds 1522 is hier een herberg. In 1995 dreigde sloop, omdat het pand niet meer voldeed als hedendaags hotel. Er kwam echter breed verzet in Gouda. Hoogtij voor de lokale suffertjes, die er dankbaar op inhaakten en hun bladen volschreven over de strijd om de Zalm. De Zalm is nu geen hotel meer, maar wel een grand-café en restaurant met terras.

Het gebrandschilderde glas van de Sint-Janskerk

Met een lengte van maar liefst 123 meter is de Sint-Janskerk de langste kerk van ons land. De oudste delen van het godshuis dateren uit de 13e eeuw, maar het merendeel van de kerk is gerealiseerd in de 15e en 16e eeuw. In 1573 werd de kerk van de katholieken ontnomen en overgedragen aan de hervormden.

Opmerkelijk is het grote aantal gebrandschilderde ramen. De Sint-Janskerk bevat 50% van dit glas uit de 16e eeuw dat in Nederland werd geproduceerd. Met de dreigende oorlog in het vooruit zijn alle deze ramen in 1939 verwijderd en veilig opgeslagen. In vensters van de kerk kwam gewoon glas. Na de oorlog is de oude glorie weer in ere hersteld.

Lees ook dit nieuws

Bezoek de ANTOR Trade Workshop op 24 mei