Wanneer je via de Waalbrug Nijmegen binnenrijdt, zie je het staan aan de linkerkant: een standbeeld van Traianus, de man die in 105 na Christus stads- en marktrechten schonk aan de oudste stad van Nederland. Deze Romeinse keizer heeft Ulpia Noviomagus Batavorum gesticht, het latere Nijmegen. Enkele jaren voor Christus waren de Romeinen echter al aanwezig in de regio en vestigden ze zich op de Hunnerberg. Contributor Royan van Velse waagde zich in hun voetsporen.

Keizer Traianus

Ruitermasker

Aan de noordzijde van het eiland Veur Lent, dat in de Waal ligt, word je verwelkomd door nog een herinnering aan de Romeinse tijd. Hier staat een 6 meter hoge replica van een zilveren Romeins masker dat ruim 100 jaar geleden uit de Waal werd gevist. Je kunt niet om het oude Rome heen wanneer je Noviomagus bezoekt, het Gelderse Nijmegen.

Het gezicht van Nijmegen

Het zilveren masker zelf wordt tentoongesteld in museum Het Valkhof. In dit museum wordt maar liefst 5000 jaar plaatselijke geschiedenis gedeeld aan de hand van kunst en archeologie. De uitgebreide expositie over de Romeinse tijd toont bodemvondsten die 400 jaar Romeinse overheersing doen ontdekken. De gezichtshelmen zijn daar een onderdeel van. Deze werden door Romeinse ruiters gedragen in de strijd. De met hoogwaardig zilver bedekte maskers werden in die tijd met behulp van riemen aan de helm bevestigd. Ze dienden zowel ter bescherming van het gelaat als ter afschrikking van de tegenstanders.

Het authentieke masker

Een ander topstuk uit de collectie is de kalkstenen godenpijler. Dit is een overgebleven deel van een zuil die was opgericht ter ere van keizer Tiberius. De zuil is al ruim 2000 jaar oud en is pas in 1980 gevonden tijdens opgravingen in het Nijmeegse Kelfkensbos.

Een prachtige expositie met rechts de kalkstenen godenpijler

Archeolab

Door de zalen van het museum wandel je door de eeuwen. Je verlaat op een gegeven moment de Romeinse tijd maar die kom je weer tegen wanneer je de trappen afloopt naar beneden. In het Archeolab kunnen kinderen het oude Rome voelen door met alledaagse voorwerpen van toen te experimenteren. Er kan met een weegschaal worden geoefend en zoals het vroeger ging met een katapult worden geschoten. Er kan gebouwd worden of er kunnen scherven van oude potten worden gesorteerd. Eerlijk gezegd vinden niet alleen kinderen het leuk om te doen.

Even een Romein zijn is zelfs voor deze volwassen Franse toeristen leuk

De Bastei

Niet ver van het Valkhof ligt familiemuseum de Bastei. De voormalige verdedigingstoren uit de 16^e eeuw vertelt op zijn beurt de geschiedenis van Nijmegen. Al snel sta je oog in oog met een stuk Romeinse stadsmuur uit de 4^e eeuw. Pragmatisch genoeg werd de muur eeuwen later gebruikt als achterkant van een kelder.

Romeinse stadsmuur

In de Kanonsgang van het museum wordt de stadsgeschiedenis nog eens toegelicht en dat begint met de Romeinen. Er is overigens veel meer te zien, van een interessante tentoonstelling over planten en dieren uit de streek tot een originele tijdelijke expositie (tot 29 januari 2023) met de naam ‘Naar het Rijk der fabelen!’.

De Romeinse tijd in de Kanonsgang

Tijdpad

In Nijmegen en de regio worden nog steeds vondsten gedaan. Om al wandelend het oude Romeinse Nijmegen te ontdekken, gezien door de ogen van de soldaten van weleer die in het begin met 15.000 man in het grootste tentenkamp van Nederland verbleven, is er een leuke wandelroute uitgezet die bij het Valkhof begint. De route staat in het boekje ‘Romeins Tijdpad Nijmegen’ dat voor 3 euro bij het Valkhof kan worden gekocht. Het is ook mogelijk om deze route via een link te downloaden. Tijdens de wandeling van circa 5 kilometer kom je nog dichter in de buurt van de troepen van Julius Caesar en zijn geadopteerde zoon keizer Augustus. Deze laatste stuurde de eerste Romeinse verkenners naar de regio nog voordat onze jaartelling begon. Het Romeinse gezag zou tot 400 jaar na Christus blijven gelden.

Romeinse soldaten en hun uitrusting (Het Valkhof)