De filmklassieker ‘Seven years in Tibet’ kun je voelen en beleven in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa. Het grote symbool van zowel het land als van de stad staat daar al eeuwenlang majestueus tegen de berg: het Potalapaleis, de winterresidentie van de dalai lama’s. Even waan je je in het verleden dat in de film wordt uitgebeeld en Contributor Royan kon niet wachten om bovenop te staan en over de stad en de bergen uit te kijken.

Het Potalapaleis

Uitzicht over Lhasa

14 eeuwen oud

Het eerste deel van dit paleis werd in de 7e eeuw tegen een berg aan gebouwd. Tien eeuwen later werd het door de vijfde dalai lama uitgebreid tot wat het nu is. Het werd door de dalai lama’s bewoond tot in 1959. Een deel van de gebouwen is rood, hetgeen staat voor godsdienst. Het andere deel is wit, wat de politiek vertegenwoordigt. In dit grote gebouw verenigden de dalai lama’s hun spirituele en bestuurlijke taken. Tijdens de verovering van Tibet door de Chinezen en de absurde Culturele Revolutie is het gebouw gelukkig gespaard gebleven, mede dankzij de persoonlijke inzet van de toenmalige Chinese minister Zhou Enlai. Veel Tibetanen hebben wel de schatten uit de kloosters en tempels gehaald toen de Chinezen binnenvielen en hebben deze jarenlang verstopt. Nu de kloosters op de lijst van cultureel erfgoed van de UNESCO staan worden de gouden beelden beetje bij beetje weer teruggebracht.

Rood en wit

Geld en jakboter

Het Potalapaleis alleen al bevat genoeg goud om driemaal de stad Shanghai op te kopen naar men zegt. Het is een en al rijkdom. Overal ligt er geld bij de tempels en de beelden. De Tibetanen komen er bankbriefjes en jakboter offreren. De monniken gebruiken dit weer om te overleven en de gebouwen in stand te houden. Het geld ligt er overal voor het grijpen, de bevolking is arm, maar niemand zou het in zijn hoofd halen om ook maar iets te ontvreemden.

Boven op het paleis

Dalai lama’s

Om het paleis binnen te komen moet je eerst langs een veiligheidscheck. Het trappenlopen en klimmen op deze hoogte van zo’n 3500 meter valt wat zwaar en overal zie je puffende en uitrustende mensen. De hoogteziekte slaat bij sommige bezoekers al toe. De voorgevel is meer dan honderd meter hoog en binnenin is het een wirwar van gangen en galerijen die langs vertrekken, tempels en graftomben van de vroegere dalai lama’s voeren. Nummer 5 tot en met 13 rusten hier, met uitzondering van nummer 6. De verblijven van de 14e en huidige dalai lama verkeren nog in de oude staat. Je kunt zien waar hij studeerde en waar hij mensen ontving, op gekleurde kussens en omgeven door vrolijk ogende vlaggen. Het leven in dit paleis was overigens verre van comfortabel. De gangen zijn smal, het is er koud en donker. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de dalai lama’s na de wintermaanden dit paleis altijd verruilden voor Norbulingka, het zomerpaleis, dat westers en gerieflijk was ingericht. Ook dit paleis in een prachtig aangelegd park in Lhasa is te bezichtigen en ligt er nog bij alsof de dalai lama op ieder moment tevoorschijn kan komen.

De klim omhoog

Binnen de muren

Rijkdommen

Daar waar in het paleis drie trappen naast elkaar naar boven leiden is de middelste streng voorbehouden aan de dalai lama, ook al is hij hier na zijn vlucht al meer dan 50 jaar niet geweest. De vele rijkdommen bestaan overigens niet enkel uit goud, maar ook uit mandala’s en boeken. Mandala’s zijn kaarten of patronen die de kosmos uitbeelden. Het Wiel van het Leven waarop de zes bestaansrijken worden weergegeven is er één van. Ze kunnen zowel tweedimensionaal als driedimensionaal zijn. De boeken zijn niet zoals wij ze kennen maar zijn pakketjes van losse bladen die tussen twee houten plankjes liggen en veilig zijn opgeborgen in grote kasten. Het papier van de bladen is licht giftig waardoor het al meer dan duizend jaar door ongedierte met rust wordt gelaten. Wat er nog over is na de Chinese plundering vertegenwoordigt een erfgoed van onschatbare waarde.

Drie trappen

Brad Pitt

Wanneer je vanuit het vliegveld na een uurtje rijden de stad inkomt, kun je het paleis aan de linkerkant niet missen. De beklimming wordt beloond met fantastische uitzichten en even dat unieke gevoel dat je onderdeel bent van een historisch en niet te evenaren tafereel. Heel even voel je je de dalai lama of Brad Pitt.

Links van de weg

Ontdek meer van Lhasa

Contributor Royan schreef een boek over zowel het uiterlijk als de geschiedenis maar daarbij vooral ook zijn persoonlijke ervaringen in Tibet. Het is een reis door de tijd. Bestel het boek Landen in Opspraak. Indien je bij de bestelling aangeeft lezer te zijn van Verkeersbureaus.info bedraagt de prijs inclusief verzending binnen Nederland slechts € 10.