2014 is een sportief jaar. Eerst de Olympische winterspelen in Sotsji, toen het WK hockey in Nederland en in het staartje van het WK hockey begon het WK voetbal in Brazilië. Ik ben echter niet zo sportief, en laat de meeste sportevenementen aan me voorbij gaan. Er is echter een uitzondering: ik zou meteen weer terug willen naar Mongolië om het Nadaam festival bij te wonen. Het wat? Juist, het Nadaam festival Mongolië, zeg maar de Mongoolse Olympische spelen. Dit festival wordt elk jaar van 11-13 juli gehouden.

Mensen uit heel het land trekken dan naar de Mongoolse hoofdstad Ulan Bataar om deel te nemen aan het festival, om toeschouwer te zijn, of om lekker te feesten (lees: veel te drinken). De stad barst dan uit zijn voegen. Voordeel is wel dat veel Mongolen herders zijn, en dus hun ger (traditionele vilten tent) aan de rand van de stad neer kunnen zetten. Voor de toeristen die het festival bij willen wonen ligt het anders, het is niet altijd makkelijk een slaapplek te vinden.

De spelen bestaan uit drie onderdelen, namelijk paardenraces, Mongools worstelen en boogschieten.

jong geleerd… paardrijden tijdens het Naadam Festival Mongolië

Paardenraces

Komen ze daar? Ik word naar voren geduwd door de mensenmassa achter me. Ik ben niet klein, maar ik voel me wel klein. Op een grasveld buiten Ulan Baatar staan meer dan 100.000 mensen. Ik ben daar eentje van.

Naast me sommeert een agent de mensenmassa om terug naar achteren te gaan. Een man naast me negeert dit bevel, en krijgt een shock met een teaser. Ik zet verschrikt een paar stappen naar achter. De man staat echter snel weer op. Hij wankelt op zijn benen, neemt een slok wodka en het is weer goed.

De ruiters laten nog even op zich wachten. Niet zo verwonderlijk, want ze moeten een afstand van 15 tot 30 kilometer afleggen. En niet op een mooi aangelegde draf- en renbaan, maar ‘gewoon’ door gras en zand. De ruiters hebben een leeftijd van 5-12 jaar. Hoe lichter de ruiter, hoe sneller. Mongolen leren eerder paardrijden dan lopen.

Wanneer de ruiters in zicht komen, is er geen houden aan. Alle mannen lijken het winnende paard aan te willen raken, dat brengt geluk. Ik besluit niet mee te rennen met de massa, maar ik blijf op gepaste afstand. Wel zo veilig. Ik loop over het grasveld en bekijk de outfits van de vrouwen en kinderen om me heen. Ik voel me een beetje ‘underdressed’ in mijn reizigerskloffie, en ik heb ook al geen paard om mee te pronken.

mensen in traditionele kledij poseren bij de paardenraces van het Naadam Festival Mongolië

Mongools worstelen

Het worstelen gaat er een stuk gemoedelijker aan toe. Er is een afvalrace gaande met 512 worstelaars, allemaal schaars geklede mannen. De regels van het spel zijn me onduidelijk, en eigenlijk ben ik nog het meest onder de indruk van de liederen van de ‘zasuul’ Deze zanger zingt de winnaars toe.

Mongoolse zangers gebruiken een hele bijzondere techniek: het zijn keelzangers. Dit geluid (wat misschien wat weg heeft van een ingeslikte didgeridoo) heeft een hele warme, lage klank.

Boogschieten

Van alle sporten op het Nadaam festival heeft het boogschieten wellicht het meeste indruk op me gemaakt. Het boogschieten gebeurt in teams van 10 spelers, dit kunnen zowel mannen als vrouwen zijn. De mannen schieten van een afstand van 75 meter op hun doel, vrouwen mogen iets dichter bij staan. De doelen hebben ongeveer de grootte van een blik erwtensoep. Misschien is het mijn gebrek aan ruimtelijk inzicht (ik kan niet goed diepte zien), maar ik vind het zo knap dat je van zo’n afstand een doel kan raken!

Ook hier weer hebben mannen en vrouwen hun mooiste traditionele kleren aan, zelfs tijdens het schieten. Je ziet het zweet in pareltjes van hun hoofden druppelen. Is het van de inspanning? Van de concentratie? Of toch gewoon van de warmte? Ik zal het nooit te weten komen…

Tips voor een bezoek aan het Naadam festival Mongolië

• Je kan uiteraard per vliegtuig naar Mongolië, maar veel leuker is het om de trein te nemen. De beroemde Trans-Mongolië Express (TME) maakt een stop in Ulan Baatar. Als je geen zin hebt in een treinreis van 8000 kilometer van Moskou naar Beijing, dan kun je ook de trein in Beijing nemen. Je bent dan binnen een nacht in Mongolië. Wanneer je kiest voor een slaapplaats in de eerste of tweede klasse, dan heb je erg comfortabele bedjes.
• Het Naadam festival trekt veel toeristen. Het kan daarom handig zijn om je accommodatie van te voren vast te leggen.
• Hoewel Mongolië absoluut een veilig en vreedzaam land is, moet je tijdens het Naadam festival extra alert zijn op zakkenrollers. Feesten kost geld, en dat geld moet ergens vandaan komen… Zakkenrollers in Mongolië gaan vaak in groepjes te werk: mannen met allemaal dezelfde kleding komen steeds dichter naar je toe en omsluiten je als het ware. Soms voel je dat je gerold wordt, maar welke van die zes mannen in een wit shirt is de dader? Neem dus niet te veel cash mee en berg het veilig op.
• Dronken mensen. Tijdens het festival kijken Mongolen regelmatig te diep in het glaasje (zeg maar rustig ‘fles’). Mensen stappen daarna gewoon op hun paard of in de auto, wees dus voorzichtig in het verkeer. Ook tref je op allerlei rare plekken mensen (mannen) aan die hun roes liggen uit te slapen