Koningin Juliana was een lieve vorstin. Contributor Royan van Velse ontmoette haar meerdere keren in de tijd dat ze staatshoofd was. Bijna 20 jaar na haar overlijden bezocht hij in de 15^e eeuwse Nieuwe Kerk in Amsterdam de ‘Eeuw van Juliana’, een emotionele tentoonstelling over deze moeder van het volk.

Paleis op de Dam en Nieuwe Kerk

Juliana Regina

Juliana werd in 1948 koningin der Nederlanden en bleef op de troon tot op haar 71^e verjaardag in 1980. Ze was waarlijk geliefd bij het volk en was bepaald geen conventionele monarch.

Een entree met koninklijke allure

75 jaar na haar inhuldiging in 1948 laat een tentoonstelling haar leven zien. In de kerk waar ze werd gekroond voert een respectvolle en groots opgezette expositie de bezoekers langs haar leven en haar verrichtingen. Zodra je binnenkomt in de kerk naast het Paleis op de Dam, sta je al tussen de kroningscalèche en een podium waarop de inhuldigingsjurk wordt tentoongesteld. Het is onmiddellijk royaal, persoonlijk en indrukwekkend. Vierhonderd voorwerpen die aan haar verbonden zijn leiden je door de publieke en persoonlijke kant van haar bestaan.

Vitrine met speelgoed en kinderkleding

Detail van de vitrine

Tot leven

De jonge prinses komt allereerst tot leven middels haar kleertjes en haar speelgoed, dit alles in een vitrine onder de prachtige glas-in-lood ramen van de kerk. Mensen lopen over een vloer waarin herinneringsstenen zijn verwerkt ter nagedachtenis aan onder meer schrijvers Hella S. Haasse en Willem Frederik Hermans. Elders in de kerk liggen de zogenaamde ‘rijke stinkerds’, onder al dan niet versierde grafstenen. Amsterdammers met voldoende middelen konden in de kerk hun laatste rustplaats kopen. Omdat ze niet begraven waren in aarde kon je heel vroeger de lichamen na verloop van tijd ruiken, vanwaar de toepasselijke uitdrukking.

Herinneringen aan het huwelijk tussen Juliana en Bernhard

Wandelend door de kerk begeef je je door de jaren tussen 1948 en 1980. Het zijn herinneringen aan staatsbezoeken, aan een huwelijk, aan de prinsessen die daaruit voortkwamen, en aan gelukkige dagen op paleis Soestdijk. De bruidsjurk is zelfs te bewonderen, net zo mooi als toen. Het servies dat vanaf de jaren 60 werd gebruikt voor staatsbanketten, wordt uitgebreid uitgestald op een majestueus gedekte tafel. Opvallend zijn de zilveren doosjes met sigaretten naast de borden, evenals de asbakken. Het is geen praal maar authentieke pracht en je kunt alleen maar gissen naar welke grootheden van deze borden hebben gegeten.

Staatsbanket

Limo

Zelfs de zwarte Rolls Royce Silver Wraith die in 1958 werd besteld staat hier geparkeerd, met op de deuren van de limousine nog steeds het monogram van de koningin. De Nederlandse vlaggen met de gouden kroon aan de voorkant doen je geloven dat de auto ieder moment weer kan gaan rijden. De auto is mooi maar koningin Juliana ging graag met de fiets op pad, ook om zelf boodschapjes te doen, vergezeld van een hofdame.

De Rolls

Een bijzondere koningin

Grote foto’s en veel filmmateriaal maken deze tentoonstelling levendig. De expositie is er tot 10 april 2023. Het aftreden van Juliana stond voor het einde van een bijzonder tijdperk. Haar periode werd gekenmerkt door de wederopbouw na de oorlog, maar ook door de nodige schandalen die de monarchie bedreigden.

De jaren op Soestdijk

Juliana overleed in 2004 en werd 94 jaar oud. Ze werd niet begraven in de Amsterdamse kerk maar bijgezet in de koninklijke grafkelder in Delft. En toch is de Nieuwe Kerk in de hoofdstad op zich al een bezoek waard.

Een oude Nieuwe Kerk

De Nieuwe Kerk is feitelijk een oude kerk waar nog steeds de Nederlandse staatshoofden worden gekroond. De monarchie, die ontstond met een Franse koning, bestaat inmiddels al 200 jaar. De eerste koning van ons land, Lodewijk Napoleon, woonde in het paleis naast de kerk.

Calèche met op de achtergrond de orgelpanelen

De beeldenstorm in de 16^e eeuw en branden hebben veel erfgoed doen verdwijnen. De kerk zelf voelt wat kil en leeg aan, alsof het eigenlijk geen kerk meer is, alsof God het Huis verlaten heeft. Het hoofdorgel wordt verborgen achter rijk versierde panelen en het praalgraf van de nationale zeeheld Michiel Adriaanszoon de Ruijter is niet altijd zichtbaar vanwege de wisselende tentoonstellingen. Dat laatste is een reden te meer om eens terug te komen.

Een expositie als onderdeel van de kerk

De ramen, het houtwerk, de vloeren en het houten plafond doen je evenwel beseffen dat dit gebouw niet zomaar een bouwwerk is. In de stenen zit zevenhonderd jaar vaderlandse geschiedenis die steeds weer wordt verrijkt. De kerk getuigt van de begindagen en van de gloriedagen van Amsterdam. Het is niet voor niets de belangrijkste kerk van het land, en keer op keer extra interessant dankzij de wisselende tentoonstellingen.

Eén van de glas-in-loodramen

Lees ook dit nieuws

Dit zijn de beste steden om alleen te reizen op 8 maart Internationale Vrouwendag Een nieuwe familietentoonstelling over bouwen, huizen en wonen in NEMO Bunk Amsterdam biedt unieke ervaring ter ere van heropening Kahmann Gallery viert vrouwelijk perspectief met expositie ‘Women by Women’ Zevende editie VRDays Europe strijkt neer in Amsterdam A Perfect Day Tekenshow is terug