Voor wie geïnteresseerd is in de Tweede Wereldoorlog heeft Wallonië veel te bieden. Naast de indrukwekkende Amerikaanse begraafplaats Henri-Chapelle en historische plaatsen als ‘het onneembare fort’ Eben-Emael zijn er ook verschillende musea gewijd aan België in de Tweede Wereldoorlog.
Bastogne War Museum
Het Bastogne War Museum (voorheen het Bastogne Historical Center) is volledig vernieuwd en 22 maart 2014 heropend door de burgemeester van Bastogne, Benoît Lutgen. De rondgang in het museum begint met de aanloop naar de oorlog. Vaak wordt het verdrag van Versailles gezien als de eerste aanleiding van de oorlog. Het Bastogne War Museum ziet dat ook zo maar laat de politieke situatie rondom het verdrag van Versailles in een brede context aan bod komen. Er wordt je uitgebreid en duidelijk uitgelegd hoe het tot de Tweede Wereldoorlog heeft kunnen komen, hoe de oorlog verliep en hoe de oorlog ten einde kwam. Extra aandacht is er voor het Ardennenoffensief. Dit was de laatste poging van Duitsland om de geallieerden aan het westelijke front terug te dringen. Het museum staat op de plek die het middelpunt van de strijd kan worden genoemd.
Met behulp van een audiotour volg je 4 mensen en hun ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zo volg je een Duitse soldaat van 21 jaar, een Amerikaanse soldaat van 20, een schooljuf en verzetsstrijdster van 25 en een scholier van 13. Door het volgen van deze 4 personages leer je de verschillende standpunten te begrijpen. De teksten in het museum en de audiotour worden aangeboden in 4 talen: Frans, Nederlands, Engels en Duits.
Naast de persoonlijke verhalen op de audiotour weet het museum ook op andere manieren te boeien. Er worden 400 authentieke voorwerpen tentoongesteld, je krijgt een 3D film te zien en door de vragen die op verschillende touchscreens worden gesteld, word je interactief betrokken bij de tentoonstelling. Maar het meest indrukwekkend zijn toch wel de ’scénovisions’. De scénovisions verplaatsen je met al je zintuigen naar het jaar 1944. Zo voel je de kou wanneer je door het bos loopt waar op dat moment het Ardennenoffensief plaatsvindt. Ook ervaar je complete duisternis wanneer je denkt gezellig aan de bar te kunnen gaan hangen in de kroeg van Victor. Je neemt plaats aan één van de tafeltjes en plotseling hoor je de geluiden die samen gaan met een luchtaanval. De ruimte wordt donker en wanneer het licht weer aangaat bevindt je je in de schuilkelder van het café. Tot plotseling een luchtaanval plaatsvindt waardoor de scénovision ons verplaatst naar de kelder van het café.
Één van de onderdelen van de wandeling door het museum is het Mardasson Memorial. Dit grootse oorlogsmonument staat naast het Bastogne War Museum en werd gebouwd ter nagedachtenis van het Ardennenoffensief. Op het 12 meter hoge monument staan alle namen van de 48 Amerikaanse staten geschreven in brons. Vanaf het monument heb je een prachtig uitzicht en een blik op bijna alle verdedigingsstellingen die tijdens het offensief werden ingenomen. Hierdoor kun je je precies een beeld vormen van het slagveld.
Bastogne Barracks
Wanneer de Duitse troepen in december 1944 Bastogne omcirkelen en eisen dat de geallieerden zich overgeven is Generaal McAuliffe zijn antwoord hierop ”Nuts!”. Dit kort maar krachtige antwoord is wereldberoemd geworden en hij gaf deze repliek in de Bastogne Barracks. In het museum bezichtig je de originele gebouwen, veel legervoertuigen, diorama’s en verspreid over het terrein zijn uitvergrotingen van foto’s geplaatst. De foto’s staan op de plaatsen waar de foto’s oorspronkelijk gemaakt werden.
Fort Eben-Emael
Fort Eben-Emael ligt vlak over de Nederlandse grens bij Maastricht. Het fort dat in de jaren dertig in de Sint Pietersberg werd gebouwd bevat 75 hectaren aan gangenstelsel. Het fort werd ingenieus beveiligd en had bovendien de natuurlijke verdediging van het water rondom het fort. Doordat het fort in de Verenigde Staten bekend stond als onneembaar zag Hitler het als een persoonlijke uitdaging om het fort in een zo’n kort mogelijke tijd te veroveren. Zonder België de oorlog te verklaren stuurde hij op 10 mei 1940 35 zweefvliegtuigen naar het Eber-Emael. Omdat de mittrailleurs op het fort niet bemand werden (het was immers nog geen oorlog) wist het kleine aantal Duitse militairen het fort binnen 31 uur in handen te krijgen.
Baugnez 44 Historical Center
In Malmedy vind je het museum Baugnez 44. Het museum vertelt het verhaal van de Tweede Wereldoorlog, maar behandelt ook de bijzondere plaats die Malmedy in het conflict in nam. Zo was Malmedy voor de Eerste Wereldoorlog Duits. Na de Eerste Wereldoorlog werd Malmedy Belgisch en daarmee Franstalig. Maar in de Tweede Wereldoorlog wordt Malmedy weer geannexeerd door Duitsland. Van de ene op de andere dag moet alles weer in het Duits. Van de verkeersborden tot het onderwijs op scholen.
In Malmedy vond in 1944 een bloedbad plaats. Obersturmbannführer Peiper trekt met zijn manschappen en tanks de streek binnen en komt in Malmedy de mannen van de Amerikaanse luitenant Lary tegen. Er volgt een korte maar hevige confrontatie en Lary beseft al snel dat zijn troep zich moet overgeven. Hoewel ze zich hebben overgegeven worden de 84 Amerikaanse soldaten om het leven gebracht en in de dagen erna trekken de mannen van Peiper moordend door de regio. Baugnez 44 staat aan het kruispunt waar Lary en Peiper elkaar troffen en het grasveld naast het museum markeert de plaats waar het bloedbad plaats vond.
Baugnez 44 werd volledig privé gefinancierd en ziet er bijzonder goed verzorgd uit. Vergeleken met veel andere musea zijn de dioramas ongelofelijk mooi en met heel veel oog voor detail vormgegeven. Alle voorwerpen zijn authentiek en er zijn b.v. ook veel echte filmbeelden en foto’s tentoongesteld. Met behulp van een audiotour in het Frans, Nederlands, Engels en Duits spreekt de tentoonstelling echt tot de verbeelding.
